Mastercard

Mastercard Inc. (əvvəllər MasterCard Worldwide və ya MasterCard Incorporated) 210 ölkədə 22 min maliyyə institutunu birləşdirən beynəlxalq ödəniş sistemi, transmilli maliyyə korporasiyasıdır.^[3]Şirkətin əsas qərargahı ABŞ-ın Nyu-York ştatının Westchester County-də yerləşir. Əvvəlcə Banklararası, Master Charge kimi tanınan Mastercard, sonradan Visa Inc-dən Visa kredit kartlarının emitentinə çevrilən Bank of America tərəfindən buraxılan BankAmericard kartlarına rəqib olaraq bir neçə Kaliforniya bankı tərəfindən yaradılmışdır. 1966-1979-cu illərdə Mastercard "İnterbank" və "Master Charge" adlanırdı. Mastercard Beynəlxalq Assosiasiyası onun üzvləri tərəfindən idarə olunur.^[4]Mastercard-ın baş ofisi Purchase , New York -da Mastercard Beynəlxalq Qlobal Qərargahında yerləşir. Qlobal Əməliyyatlar Mərkəzi Missuri ştatının Sent-Luis şəhərinin ətrafı O'Fallonda yerləşir.^[5]

Mastercard
Ümumi məlumatlar
Tipi	İctimai
Sənaye	Maliyyə xidmətləri
Məhsulu	Ödəniş sistemləri
Təsis tarixi	1966
Baş qərargahın yeri	ABŞ, Harrison, Nyu York
İqtisadi göstəriciləri
Birjada listinqi	NYSE: MA
Ümumi kapital	6.488.000.000 $ (2020)[1]
Ümumi aktivlər	▲38,72 milyard ABŞ dolları (2022)
Ümumi gəliri	22.237.000.000 $ (2022)[2]
Xalis mənfəəti	▲9,93 milyard ABŞ dolları (2022)
Əməliyyat mənfəəti	▲12,26 milyard ABŞ dolları (2022)
Struktur
İşçi sayı	29 900 (2022)
Rəhbərlik
Prezident	Ajaypal Singh Banga (Prezident və CEO)
İdarə heyəti	Richard Haythornthwaite (Sədr)
mastercard.com
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

• Kredit kartı məlumatlarının satışı

2018-ci ildə Bloomberg-in dərc etdiyi hesabata görə, Google-un reklam məqsədləri üçün istifadəçilərinin kredit kartı məlumatları üçün Mastercard-a milyonlarla dollar ödədiyini bildirdi. Müqavilə ictimaiyyətə açıqlanmamışdı. Iki şirkət arasında gizli sövdələşmə dörd illik danışıqlardan sonra baş tutub.^[6][7]

QkR ABŞ və Avstraliyada fəaliyyət göstərən Mastercard tərəfindən hazırlanmış mobil ödəniş proqramıdır və ödənişlər əlaqəli kredit kartından ödənilməklə smartfon vasitəsilə məhsul və xidmətlər sifariş edilir. O, idman tədbirləri, konsertlər, kinoteatrlar və ya məktəblər kimi irimiqyaslı tədbirlərdə istifadə üçün istifadə olunur. Pay Pass kimi digər Mastercard mobil ödəniş proqramlarından fərqli olaraq, QkR telefondan NFC-dən deyil, İnternet bağlantısından istifadə edir. QkR digər mobil ödəniş proqramları və mobil sifariş proqramları üçün əvəzedici kimi satıcılara teqdim edilir.^[8][9]

• 1979 Master Charge adı MasterCard olaraq dəyişdirildi. "i" simvolu ixtisar olundu.
• 1981 MasterCard ilk qızıl bank kart proqramını təqdim edib.
• 1983 MasterCard ilk dəfə təhlükəsizlik funksiyası kimi lazer holoqramını istifadə edib.
• 1987 MasterCard Çində buraxılan ilk ödəniş kartı olub.
• 1989 MasterCard imza zolağı olan ilk bank kartını təqdim edib.
• 1990 MasterCard ödəniş sisteminin loqosu International MasterCard şirkətin rebrendinq strategiyasını təqdim edib. Həmçinin müasir identifikasiya sistemini də təqdim edib.
• 1991 MasterCard Europay International ilə əməkdaşlıq edərək ilk qlobal onlayn debet proqramı olan Maestro®-nu işə salıb.
• 1992 Maestro ABŞ-da ilk sahildən sahilə milli (coast-to-coast) onlayn debet tranzaksiya əməliyyatını tamamlayıb.
• 1996 MasterCard Beynəlxalq LogoMasterCard Qlobal Xidməti kredit kartı sahiblərinə 130 ölkədə (bu gün 196 ölkə və 46 dildə) 21 dildə vacib təcili və xüsusi xidmətlərə telefon çıxışı təmin edən ilk proqram oldu.
• 1996 MasterCard öz şəbəkə əməliyyat infrastrukturunu emal vaxtlarını və xərcləri azaldacaq ilk özəl layihə ilə əvəz etmək üçün AT&T ilə müqavilə bağlayır.
• 1997 MasterCard Mondex International-ın 51%-ni aldı.
• 1997 MasterCard ABŞ-da buraxılmış bütün MasterCard kartları, həm kredit, həm də debet üçün $50 icazəsiz limitlər qoyan ilk ödəniş təşkilatı oldu.
• 1998 MasterCard/Cirrus ATM şəbəkəsi Antarktidaya qədər genişlənir.
• 1998 MasterCard və MYCAL Card Company (Yaponiya) ənənəvi kredit kartlarından MULTOS™ əməliyyat sisteminə əsaslanan çoxfunksiyalı çip kartlarına dünyada ilk miqrasiyanı elan ediblər.
• 1999 İlk onlayn satış ABŞ Xəzinə istiqrazı MasterCard kartından istifadə edilməklə satılmışdı.
• 2000 MasterCard sənayedə ilk olaraq ABŞ-da ödəniş kartından icazəsiz istifadəyə görə istehlakçı üçün heç bir məsuliyyətin olmaması qaydasını tətbiq edib.
• 2001 MasterCard ilk düzbucaqlı olmayan kart olan mc2 Card-ı istifadəyə verib.
• 2001 MasterCard, üzvlərə MULTOS, JavaCard və ya mülkiyyət platformalarında MasterCard, Maestro, Cirrus və markalı smart kartları buraxmağa imkan verən bütün smart kart platformalarını aktiv şəkildə dəstəkləyən ilk ödəniş assosiasiyası oldu.
• 2002 MasterCard Europay ilə birləşməsi səbəbindən özəl korporasiyaya müraciyyət edən ilk bank kartı birliyi oldu.^[10]

• 
  1969 - 1979
• 
  1979 - 1990
• 
  1990 - 1996
• 
  1996 - 2006 Korporativ brendinq 1996 - 14 iyul 2016-cı il Kartlarda
• 
  14 iyul 2016-cı il - 1 iyul 2020-ci il
• 
  7 yanvar 2019 - indiki zaman

• Mastercard

Mastercard bütün dünyada ödəniş sisteminin iştirakçıları, müştərilər, ticarət və xidmət müəssisələri ilə vizual ünsiyyət üçün əsas beynəlxalq ticarət nişanıdır.

• Maestro

Debet kartı xidməti 1990-cı ildə yaradılmışdır. Maestro, Mastercard tərəfindən təqdim edilən bir bank kartı brendidir. Bu kart əsasən kiçik limitlər və gündəlik xərclər üçün nəzərdə tutulmuş bir bank kartıdır. ödənişin imza və ya PİN kodu ilə təsdiqini tələb edir. Yalnız maqnit zolağı və ya maqnit zolağı və mikroçiplə mövcuddur.^[11]

• MasterCard Elektron

Əsasən yüksək riskli mühitlərdə istifadə üçün “100% elektron”, “100% emitent səlahiyyətli” kart məhsulu kimi nəzərdə tutulub.^[12]

• Mondex

Mondex Mastercard məhsulu ilə bağlı olan bir sistemdir.Bu məhsul “elektron pul” vasitəsilə ödəniş etmək imkanı verir. Kartda quraşdırılmış çip əsasında işləyən “elektron pul kisəsi”nə nağd pul “yükləmək” mümkündür.^[13]

• Cirrus

ATM şəbəkəsini birləşdirən Mastercard International-a məxsus ticarət nişanıdır.

• Google Wallet
• Alipay
• Samsung Pay

1. ↑ Mastercard Incorporated Annual Report 10-K 2020.
2. ↑ 10-K forması. 2023.
3. ↑ "История брендов". https://www.brandpedia.ru/ (ingilis). Archived from the original on 2023-20-19. İstifadə tarixi: 2023-12-20. (#first_missing_last)
4. ↑ "История платежной системы MasterCard International. Начало истории". https://rbcard.com/ (ingilis). Archived from the original on 2023-20-19. İstifadə tarixi: 2023-12-20. (#first_missing_last)
5. ↑ ""MasterCard Advisors 2000 Purchase Street Purchase, NY 10577". https://www.mastercard.us/ (ingilis). Archived from the original on 2023-20-19. İstifadə tarixi: 2023-12-20. (#first_missing_last)
6. ↑ "Google and Mastercard Cut a Secret Ad Deal to Track Retail Sales". https://www.bloomberg.com/ (ingilis). Archived from the original on 2023-20-19. İstifadə tarixi: 2023-12-20. (#first_missing_last)
7. ↑ "Google reportedly bought Mastercard data to link online ads with offline purchases". https://www.theverge.com/ (ingilis). 2023-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-20. (#first_missing_last)
8. ↑ "MasterCard's QkR mobile payment system enters trial in Australia". https://www.engadget.com/ (ingilis). Archived from the original on 2023-12-20. İstifadə tarixi: 2023-12-20. (#first_missing_last)
9. ↑ "MasterCard starts piloting QkR mobile payment appAustralia". https://gigaom.com (ingilis). Archived from the original on 2023-12-20. İstifadə tarixi: 2023-12-20. (#first_missing_last)
10. ↑ "История платежной системы MasterCard International". https://rbcard.com/ (ingilis). Archived from the original on 2023-20-19. İstifadə tarixi: 2023-12-20. (#first_missing_last)
11. ↑ "Debit programs". http://www.mastercard.us (ingilis). Archived from the original on 2023-12-21. İstifadə tarixi: 2023-12-21. (#first_missing_last)
12. ↑ "Reaching New Customers And Reducing Risk". http://www.mastercard.us (ingilis). Archived from the original on 2023-12-21. İstifadə tarixi: 2023-12-21. (#first_missing_last)
13. ↑ "Mondex". http://mondexusa.com (ingilis). Archived from the original on 2023-12-21. İstifadə tarixi: 2023-12-21. (#first_missing_last)