Mamiya Rinzo

Mamiya Rinzo (間宮 林蔵?, 1780[1][2] – 13 aprel 1844, Edo[d]) – Yaponiya səyyahı və tədqiqatçısı.[3] Saxalin adasının boğaz vasitəsilə materikdən ayrıldığını kəşf etmiş, Amur çayı boyunca səyahət edən ilk yapon olmuşdur.[3] Avrasiya materikini Saxalin adasından ayıran Tatar boğazı Yaponiyada onun şərəfinə Mamiya boğazı (間宮海峡, Mamiya kaykyo?) adlandırılır.[3]

Mamiya Rinzo
yap. 間宮林蔵
Doğum tarixi 1780[1][2]
Vəfat tarixi 13 aprel 1844(1844-04-13)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi sifilis
Fəaliyyəti tədqiqatçı-səyyah[d]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mamiyanın Saxalin və Aşağı Amur xəritəsi (1810).

1780-ci ildə Hitaçidə yaşayan bir çəllək ustasının oğlu kimi doğulmuşdur.[3] Çoğrafiyaşünas İno Tadatakanın müşayiəti altında kartoqrafiyanı öyrənmişdir.[3] 1800-cü ildən etibarən Ezo adasında və Cənubi Kuril adalarında şoqun administrasiyası üçün tədqiqatçı kimi işləməyə başlamışdır.[3] 1807-ci ildə rusların Etorofu adasına etdikləri basqında ruslara qarşı döyüşmüş və yaralanmışdır.[3] Saxalin adasını öyrənməklə vəzifləndirilən Rinzo 1808-ci ildə Matsuda Dencuro ilə birlikdə adanın cənub hissəsini tədqiq etmişdir.[3] Növbəti il təkbaşına adanın qərb hissəsinə səyahət etmiş, Saxalin adasının boğaz vasitəsilə Avrasiya materikindən ayrıldığını kəşf etmişdir.[3] Həmin dövrdə Yaponiya və Qərb dünyasında Saxalin adasının materikə bitişik olduğu düşünülürdü.[3]

Rinzo geri qayıtmayaraq Saxalin adasından materikə səyahət etmiş və Amur çayı boyunca irəliləyərək Deren ticarət postunda Mancuriya rəsmiləri ilə görüşmüşdür.[4] Rinzo səyahətlərində öyrəndiklərini "Saxalinin illüstrasiyalı hesabatı" və "Tartariya səyahətləri" əsərlərində bölüşmüşdür.[4]

Rinzo Yaponiyaya qayıtdıqdan sonra şoqunluq üçün casusluq və xəbərçilik etməyə başlamışdır.[4] Edoya səyahət etmiş alman təbiətşünas Filip Frans fon Zibold ilə gizlicə bəzi xəritələri mübadilə edən kartoqraf Takahaşi Kaqeyasunun 1828-ci ildə həbs olunmasında Rinzonun əli olduğu düşünülür.[4] Bir çox keçmiş həmkarı Rinzo ilə əlaqələri kəsmiş və o, son illərini tək keçirmişdir.[4] Zibold Avropaya qayıtdıqdan sonra Mamiyanın kəşflərini Qərb dünyasında ictimailəşdirmişdir.[4]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Swartz A. Rinzō Mamiya // Open Library (ing.). 2007.
  2. ↑ 1 2 Rinzō Mamiya // Faceted Application of Subject Terminology.
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 88
  4. ↑ 1 2 3 4 5 6 Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 89

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). V cild. Tokio: Kodansha. 1983. ISBN 0-87011-625-8. İstifadə tarixi: 2022.