Panteon (Roma)

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Panteon (dəqiqləşdirmə).
Parfenon ilə səhv salmayın.

Panteon (yun. Πάνθεον, πάντεζ — bütün və θεόζ — tanrı lat. Pantheon) — Bütün allahlara həsr edilmiş məbəd, Qədim Roma memarlığının görkəmli abidəsi[5]

Panteon
Pantheon
Xəritə
41°53′55″ şm. e. 12°28′37″ ş. u.HGYO
Ölkə  İtaliya
Şəhər Roma
Yerləşir Roma[1][2]
Sifarişçi Mark Vipsani Aqrippa, Adrian
Tikilmə tarixi 118-128
Üslubu Qədim Roma memarlığı
Hündürlüyü 43,3 m
Uzunluğu
  • 35 m
Eni 54,5 m
Sahəsi
  • 2.000 m² (2018)[3]
  • 1.500 m² (2015)[4]
Material beton
Vəziyyəti kilsə kimi fəaliyyət göstərir
Rəsmi sayt pantheonroma.com
Rəsmi adı: Historic Centre of Rome, the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le Mura
TipiMədəni
Kriteriyai,ii,iii,iv,vi
Təyin edilib1980
İstinad nöm.91
Dövlətİtaliya
RegionAvropa
Panteon (Roma)
Panteon
Məbədin planı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Panteon e.ə. II əsrdə qədim Roma memarlığının intibah dövründə, imperator Adrianın zamanında, Mark Vipsani Aqripp tərəfindən hələ iki əsr öncə inşa olunmuş Panteonun yerində ucaldılmışdır. Bunu üzərindəki latın yazısı "М. AGRIPPA L F COS TERTIUM FECIT" də sübut edir.

Panteonun kərpic və beton potondası diametri 43 m-dən bir qədər çox olan yarım sferik künbəzlə (antik dövrün ən böyük mühəndis nailiyyətlərindən sayılır) örtülüdür. Klassik aydınlığı, daxili mühitinin bütöv kompozisiyası, bədii obrazlılığı ilə seçilir. İstisna edilmir ki, inşasında dövrünün mahir memarlarından sayılan dəməşqli Apollodor iştirak etmişdir.

Bu butpərəst məbədi 1 noyabr 609-cu ildən kilsəyə çevrilərək bu günümüzə kimi qorunmuş və yaxşı vəziyyətdə saxlanılmışdır. Məhz buna görə də 1 noyabr katolik və protestantlar tərəfindən bütün müqəddəslər günü kimi qeyd olunur.

Panteonda İtaliyanın bir çox məşhur adamları: Rafael, kral Viktor II Emmanuel və I Umberto dəfn edilmişdir. Damında olan yarıq Panteonun özəl xüsusiyyətlərindəndir.

Şəkillər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Panteonun daxili interyeri
    Panteonun daxili interyeri
  • Panteonun damının yarığı
    Panteonun damının yarığı

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Falk Spirallo Reiseführer Rom, Auflage 2007
  • Rom, DuMont Reiseverlag, Auflage 2006

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ catalogo.beniculturali.it. 2014.
  2. ↑ Indagine sui musei e le istituzioni similari. 2022.
  3. ↑ Indagine sui musei e le istituzioni similari. 2020.
  4. ↑ Italian National Institute of Statistics ISTAT 2015 survey on museums and similar institutions. 2017.
  5. ↑ Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, VII cild. Bakı, 1983. səh.451