Nazran rayonu
Nazran rayonu (inquş Наьсарен район)[3] — Rusiya Federasiyası, İnquşetiya Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Nazran şəhəridir (rayonun tərkibinə daxil deyil).
| Nazran rayonu | |
|---|---|
| Наьсарен шахьар | |
 | |
|
43°11′36″ şm. e. 44°53′19″ ş. u. |
|
| Ölkə | |
| İnzibati mərkəz | Nazran[1] |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 7 noyabr 1924 |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | 8732 |
| Rəsmi sayt | |
.svg) |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nazran rayonu İnquşetiya Respublikasının mərkəzi və qərb hissəsində yerləşir. Şimalda Malqobek rayonu, şərqdə - Sunja rayonu və Karabulak şəhər dairəsi, qərbdə Şimali Osetiya Respublikasının Priqorodnı və Pravoberejnı rayonu ilə həmsərhəddir. Nazran və Magas şəhər dairələrinin bəzi əraziləri Şimali Osetiya, digər əraziləri isə Nazran rayonunun ərazisi ilə həmsərhəddir. Şəhər dairəsi ərazisinin konfiqurasiyasına Nazran rayonu iki hissədən ibarətdir. Dolakovo, Kantışevo və Qeyirbek-Yurt kəndlərinin yerləşdiyi qərb hissə, Kambileevka çayının vadisində (cənubda) və Sunja silsiləsinin yamaclarında (şimalda) yerləşir. Əhalinin əksər hissəsi burada çay vadisində yaşayır. Silsilənin ətəyində yalnız kiçik bir kənd - Qeyirbek-Yurt yerləşir. Sunja silsiləsindən cənubda, aşağı dağlıq ərazidə yerləşir (Dosu-Barz, 579.8 m). Şərq bölgəsinin şərq hissəsi şimaldan Sunja silsiləsi (Albaskina dağı, 777.9 m), cənubdan isə Qara dağların cənub hissəsi ilə əhatələnir. Əli-Yurt, Qazi-Yurt, Surxaxi və Yandare kəndləri Qara dağların yamaclarında və dağlararası vadilərdə yerləşir. Bölgənin bu hissəsindəki böyük dağ zirvələri arasında Seyvenduk dağı 1160.6) vardır ki, oda Əli-Yurt kəndinin cənub-şərqində yerləşir.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]1944-1957-ci illərdə rayonun Şimali Osetiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası tərkibində olduğu müddətcə bu bölgə Kosta-Xetaqurovski adlanırdı (çünki bu illər ərzində Nazran Kosta-Xetaqur adlanırdı). 1991-1992-ci illərdə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Çeçenistan və İnquşetiya Respublikasına bölünməsi prosesində Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Nazran rayonu İnquşetiyanın tərkibinə daxil olmuşdur.
Nazran rayonunu inzibati ərazi vahidliyi kimi statusu yalnız 2009-cu ildə alır[4]. Sonra onun tərkibində kənd yaşayış məntəqələrindən ibrət olan 10 kənd sovetliyi daxil edilir.
Əhali
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Milli tərkib
Siyahıya alınmaların nəticələri:
| Siyahıyaalınma ili | 2002 | 2010 |
|---|---|---|
| inquşlar | 75 078 (88,31 %) |
86 551 (98,52 %) |
| çeçenlər | 9 225 (10,85 %) |
176 (0,20 %) |
| ruslar | 112 (0,13 %) |
109 (0,12 %) |
| digərləri | 606 (0,71 %) |
1 015 (1,16 %) |
İnzibati-ərazi vahidliyi
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Nazran rayonunun tərkibinə daxil olan 10 kənd tipli yaşayış məntəqəsi 9 inzibati kənd sovetliyində birləşir:
Əli-Yurt kənd sovetliyi - Əli-Yurt
Barsuki kənd sovetliyi - Barsuki
Qazi-Yurt kənd sovetliyi - Qazi-Yurt
Dolakovo kənd sovetliyi - Dolakovo
Kantışevo kənd sovetliyi - Kantışevo
Plievo kənd sovetliyi - Plievo
Surxaxi kənd sovetliyi - Surxaxi
Ekajevo kənd sovetliyi - Ekajevo
Yandare kənd sovetliyi - Yandare
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Bul_MO_2023.xlsx (rus.). 2023.
- ↑ "Матенаькъан Илез. Йоккхача паччахьалкхен тӏехьлен хоржамаш // Сердало, 20.03.2018". 2019-03-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-30.
- ↑ "Закон РИ от 23 февраля 2009 года № 5-РЗ «Об установлении границ муниципальных образований Республики Ингушетия и наделении их статусом сельского поселения, муниципального района и городского округа»". 2015-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-14.
