Natan Mileykovski

Natan Mileykovski (ivr. ‏נתן מיליקובסקי‏‎; 15 avqust 1879, Kreva[d], Rusiya imperiyası – 4 yanvar 1935, Qüds, Britaniya Fələstini[d][1]) — Sionist siyasi fəal, ravvin və yazıçı idi. Mileykovskinin oğlu alim və akademik Benzion Netanyahu, nəvəsi isə indiki İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahudur.

Natan Mileykovski
Doğum tarixi 15 avqust 1879(1879-08-15)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 4 yanvar 1935(1935-01-04) (55 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Zeytun dağı yəhudi qəbiristanlığı[d]
Uşaqları 9 (Benzion Netanyahu daxil olmaqla)
İmza

Bioqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mileykovski 1879-cu ildə hazırda Belarus ərazisində yerləşən Krevada, Rusiya İmperiyasında anadan olub. O zaman bu bölgə Yəhudilərin daimi yaşamasına icazə verilən Yaşayış məntəqəsinin solğunluğu (Pale of Settlement)-in bir hissəsi idi. O, Zvi Mileykovski və Liba Gitel Halevinin oğludur. Mileykovskinin atası yaxın kənddə kənd təsərrüfatı təsərrüfatını icarəyə götürərək ailəsini təmin edirdi. 10 yaşında Mileykovski Volojin yeşivasına göndərildi və səkkiz il burada qalıb ravvin oldu.[2]

Mileykovski yeşivada oxuduğu dövrdə çıxışlar və mühazirələr verməyə başlamış və onu bu sahəyə yönləndirən Sionist fəal Yehuda Zvi Yabzrov ilə əlaqə saxlamışdır.[2] 20 yaşında ikən, Sionist lider Yechiel Chlenovun xahişi ilə, Sibir bölgəsində Sionizmi təbliğ etməyə başlamışdır.[2] Sonrakı illərdə Mileykovski Sionizmi təbliğ etməyə davam etmiş və "Bund" hərəkatına və digər sosialist yəhudi anti-Sionist hərəkatlara qarşı çıxışlar etmişdir. Altıncı Sionist Konqresində Mileykovski, Teodor Hertsl düşərgəsinə aid olmasına baxmayaraq, Uqanda Proqramına qarşı çıxanlardan biri idi.

1908-ci ildə Mileykovski Polşaya köçərək Varşavada Mordechai Yaakov Krinskinin rəhbərlik etdiyi İvrit Gimnaziyasının direktoru oldu və Polşada Sionizmi təbliğ etməyə davam etdi. O, yüzlərlə şəhəri gəzərək ən məşhur Sionist natiqlərdən biri kimi tanındı. 1912-ci ildə Mileykovski Lodza köçdü və "Beth Jacob" adlı Sionist sinaqoqda maqqid kimi xidmət etdi. O, moizələrini İvrit dilində verirdi ki, bu da o zaman üçün nadir bir hadisə idi. 1913-cü ildə İvrit qəzeti Ha-Tsefirah, Mizrachi hərəkatı üzvləri tərəfindən təşkil edilən Lodz şəhərində böyük bir tədbir haqqında məlumat yaydı. Hesabatda Rabbi Mileykovskinin İvrit və Yiddiş dillərində etdiyi "mükəmməl çıxış"dan da bəhs edildi.[3] Oğlu Benzion Netanyahuya görə, Mileykovski ailəsi o dövrdə İvrit dilində danışan nadir ailələrdən biri idi.[4] 1914-cü ildə Mileykovski Rivne şəhərinin ravvini təyin edildi, lakin Birinci Dünya Müharibəsindən sonra ailəsi ilə birlikdə Lodzda qaldı.

Ailəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Natan və həyat yoldaşı Sara Mileykovskinin (qızlıq soyadı Lurie) doqquz uşağı var idi. Onların arasında Benzion Netanyahu (İddo, Yonatan və Benyamin Netanyahunun atası) və Elişa Netanyahu (Şoşana Netanyahunun əri və Natan Netanyahunun atası) da var idi.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 İsrail Milli Kitabxanası. 1892.
  2. ↑ 1 2 3 "186 | Encyclopedia of the Founders and Builders of Israel". tidhar.tourolib.org. 2023-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-06-25.
  3. ↑ "Ha-Tsefira⁩ - ⁨הצפירה⁩, 8 May 1913". The National Library of Israel. 8 May 1913. 25 June 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 June 2024.
  4. ↑ Harel, Cohen. "רבנים נגד הסתה [Rabbis against incitement]" (ivrit). 1987-11-13. 2022-05-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-06-25.