Manaslu

Manaslu (və ya Kutang) — Himalayda dağ. Əsas zirvəsi Manaslu (8156 m) — dünyanın ən hündür səkkizinci zirvəsi[2]. Manaslu Manaslu-Himal (Mansiri-Himal kimi də adlandırırlar) dağ massivinə aiddir. Zirvə Nepalın mərkəzində, Çin sərhəddinin yaxınlığında yerləşir.

Manaslu
nep. मनास्लु
Manaslu gün doğarkən. Əsas zirvə - solda
Manaslu gün doğarkən. Əsas zirvə - solda
Ümumi məlumatlar
Dağ sistemi Himalay
Dağ silsiləsi Manaslu
Mütləq hündürlüyü 8156[1]
Nisbi hündürlüyü 3092 m
İlk fəthi 9 may 1956-cı il, (Tosio İmanisi və Gyalzen Norbu.)
Yerləşməsi
28°33′00″ şm. e. 84°33′35″ ş. u.HGYO
Ölkə  Nepal
Manaslu xəritədə
Manaslu
Manaslu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Manaslu üç zirvədən ibarətdir[3]:

Zirvə Hündürlük,

m

Koordinat
Manaslu 8156 28°33′00″ şm. e. 84°33′35″ ş. u.HGYO
Şərqi Manaslu 7992 28°33′ şm. e. 84°34′ ş. u.HGYO
Şimali Manaslu 6994 28°35′ şm. e. 84°33′ ş. u.HGYO

Etimologiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sanskrit dilində Manaslu «Ruhlar dağ»ı mənası verir. Manasa — ruh, qəlb deməkdir.

Fəth olunma tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hal-hazırda (2015) Manaslu zirvəsinə 10 fərqli marşrut mövcuddur.[4]

1950-cı ildə Tilman dağın şimal-şərq yamacı boyu tədqiqat işləri aparmış və mümükün dırmanma yolunu göstərmişdir. 1952-ci ildə yaponlar zirvənin 5275 metr hündürlüyünə yetişmiş. Daha sonra növbəti yapononlardan təşkil olunmuş 15 alpinist və onlardan üçü 7750 metrlik hüdürlüyə qalxa bilmişlər. 1956-cı il də ilk dəfə olaraq yapon Tosio İmanisi və şerp Gyalzen Norbu Manaslu zirvəsini fəth etdilər.

1971-ci ilin 4 mayında koreyalı Kim Xo-Supa dırmanış zamanı həlak oldu. 1972-ci ildə isə 16 nəfərlik koreya ekspedisiyası (10 nəfər şerp və 1 yapon) qar uçqunu nəticəsində həlak oldular. 1984-cü ilin 12 yanvarında ilk dəfə olaraq polşalı alpinistlər Rışard Qaevski və Maçey Berbeka zirvəni qış ayında fəth etdilər.

1993-cü ildə Kamçatkadan olan rus alpinistlər: İqor Ximilyar ( 7300 m) və Sergey Yadrışnikov (6500 m) hündürlükdə həlak oldular. 2006-cı ildə avstraliyalı alpinist Syu Fia zirvədən enərkən yarağana düşərək həlak oldu. 2012-ci ilin 23 sentyabrında Manaslu yamaclarında meydana gələn qar uçqunu 12 alpinistin həyatına son qoydu. Nepal Alpinizm Cəmiyyətinin verdiyi məlumata görə həlak olanlardan 9 nəfərin cəsədi tapılmış, 3 nəfər isə itkin düşmüş elan edilmiş.[5]

2014-cü ilin sentyabrında polşalı alpinist Andjey Barqel rekord nəticə göstərmiş. O baza düşərgədən (4800 m) zirvəyə (8156 m) standart marşrutla 14 saat 5 dəqiqəyə yetişmiş. Zirvədən enərkən o növbəti rekordu həyata keçirmiş: 21 saat 14 dəqiqə[6].

2015-ci ilin 1 oktyabrnda 18 yaşlı yapon alpinist qadın Marin Minimaya zirvəyə dırmanaraq səkkizminliklərdə olan ən gənc qadın kimi tarixə düşdü. Marin 21 yaşlı ingilis Bonitı Norrisin nəticəsini dəyişdi[7]. 2017-ci ilin 28 sentyabrında Vitali Lazo və Anton Puqovkin oksigensiz dırmanmanı həyata keçirdilər və zirvədən enərkən dağ xizəyindən istifadə etdilər.

2008-ci ilin məlumatına görə Manasluda alpinistlərin ölüm əmsalı 17,8 %-dir[8].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Manaslu". www.peakware.com. 2012-12-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2005-11-03.
  2. ↑ "Manaslu". www.summitpost.org. 2012-12-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-27.
  3. ↑ "Manaslu". www.peakbagger.com. 2012-12-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-12.
  4. ↑ "Манаслу. Все маршруты восхождения на восьмой по высоте восьмитысячник мира - 4sport.ua". 4sport.ua. 2015-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-18.
  5. ↑ "Трагедия на Манаслу: лавина унесла жизни 11-и альпинистов". 2022-04-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-29.
  6. ↑ "Польский альпинист Анджей Баргель устанавливает рекорд восхождения на восьмитысячник Манаслу! - 4sport.ua". 2022-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-29.
  7. ↑ "18-летняя японская альпинистка Марин Минамия установила рекорд на восьмитысянике Манаслу - 4sport.ua". 4sport.ua. 2016-01-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-18.
  8. ↑ "ALL 8000ers — ASCENTS vs FATALITIES". 2012-02-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-22.