Mariinski sarayı
Маріїнський палац | |
Ölkə | Ukrayna |
Şəhər | Kiyev |
Yerləşməsi | Peçersk rayonu, Mixail Qruşevski küçəsi, 5A |
İnşaatçı | Yelizaveta Petrovna |
Memarı | Françesko Bartolomeo Rastrelli |
Memarlıq quruluşu | barokko |
İnşası | 1744—1752-ci illər |
Aidiyyatı | Ukrayna Ali Radası |
Mariinski sarayı (ukr. Маріїнський палац) — Ukrayna Prezidentinin rəsmi iqamətgahıdır. Yelizaveta dövrünə aid barokko üslublu saray, Ukraynanın paytaxtı Kiyevdə Dnepr çayının sağ sahilində, Ukrayna parlamenti olan Ali Radanın neoklassik binasına bitişik yerləşir.
Saray 1744-cü ildə rus imperatriçası Yelizaveta Petrovnanın əmri ilə tikilmişdir. Sarayın memarı o dövrdə Rusiya imperiyasında işləyən ən görkəmli memar Françesko Bartolomeo Rastrelli olub. Rastrellinin tələbələrindən biri olan İvan Miçurin bir qrup digər memarla birlikdə sarayı 1752-ci ildə tamamlayıb. İmperatriça Yelizaveta sarayının tamamlandığını görə bilmədi. İmperator ailəsinin sarayda qalan ilk yüksək rütbəli üzvü 1787-ci ildə Kiyevə səfər edən imperatriça Yelizavetanın baldızı, II Yekaterina idi. XVIII əsrin sonu və XIX əsrin əvvəllərində saray general-qubernatorların əsas iqamətgahı idi.
XIX əsrin əvvəllərində saray baş verən bir çox yanğınlar zamanı yandı və demək olar ki, yarım əsr ərzində tamamilə yararsız vəziyyətdə qalıb. 1870-ci ildə imperator II Aleksandr sarayı yenidən qurdurdu. Memar Konstantin Mayevski tərəfindən saray köhnə rəsmlərvə akvarellərdən istifadə edilərək yenidən quruldu. Daha sonra saray, hökmdar olan imperator Mariya Aleksandrovnanın şərəfinə adlandırıldı. Onun istəyi ilə sarayın cənub tərəfində böyük bir bağ salındı. Saray, 1917-ci ilə qədər imperator ailəsinin üzvlərini ziyarət etmək üçün iqamətgah kimi istifadə edilmişdir.
1917–1920-ci illərdə Rusiya vətəndaş müharibəsi illərində saray, xüsusilə Kiyev bolşevik üsyanı zamanı Kiyev revkomunun qərargahı kimi istifadə edilmişdir. 1920-ci illərdə bina kənd təsərrüfatı məktəbinə məxsus olub, qısa müddətdən sonra muzeyə çevrilib. Mariinski sarayı, İkinci Dünya müharibəsi zamanı ciddi zədələnmiş və 1940-cı illərin sonunda bərpa edilmişdir. Sarayın digər əsaslı bərpa 1980-ci illərin əvvəllərində tamamlanmışdı.
2007-ci ilin iyun ayında sarayın yenidən qurulmasına başlanılıb, onun 2011-ci ilə qədər başa çatdırılması gözlənilsə də, yenidən qurma işlərilakin 2017-ci ilə qədər davam edib.[1] 2022-ci il aprelin 5-də prezident Vladimir Zelenskinin dövlət rəhbərliyi, xarici dövlət başçılarını qəbul etdiyi Mariinski sarayının Ağ zalının 2Ukrayna Qəhrəmanlarının Ağ zalı" adlandırılacağını bəyan edib. Ukrayna Qəhrəmanı adına layiq görülənlər burada təltif olunacaqlar.[2][3]
2022-ci il Hindistan teluqu dilində RRR filmindən "Naatu Naatu" mahnısı üçün musiqi videosu 2021-ci ilin avqustunda Mariinski sarayında lentə alınıb.[4][5] Mahnı 2022-ci ildə Ən yaxşı orijinal mahnı nominasiyasında "Qızıl Qlobus" mükafatını[6] və 95-ci Akademiya mükafatını qazanıb.[7][8]