Nikolay Muravyov-Amurski

Nikolay Nikolayeviç Muravyov-Amurski (rus. Никола́й Никола́евич Муравьёв-Аму́рский, 23 avqust 1809-30 noyabr 1881) — Rusiya hərbçisi, qraf, 1847-1861-ci illərdə Şərqi Sibirin general-qubernatoru.

Nikolay Muravyov-Amurski
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	11 (23) avqust 1809[1]
Doğum yeri	Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası[2]
Vəfat tarixi	18 (30) noyabr 1881[1] (72 yaşında)
Vəfat yeri	Paris, Paris, İl de Frans, Fransa metropoliyası, Fransa[2]
Dəfn yeri	Monmartr qəbiristanlığı
Vətəndaşlığı	Rusiya imperiyası
Təhsili	Paje korpusu[d]
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti	Rusiya imperiyası
Qoşun növü	Rusiya İmperator Ordusu
Xidmət illəri	1827-ci ildən
Rütbəsi	infanteriya generalı[d]
Komandanlıq edib	Şərqi Sibir general-qubernatorluğu[d]
Döyüşlər	Rusiya-Osmanlı müharibəsi, Qafqaz müharibəsi
Təltifləri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rusiyanın Sakit okeanda mövqeyinin möhkəmləndirməsi ilə əlaqədar olaraq rus mülkədarları,tacirləri və hərbi-inzibati dairələri Amur çayı hövzəsindəki mübahisəli sərhədlər barədə razılığa gəlmək üçün hökumətə müraciət etdilər.Bu istiqamətdə xüsusi fəallıq göstərən Şərqi Sibirin general-qubernatoru N. Muravyev oldu. Çinin İngiltərə ilə 1840-1842-ci illərdə apardığı I tiryək müharibəsi onda böyük narahatlıq doğurdu.Daha sonra Fransa da Çinin qərbin kapitalist dövlətlərinin köməyi ilə əsarət altına almağı və Sakit Okeanın Çin sahillərində dəniz limanları açmağı qərarlaşdırdı.

Rusiya İngiltərə, Fransa və ABŞ gəmilərinin Amura daxil olmasına görə onları hədələməyə başladı.ABŞ-dən olan çoxsaylı sənayeçilər Oxot dənizində kit ovu ilə məşğul olmağa başladılar. Hələ 1840-cı illərdən Nikolay Muravyev Amur çayı hövzəsində bununla məşğul olmağı məsləhət görmüşdü. 1850-ci illərə qədər çar və daha nüfuzlu olan Peterburq əyanları buna meyil etdilər ki, Rusiya Sakit Okeandakı öz gücündən uzaqlaşmasın.

Krim müharibəsi zamanı öz igidliyi ilə fərqlənən N. Muravyev Amurun aşağı hissəsinə artilleriya ilə təchiz olunmuş qoşunun və solsahil Amurun Rusiyaya verilməsinin təsdiqi üçün Çinlə danışıqlar aparacaq.Səlahiyyətli nümayəndənin göndərilməsi haqqında çarın icazəsinə nail oldu.

Çinin 1856-1860-cı illərdə İngiltərə və Fransa ilə apardığı ikinci tiryək müharibəsi və 1850-1864-cü illərdə Xuan Sütsuanın rəhbərliyi altında baş qaldıran taypinlər hərəkatı onun vəziyyətini xeyli mürəkkəbləşdirdi.İngilis-fransız hərbi qüvvələrinin şimal-şərqi Çinə hücumları dayandı.Yaranmış belə bir vəziyyətdə çin hökuməti əlverişli razılaşmaya əsasən Nerçinski müqaviləsi ilə zorla alınmış torpaqların bir hissəsini Rusiyaya qaytardı.1828-ci iln 28 mayında Amur çayının sol sahilinin (Arqundan Amura qədər olan hissə) ya məxsus hesab olundu.Ussuriya ilə dəniz arasındakı torpaqlar isə ölkələr arasında sərhədlər dəqiq müəyyə olunana qədər açıq qaldı.Amur, Ussuriya və Sunquridə gəmi səfərləri üçün icazə yalnız rus və çin gəmilərinə verildi.

1. ↑ ^{1 2} Историческая энциклопедия Сибири (rus.). / под ред. В. А. Ламин Новосибирск: 2009. ISBN 5-8402-0230-4
2. ↑ ^{1 2} Муравьёв-Амурский Николай Николаевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.