Milli Futbol Liqası

Milli Futbol Liqası (MFL) (ing. National Football League (NFL)) - peşəkar Amerika futbolu liqası. Liqanı təşkil edən 32 klub Milli Futbol Konfransı (MFK) və Amerika Futbol Konfransı (AFK) adlı iki bərabər hissəyə bölünür. MFL Şimali Amerikada dörd əsas peşəkar idman liqalarından biridir və Amerika futbolunda dünyada ən yüksək pillədir.[3] MFL-in 17 həftəlik daimi mövsümü Əmək günündən sonrakı həftə başlayaraq Miladdan sonrakı həftəyə qədər davam edir ki, bu müddətdə hər komanda 16 oyun və bir boş həftə keçirir. Daimi sezon nəticələndikdən sonra hər konfransdan 6 klub (4 divizion qalibi və 2 vəhşi kart klubu) pley-off mərhələsinə yüksəlir. NFK və AFK pley-off qaliblari Super Boul uğrunda mübarizə aparırlar.

Milli Futbol Liqası
Aktual sezon/turnir 2016 MFL mövsümü
İdman Amerika futbolu
İlk mövsüm 20 avqust 1920 (103 il əvvəl) (1920-08-20)[1]
Klub sayı 32
Ən uğurlu komanda Qrin-Bey Pekers (13 dəfə)[2]
Ölkə ABŞ ABŞ
Ən son çempion Kansas City Chiefs[2]
Rəsmi sayt nfl.com

MFL 1920-ci ildə Amerika Peşəkar Futbol Assosiasiyası adı ilə yaranmış və 1922-ci il mövsümündən sonra Milli Futbol Liqası adını almışdır. 1966-cı ildə Amerika Futbol Liqası (AFL) ilə birləşmək qərarı almış və mövsüm sonunda ilk Super Boul verilmişdir; birləşmə prosesi 1970-ci ildə tamamlanmışdır. Bugün MFL dünyada ən çox ortalama tamaşaçıya (67,591) malik peşəkar idman liqasıdır[4] və ABŞ-da ən məşhur idman liqasıdır. Super Boul dünyanın ən nəhəng idman hadisələri sırasındadır[5] və bəzi Super Boul oyunu Amerika tarixində bir çox dəfə ən çox baxılan televeriliş olmuş və 2015-ci ildə də ən çox baxılan televeriliş ünvanını əldə edib.[6] Liqanın icraçı direktoru liqanın tənzimlənməsində geniş səlahiyyətə malikdir.

Ən çox MFL çempionu olan klub Qrin-Bey Pekers (13 dəfə), ən çox Super Boul qazanmış klub isə Pittsburq Stilers (6 dəfə) olmuşdur. Liqanın son qalibi Super Boul 50-də Karolina Pantersi 24-10 nəticəsi ilə məğlub edən Denver Bronkosdur.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1920-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarının Kanton (Ohayo ştatı) şəhərində, oyunçulara cıxışlarına görə pul verilən ilk amerika futbolu liqası olan Amerika peşəkar futbol assosiasiyası yaradıldı. "Kanton Bulldoqs"-dan olan əfsanəvi atlet Cim Torp liqanın ilk prezidenti olur. 1920-ci il mövsümünü başlayan 11 komandadan yalnız dördü mövsümü başa çatdıra bildi. Heç bir oyunda məglub olmayan "Akron Pros" liqanın qalibi olur. 1921-ci ildə komandaların sayı 22-yə artsa da bütün 20-ci illərdə istirakçı sayı qeyri-stabil qalir və bu illərdə amerika futbolu hələ ki, milli oyun sayılmırdı. Bu baximdan o beysbola uduzurdu. 1934-cü il mövsümündə artıq "Qrin-Bey Pekers"dən başqa bütün komandalar böyük şəhərləri təmsil edirdi. Çempionluq uğrunda ilin (ilbaşı) oyunu 1933-cü ildə təsis edilmiş, universitetlərdən gənc oyuncular draftı (seçimi) isə ilk dəfə 1936-cı ildə keçirilmişdir. 1962-ci ildən etibarən komandalar qaradərili oyunçuları dəvət etməyə başlayırlar. İlk vaxtlar universitet futbolu daha populyar idi, lakin II Dünya müharibəsinin sonlarında artıq peşəkar futbol universitet futbolu ilə tamasaçı marağı uğrunda rəqabətə başlayır. Qaydaların dəyişdirilməsi və strategiyadakı innovasiyalar oyunların məhsuldar və baxımlı olmasına gətirib çıxardır. Həmçinin liqanın coğrafiyası da genişlənir. 1950-ci ildə NFL klublarının sayı 13-ə kimi artır. 1950-ci illərdən etibarən oyunlar milli televiziya ilə numayiş etdirilməyə başlanır və amerika futbolu milli idman növunə çevrilir.

Klublar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

MFL hər birində 16 klub olmaqla iki konfransda iştirak edən ümumilikdə 32 klubdan ibarətdir. Hər konfrans dörd klubdan təşkil olunan dörd diviziyaya bölünür. Daimi mövsüm müddətində hər klubun heyətində 53 oyunçunun olmasına icazə verilir;[7] oyun günü isə yalnız onlardan 46-sı aktiv (oynamağa münasib) ola bilər.[8] Hər klub əsas heyətə aid olmayan 10 oyunçudan ibarət təcrübə heyətinə də malik ola bilər, lakin buradakı oyunçu cari mövsümün son 9 oyununda aktiv vəziyyətdə olmamalıdır. Hər bir oyunçu təcrübə heyətində 3 mövsümdən artıq qala bilməz.[9]

Diviziya[10] Klub[10] Şəhər Stadion[11] Tutum Kordinatlar İlk mövsüm[12] Baş məşqçı
Amerika Futbol Konfransı
East Buffalo Bills Orchard Park, NY Ralph Wilson Stadium 71,857 42°46′26″ şm. e. 78°47′13″ q. u. 1960 (AFL), 1970 (NFL) Rex Ryan
Miami Dolphins Miami Gardens, FL New Miami Stadium 65,326 25°57′29″ şm. e. 80°14′20″ q. u. 1966 (AFL), 1970 (NFL) Adam Gase
New England Patriots Foxborough, MA Gillette Stadium 68,756 42°05′28″ şm. e. 71°15′50″ q. u. 1960 (AFL), 1970 (NFL) Bill Belichick
New York Jets East Rutherford, NJ MetLife Stadium[upper-alpha 1] 82,566 40°48′50″ şm. e. 74°04′26″ q. u. 1960 (AFL), 1970 (NFL) Todd Bowles
North Baltimore Ravens Baltimor, MD M&T Bank Stadium 71,008 39°16′41″ şm. e. 76°37′23″ q. u. 1996[upper-alpha 2] John Harbaugh
Cincinnati Bengals Sinsinnati, OH Paul Brown Stadium 65,535 39°05′42″ şm. e. 84°30′58″ q. u. 1968 (AFL), 1970 (NFL) Marvin Lewis
Cleveland Browns Cleveland, OH FirstEnergy Stadium 67,407 41°30′22″ şm. e. 81°41′56″ q. u. 1946 (AAFC), 1950 (NFL)[upper-alpha 2] Hue Jackson
Pittsburgh Steelers Pittsburgh, PA Heinz Field 68,400 40°26′49″ şm. e. 80°00′58″ q. u. 1933 Mike Tomlin
South Houston Texans Houston, TX NRG Stadium 71,054 29°41′06″ şm. e. 95°24′40″ q. u. 2002 Bill O'Brien
Indianapolis Colts* Indianapolis, IN Lucas Oil Stadium 62,421 39°45′36″ şm. e. 86°09′50″ q. u. 1953 Chuck Pagano
Jacksonville Jaguars Jacksonville, FL EverBank Field[upper-alpha 3] 67,246 30°19′26″ şm. e. 81°38′17″ q. u. 1995 Gus Bradley
Tennessee Titans* Nashville, TN Nissan Stadium 69,143 36°09′58″ şm. e. 86°46′16″ q. u. 1960 (AFL), 1970 (NFL) Mike Mularkey
West Denver Broncos Denver, CO Sports Authority Field at Mile High 76,125 39°44′38″ şm. e. 105°01′12″ q. u. 1960 (AFL), 1970 (NFL) Gary Kubiak
Kansas City Chiefs* Kansas City, MO Arrowhead Stadium 76,416 39°02′56″ şm. e. 94°29′02″ q. u. 1960 (AFL), 1970 (NFL) Andy Reid
Oakland Raiders* Oakland, KA Oakland Coliseum 56,057 37°45′07″ şm. e. 122°12′04″ q. u. 1960 (AFL), 1970 (NFL) Jack Del Rio
San Diego Chargers* San-Dieqo, KA Qualcomm Stadium 70,561 32°46′59″ şm. e. 117°07′08″ q. u. 1960 (AFL), 1970 (NFL) Mike McCoy
National Football Conference
East Dallas Cowboys Arlington, TX AT&T Stadium 80,000 32°44′53″ şm. e. 97°05′35″ q. u. 1960 Jason Garrett
New York Giants East Rutherford, NJ MetLife Stadium[upper-alpha 1] 82,566 40°48′50″ şm. e. 74°04′26″ q. u. 1925 Ben McAdoo
Philadelphia Eagles Philadelphia, PA Lincoln Financial Field 69,176 39°54′04″ şm. e. 75°10′05″ q. u. 1933 Doug Pederson
Washington Redskins* Landover, MD FedExField 82,000 38°54′29″ şm. e. 76°51′50″ q. u. 1932 Jay Gruden
North Chicago Bears*† Çikaqo, IL Soldier Field 61,500 41°51′47″ şm. e. 87°37′01″ q. u. 1920 John Fox
Detroit Lions* Detroyt, MI Ford Field 65,000 42°20′24″ şm. e. 83°02′46″ q. u. 1930 Jim Caldwell
Green Bay Packers Green Bay, WI Lambeau Field 80,735 44°30′04″ şm. e. 88°03′43″ q. u. 1921 Mike McCarthy
Minnesota Vikings Minneapolis, MN U.S. Bank Stadium[upper-alpha 4] 65,400 44°58′26″ şm. e. 93°15′29″ q. u. 1961 Mike Zimmer
South Atlanta Falcons Atlanta, GA Georgia Dome 74,228 33°45′29″ şm. e. 84°24′04″ q. u. 1966 Dan Quinn
Carolina Panthers Charlotte, NC Bank of America Stadium 74,455 35°13′34″ şm. e. 80°51′11″ q. u. 1995 Ron Rivera
New Orleans Saints New Orleans, LA Mercedes-Benz Superdome 73,208 29°57′04″ şm. e. 90°04′52″ q. u. 1967 Sean Payton
Tampa Bay Buccaneers Tampa, FL Raymond James Stadium 65,890 27°58′34″ şm. e. 82°30′11″ q. u. 1976 Dirk Koetter
West Arizona Cardinals*† Glendale, AZ University of Phoenix Stadium 63,400 33°31′41″ şm. e. 112°15′47″ q. u. 1920 Bruce Arians
Los Angeles Rams* Los-Anceles, KA Los Angeles Memorial Coliseum[upper-alpha 5] 93,607 34°00′50″ şm. e. 118°17′17″ q. u. 1937 Jeff Fisher
San Francisco 49ers Santa Clara, KA Levi's Stadium 68,500 37°24′11″ şm. e. 121°58′12″ q. u. 1946 (AAFC), 1950 (NFL) Chip Kelly
Seattle Seahawks Seattle, WA CenturyLink Field 67,000 47°35′42″ şm. e. 122°19′55″ q. u. 1976 Pete Carroll
* denotes that the club has relocated at some point in its existence
† denotes that the club was a founding member of the NFL

Qeydlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 The New York Jets and New York Giants share MetLife Stadium.[13]
  2. ↑ 1 2 The Baltimore Ravens were originally the Cleveland Browns, and moved to Baltimore in 1996. Due to an agreement with the city of Cleveland that allowed the club to move, the Browns name, colors, and team history/records were left for a new Cleveland Browns team while the team, personnel, and staff of the old Browns team were allowed to move to Baltimore.[14] As such, the Ravens are considered to have begun play in 1996 while the current Cleveland Browns are considered to have been founded in 1950, became inactive from 1996 to 1998,[12] and resumed play as new team in 1999.[15]
  3. ↑ The Jaguars will play one home game at Wembley Stadium in London, England from 2013 to 2016.[16][17]
  4. ↑ The Minnesota Vikings will play at U.S. Bank Stadium beginning in the 2016 NFL season.
  5. ↑ The Rams franchise moved from St. Louis, Missouri, to Los Angeles after the 2015 NFL season and will play at Los Angeles Memorial Coliseum from 2016–2018 until the Los Angeles Entertainment Center in Inglewood, California, has finished construction for the 2019 NFL season.[18][19][20]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "2015 Official NFL Record and Fact Book" (PDF). National Football League. July 21, 2015. November 6, 2015 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 25, 2015. An organizational meeting, at which the Akron Pros, Canton Bulldogs, Cleveland Indians, and Dayton Triangles were represented, was held at the Jordan and Hupmobile auto showroom in Canton, Ohio, August 20. This meeting resulted in the formation of the American Professional Football Conference.
  2. ↑ 1 2 "History: NFL Champions". Pro Football Hall of Fame. August 27, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 30, 2013.
  3. ↑ Jozsa, Frank P. Sports Capitalism: The Foreign Business of American Professional Leagues. Ashgate Publishing. 2004. səh. 270. ISBN 978-0-7546-4185-8. Since 1922, [the NFL] has been the top professional sports league in the world with respect to American football
  4. ↑ "NFL is world's best attended pro sports league". ABS-CBN News. Agence France-Presse. January 6, 2013. October 6, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 30, 2013.
  5. ↑ Harris, Nick. "Elite clubs on Uefa gravy train as Super Bowl knocked off perch". The Independent. London. January 31, 2010. November 19, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 28, 2012.
  6. ↑ "Super Bowl XLV Most Viewed Telecast in U.S. Broadcast History". Nielsen Company. February 7, 2011. February 7, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 17, 2013.
  7. ↑ Florio, Mike. "League unexpectedly expands rosters from 80 to 90". Pro Football Talk. NBC Sports. April 23, 2012. February 1, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2013.
  8. ↑ Smith, Michael David. "NFL drops third quarterback rule, 46 active players on game day". Pro Football Talk. NBC Sports. July 22, 2011. August 23, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2013.
  9. ↑ "Practice squads for all 32 NFL teams: Case Keenum joins Texans". NFL.com. National Football League. September 1, 2012. September 5, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2013.
  10. ↑ 1 2 "Teams". Pro Football Hall of Fame. January 10, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2013.
  11. ↑ Breer, Albert. "NFL stadiums go from boom to swoon in span of a decade". NFL. July 6, 2012. January 31, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2013.
  12. ↑ 1 2 "History of NFL franchises, 1920-present". Pro Football Hall of Fame. January 2, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2013.
  13. ↑ Borden, Sam; Shipigel, Ben. "Preparations Different for a Home-and-Home Contest". The New York Times. December 22, 2011. April 7, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 2, 2013.
  14. ↑ Morgan, Jan. "Deal clears NFL path to Baltimore". The Baltimore Sun. February 9, 1996. September 1, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2013.
  15. ↑ Gossi, Tony. "Rival Pittsburgh gives Cleveland a brutal welcome in 43-0 drubbing". The Plain Dealer. September 12, 1999. May 13, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2013.
  16. ↑ Pengelly, Martin. "Jacksonville Jaguars to play four NFL 'home' games at Wembley". The Guardian. London. August 21, 2012. December 9, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2013.
  17. ↑ "Jacksonville Jaguars to host regular-season game in United Kingdom in each of next four years". Jaguars.com. Jacksonville Jaguars. August 21, 2012. September 19, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 14, 2015.
  18. ↑ Hanzus, Dan. "Rams to relocate to L.A.; Chargers first option to join". NFL.com. National Football League. January 12, 2016. January 14, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 18, 2016.
  19. ↑ "General FAQs". Los Angeles Rams. January 18, 2016. January 17, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 18, 2016. Where will the Rams play? For the first three seasons we'll play at the L.A. Coliseum. In 2019, we’ll move into the most advanced, world-class stadium ever built located in Inglewood, CA.
  20. ↑ Kurzweil, Anthony. "Los Angeles Rams to Take Season Ticket Deposits Beginning Monday". KTLA.com. KTLA. January 18, 2016. June 29, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 18, 2016.