Litvada holokost

Litva holokostu - Nasistlər tərəfindən işğal edilən litvada, litva yəhudilərinin (Litvaks)[a] bütövlükdə məhv edilməsi və Nasistlər tərəfindən idarə edilən Litva Sovet Sosialist Respublikasında yerləşən Reyxskomissariat Ostalnd ərazisində yerləşdirilməsidir. Ümumilikdə 208,000-210,000 yəhudinin təxminən 190,000–195,000 nəfəri İkinci dünya müharibəsinin bitməsindən öncə qətlə yetirilmişdir ki, bunlarında böyük bir qismi 1941-ci ilin iyun-dekabr ayları arasında baş vermişdir. Litvada yaşayan 95%-dan artıq yəhudilər 3 illik alman işğalı nəticəsində qırğına düçar olmuşdur. Tarixçilər bunu qeyri-yəhudi olan yerli hərbiçilərin birgə əməkdaşlığı ilə nəticələnmiş soyqırımın rəmzi kimi təyin edirlər baxmayaraq ki, bu əməkdaşlığın səbəbləri bu günə kimi mübahisələr doğurur.[1][2][3][4] Holokost, Litvanın bu qısa tarixində görünməmiş ən böyük insan itkisi ilə nəticələndi.[4]

Reyxskomissariat Ostalnd xəritəsi, 1942
Reyxskomissariat Ostalndda holokost (Litvanın daxil olduğu): xəritə
Dövrİyun - Dekabr 1941
Ölü sayı190,000–195,000
HissələrAynsatzqruppen, İpatinqasis buris

Hadisələr Üçüncü Reyx tərəfindən işğal edilmiş SSRİ-nin qərb sərhədlərinin elə ilk həftəsində baş vermiş, həmçinin Litvada və digər ərazilərdə Holokostun qüvvətləndirilməsi xəritədə öz əksini tapmışdır.[5][6][7][b]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Daniel Brook, "Double Genocide. Lithuania wants to erase its ugly history of Nazi collaboration—by accusing Jewish partisans who fought the Germans of war crimes." Arxivləşdirilib 2018-10-15 at the Wayback Machine, Slate, July 26, 2015
  2. ↑ Porat, Dina. The Holocaust in Lithuania: Some Unique Aspects // David Cesarani (redaktor). The Final Solution: Origins and Implementation. Routledge. 2002. 161–162. ISBN 0-415-15232-1. 2020-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-16.
  3. ↑ MacQueen, Michael. "The Context of Mass Destruction: Agents and Prerequisites of the Holocaust in Lithuania". Holocaust and Genocide Studies. 12 (1). 1998: 27–48. doi:10.1093/hgs/12.1.27. ISSN 8756-6583. 2012-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-16.
  4. ↑ 1 2 Bubnys, Arūnas. Holocaust in Lithuania: An Outline of the Major Stages and Their Results // The Vanished World of Lithuanian Jews. Rodopi. 2004. 218–219. ISBN 90-420-0850-4. 2021-06-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-16.
  5. ↑ Matthäus, Jürgen. Operation Barbarossa and the onset of the Holocaust // Christopher R. Browning (redaktor). The Origins of the Final Solution: The Evolution of Nazi Jewish Policy, September 1939–March 1942. University of Nebraska Press. 2007. 244–294. ISBN 0-8032-5979-4.
  6. ↑ Porat, Dina. The Holocaust in Lithuania: Some Unique Aspects // David Cesarani (redaktor). The Final Solution: Origins and Implementation. Routledge. 2002. səh. 159. ISBN 0-415-15232-1. 2020-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-16.
  7. ↑ Kwiet, Konrad. "Rehearsing for Murder: The Beginning of the Final Solution in Lithuania in June 1941". Holocaust and Genocide Studies. 1 (12). 1998: 3–26. doi:10.1093/hgs/12.1.3. ISSN 8756-6583. 2009-05-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-16.