Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Soveti

Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Soveti — 1921–1946-cı illərdə Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ali icraedici və sərəncamverici orqanı, Naxçıvan MSSR hökuməti.

Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Soveti
Naxçıvan MSSR-in gerbi
Naxçıvan MSSR-in gerbi
Ümumi məlumatlar
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan SSR
Yurisdiksiya Naxçıvan MSSR
Yaradılma tarixi sentyabr 1921
Ləğv edilib 28 mart 1946
Sonrakı Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti
Tabelik Naxçıvan MSSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi
Naxçıvan MSSR Ali Soveti

Haqqında

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naxçıvan Diyar İnqilab Komitəsinin qərarı ilə 1921-ci ilin sentyabr ayında Naxçıvan SSR Xalq Komissarları Soveti yaradılmış və 1923-cü il fevralın 27-dən 1924-cü ilin fevralın 9-dək Naxçıvan Diyar İcraiyyə Komitəsi kimi fəaliyyət göstərmişdir.[1]

Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Soveti muxtar respublikanın komissarlıqlarını və onların tabeliyindəki qurumların işini əlaqələndirir, fəaliyyətinə rəhbərlik edirdi. Xalq Komissarları Soveti muxtar respublika Sovetlər Qurultayının, qurultaylararası dövrlərdə isə Naxçıvan MSSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi (1938-ci ildən Naxçıvan MSSR Ali Soveti) qarşısında məsul olur və ona hesabat verirdi.[1]

Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 28 mart 1946-cı il tarixli Fərmanı ilə qurum Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti adlandırılmışdır. Həmin qurum da öz növbəsində Naxçıvan MSSR Ali Sovetinin 1990-cı il 17 noyabr tarixli Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Nazirlər Soveti, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin 3 dekabr 1990-cı il tarixli Qərarı ilə isə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Nazirlər Kabineti adlandırılmışdır.[1]

Tərkibi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xalq Komissarları Sovetinin tərkibinə Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Sovetinin sədri, onun müavinləri, eləcə də xalq komissarları daxil idi.

Naxçıvan MSSR-in 1926-cı il Konstitusiyasına əsasən Xalq Komissarları Sovetinin tərkibinə XKS sədri və müavinlərindən savayı 9 nəfər daxil idi:[2]

  • Xalq daxili işlər komissarı;
  • Xalq ədliyyə komissarı;
  • Xalq əmək komissarı;
  • Xalq ictimai təminat komissarı;
  • Xalq maarif komissarı;
  • Xalq əkinçilik komissarı;
  • Xalq səhiyyə komissarı;
  • Xalq fəhlə-kəndli müfəttişliyi komissarı;
  • Xalq Təsərrüfatı Şurasının sədri.

Sonrakı illərdə Xalq Komissarları Sovetinin tərkibi genişləndirilmiş, yeni komissarlıqlar yaradılmış, Xalq Əmək Komissarlığı, Xalq Fəhlə-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığı və Xalq Təsərrüfatı Şurası ləğv edilmişdir. Muxtar respublikanın 1937-ci il Konstitusiyasına əsasən Xalq Komissarları Sovetinin tərkibinə XKS sədri və müavinlərindən başqa aşağıdakı vəzifələri tutan şəxslər daxil idi:[2]

  • Xalq yeyinti sənayesi komissarı;
  • Xalq torpaq komissarı;
  • Xalq maliyyə komissarı;
  • Xalq ticarət komissarı;
  • Xalq daxili işlər komissarı;
  • Xalq ədliyyə komissarı;
  • Xalq səhiyyə komissarı;
  • Xalq maarif komissarı;
  • Xalq yerli sənaye komissarı;
  • Xalq kommunal təsərrüfatı komissarı;
  • Xalq ictimai təminat komissarı;
  • Dövlət Plan Komissiyasının sədri;
  • Yol İdarəsinin rəisi;
  • İncəsənət İşləri İdarəsinin rəisi;
  • SSRİ Xalq Tədarük Komissarlığının müvəkkili.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Soveti // Naxçıvan Ensiklopediyası. II cild (Təkmilləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr). Naxçıvan: AMEA Naxçıvan bölməsi. V. Y. Talıbov. 2005. səh. 156. ISBN 5-8066-1468-9.
  2. ↑ 1 2 Naxçıvan Muxtar Respublikası konstitusiyalarda. Bakı: Elm və təhsil. 2014.