Nikobar adaları

Nikoba adaları (ing. Nicobar Islands, hind. निकोबार द्वीप समूह, Tamil diliநக்காவரம்) — Benqal körfəzində yerləşən, Hindistana məxsus olan adalar. Hindisranın birləşmiş ərazilərinə daxildir. Sahəsi 1814 km² təşkil edir. 2004-ci ildə baş verən zılzələ və ardından olmuş sunami nəticəsində 42 min nəfər ölmüşdür. Adalar qrupuna 22 ada daxildir. Onlardan cəmi 12-də yaşayış vardır. Nikobar adalarının sakinləri demək olar ki, siviliziyasiya ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Onla ibtidai quruluşda yaşayırlar. Espertlərin məlumatına görə sunami adaların əhisinin ¼ məhv etmişdir.

Nikobar adaları
ing. Nicobar Islands
Ümumi məlumatlar
Adaların sayı 22
Ümumi sahəsi 1841 km²
Hündür nöqtəsi 642 m
Əhalisi 36.819 nəfər (2011-ci il)
Yerləşməsi
7°05′26″ şm. e. 93°47′48″ ş. u.HGYO
Ölkə  Hindistan
Akvatoriya
Nikobar adaları xəritədə
Nikobar adaları
Nikobar adaları
Andaman adaları (Asiya)
Andaman adaları
Andaman adaları, Asiya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Zəlzələlər və sunamilər adaların qurulişuna öz təsirini göstərmişdir. Bəzi adaların hündürlüyü artmış bəziləri isə suya qər olmuşlar. Bəzi adalar iki yerlə bölünmüşdür: Trinkat. Ən güçlü təbiət hadisələri Kar-Nikobar və Çaura adalarına mənfi təsir göstərmişdir.

Arxipelaqın ən iri adaları: Kar-Nikobar, Böyük Nikobar, Çaura, Teressa, Nankauri, Katçall və Kiçik Nikobardır. Əsas yaşayış məntəqəsi Hankauridir.

Adaların siyahısı
№ Adanın adı Hissə
arxipelaq		 Sahə[1], Əhali, nəf.
Azərbaycan İngilis. ərazi[1] km² 1991[1] 2001[2]
1 Kar-Nikobar Car-Nicobarese puː ş 126,9 19 252 20 292
2 Batti-Male Battimaly Kuono ş 2,01 0 0
3 Tillanqconq Tillangchong La-uk ş 16,8 0 0
4 Laouk (Man) Isle of Man - m - 0 0
5 Teressa Teressa lurö 101 1777 2026
6 Bompoka Bompoka, Bompuka, Bompaka poːəhət m 13,3 53 55
7 Çaura (Çovra) Chowra, Chaura tətɛt, sanĕnyö 8,2 1222 1385
8 Katçall Katchal, Kachel teːhɲu 174 5066 5312
9 Kamorta Kamorta, Camorta kinlaka 188 2859 3412
10 Nankauri Nancowry, Nancoury muöt 66,9 944 927
11 Trinkat Trinket, Trinkut, Trinkat laːfuːl c 86,3 350 432
12 Böyük Nikobar Great Nicobar takahanyilãng c 1045 6548 7566
13 Kiçik Nikobar Little Nicobar Long c 159 171 353
14 Kondul Kondul, Condul Tamengshe c 4,6 143 150
15 Milo Milo, Pillomilo miloh c 1,3 90 145
16 Meroe Meroe, Miroe Meroe c 0,52 0 0
17 Treys (Teris) Teris Tean c 0,26 0 0
18 Mençal Menchal Menchal c 1,3 0 0
19 Trak Tark, Trak Fuya c 0,26 0 0
20 Kabra Cubra Konwana c 0,52 0 0
21 Meqapod Megapode - c - 0 0
22 Picin Pigeon - c - 0 0
Всего 1996,17 38 475 42 055

Adaların şimal hissəsində yerləşən Onuncu Dərəcə boğazı onları Andaman adalarından ayırır.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1745-ci ildə adalarda Danımarka Ost-Hind şirkəti yaranır. 1778-1783 illərdə adalar Avstriya-Macarıstan imperiyanın tabeçilində olur. Bu Habusburqların tabeçiliyində olan ilk və yeganə müstəmləkə olmuşdur. Sonradan ərazi Danimarkaya qartarılır. 1868-ci ildə ərazi Böyük Britaniyaya satılır. Bundan sonra isə ərazi Britaniya Hindistanına birləşdirilir. 1947-ci ildə Hindistan müstəqilliyini elan etdikdən sonra adalar birləşmiş ərazi fonunda Andaman və Nikobar adaları adı altına onun tərkibində qərar tutur.

Nikobar adaları andaman adalarının yaxınlığında yerləşir. Hindistan hökuməti bu adalara girişi yasaq etmişdir. Hədəf isə yerli əhalinin ilkin, sivilizasiyadan arı yaşam tərzini qorumaq olmuşdur. Bu adalara ancaq bir necə araşdırmacılarvburaxılmışdır.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rəsmi məlumata görə, nəf.[3]
il 1961 1981 1991 2001 2011
Nikobar adaları 38 475 42 068 36 819
Nikobar dillərində danışanlar 13 936 21 542 26 261 28 784
Şompen dili 70 (134)

Aborigenlər çətin keçilən ərazilərdə yaşarırlar. Digər insanlarla kontakt qurmurlar. Qədim ibtidai icma quruluşunda yaşayırlar. Hannibalizm müşahidə edilir.

Aborigenlərin dili Nikobar dillərinə daxildir. Adada cəmi 150 nəfər aberigen olması düşünülür. Onlar monqoloid irqinə mənsubdurlar. 26 dekabr 2004-ci ildə bsş vermiş sunamidən sonra onlar haqqında tam dolğun məlumat yoxdur.

Adaların əhalisi
№ Adı hissə
arxipelaq		 Əhali, nəf. dil 2004 il sunamisi nəticəsində[2].
Azərbaycan 1991[1] 2001[2] ölüb itkin köçmüşlər
1 Kar-Nikobar Ş 19 252 20 292 kar-nikobar 768 344
2 Terressa 1777 2026 Teressa 50 9
3 Bompoka 53 55 Teressa 0 17 köçürülüb
4 Çoura]] 1222 1385 çaura 41 15 köçürülüb
5 Katçall 5066 5312 mərkəzinikobar 345 4310
6 Kamorta 2859 3412 mərkəzinikobar 51 387
7 Nankauri 944 927 mərkəzinikobar 1 3
8 Trinkat 350 432 mərkəzinikobar 3 234 köçürülüb
9 Böyük Nikobar C 6548 7566 böyük nikobar, pompen 336 220
10 Kiçik Nikobar C 171 353 kiçiknikobar 43 köçürülüb
11 Kondul C 143 150 kiçiknikobar 38 köçürülüb
12 Milo C 90 145 kiçiknikobar 163 köçürülüb
Nəticə 38 475 42 055 1839 5539

Siyasət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adaların strateji əhəmiyyəti hind hökumətini ərazidən özünün hərbi hava qüvvələrinin sınaq teri kimi istifadə edilir. Bu addımlar adaların yerli əhalisi dərəfindən etirazla qarşılanır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 "NICOBAR DISTRICT // Andaman & Nicobar Police". 2010-03-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-29.
  2. ↑ 1 2 3 "Human lives lost in the wake of Tsunami/ Tide Wave in the Bay of Bengal- 26th December 2004". 2005-01-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-29.
  3. ↑ "Nicobars (Nicobar) District: Census 2011 data". 2015-03-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-29.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]