Adi birgöz (lat. Ligustrum vulgare) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin zeytunkimilər fəsiləsinin birgöz cinsinə aid bitki növü.
Adi birgöz | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Adi birgöz |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii halda Mərkəzi və Cənubi Avropa, Rusiya, Qafqaz, İran, Şimali Afrika, Kiçik Asiyada yayılmışdır.
Hündürlüyü və çətirinin diametri 2-5 m, çətiri seyrək, şaxələnmişdir. Yarpaqları həmişəyaşıl və ya tökülən, yumurtavaridən neştərvariyədək dəyişir, uzunluğu 4-6 sm, eni 2 sm, tünd yaşıldır. İyun-iyulda çiçəkləyir, ağ, xırda çiçəkləri çox ətirli, uzunluğu 8 sm-dək olan süpürgələrə yığılmışdır. Meyvələri yumru, qara, parlaq, diametri 0,8 sm, zəhərlidir. Cavan yaşda illik boy artımı 25 sm-ə çatır, budanmanı yaxşı keçirir. 50 ilədək yaşayır.
İşıqsevəndir, yüngül kölgələnməyə dözür. Məhsuldar torpaqlara üstünlük verir, az şoranlığa və əhəngli torpaqlara dözür. Quraqlığa, küləyə davamlıdır. İstisevəndir, qışda dona bilər, ancaq asanlıqla bərpa olur. Şəhər şəraitinə, tüstüyə, qaza davamlıdır.
Böyuk və Kicik Qafqazda təbii halda yayılmışdır.
Dekorativdir. Budanmış formaları çiçəkləmə dövründə şəhər yaşıllaşdırılması üçün yararlıdır. Tək bitki kimi istifadə edilə bilər.