Paolo Covio

Paolo Ciovyo (it. Paulo Jovio; 19 aprel 1483 – 11 dekabr 1552) — italyan həkim, tarixçi, bioqraf və yepiskop.

Paolo Ciovyo
Noçera de' Paqaninin yepiskopu
Digər adları	Paulo Jovio,Paulus Jovius
Doğum tarixi	19 aprel 1483
Doğum yeri	Komo gölünün İsola Komaçina adası
Vəfat tarixi	11 dekabr 1552 (69 yaşında)
Vəfat yeri	Florensiya
Təhsili	Padua Universiteti
Fəaliyyəti	tarixçi, bioqraf, həkim
Fəaliyyət illəri	1505–1552
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ciovyonun gəncliyi haqqında çox az məlumat var. O, Komoda doğma sakin idi. Ailəsi Komo gölünün Isola Komaçina adasından idi. Notarius olan atası 1500-cü illərdə vəfat etmişdir. Böyük qardaşı Françeskonun təsiri altında humanizm və tarix təhsili aldı. Ədəbiyyatla maraqlansa da Paduaya tibbi öyrənmək üçün göndərildi. 1511-ci ildə məzun oldu.

Ciovyo Komoda həkim olaraq fəaliyyət göstərdi, lakin bu şəhərdə vəba xəstəliyi yayıldığı zaman Romaya köçdü, 1513-cü ildə orada məskunlaşdı. X Papa Leo onu Roman Universitetində Mənəvi fəlsəfə kafedrasına sonra isə Təbii fəlsəfə kafedrasına təyin etdi . O Papa tərəfindən cəngavər titulu aldı^[2]. Eyni dövrdə o, tarixi esselər yazmağa başladı. Papanın ölümündən sonra Leo adlı bir xatirə kitabı yazdı.

1517-ci ildə Ciovio Kardinal Qiulio di Qiuliano de 'Mediçi (gələcək VII Papa Klement) üçün şəxsi həkim olaraq təyin edildi. Bu sahədə o, mövcud farmakologiyaya dair şübhələrini ifadə edən müalicədən əvvəl profilaktikanı artırmağının zərururi olduğu De optima victus ratione kimi bəzi traktatlarını yazmışdır. Ciovyo 1527-ci ilin Roma çuvalı hadisəsi dövründə VII Klementə kömək etdi. 1526-cı ildən 1528-ci ilə qədər Vittoria Kolonnanın qonağı olaraq İşia adasında qaldı.^[3] 1528-ci ildə Noçera de 'Paqaninin yepiskopu oldu. Giovio Dmitri Gerasimovun Moskva çarlığı ilə bağlı ətraflı coğrafi məlumatları əks etdirən VII Klementə səfirliyin hesabatını yazdı.

1536-cı ildə Ciovyo Komo Gölündə məşhur insanların portretləri üçün istifadə etdiyi Museo adlandırdığı bir villa tikdi. Klementin ölməsindən sonra təqaüdə çıxdı. Həm rəsm əsərləri, həm də antik dövrləri axtararaq, onun kolleksiyası Yeni dünyadan parçalanmaq üçün ilklərdən biri idi. Ciovyo Seriyası kimi tanınan kolleksiyadan olan rəsmlərin bir nüsxəsi Uffitsi qalereyasında nümayiş olunur.

1549-cu ildə III Papa Paul Ciovyonu Komo yepiskopu ünvanından azad etdi və 1552-ci ildə vəfat etdiyi Florensiyaya köçdü.

Ciovyo əsasən müasir tarixin tanınmış əsərlərin müəllifi kimi məşhur kişilərin həyatı olan Historiarum sui temporis libri XLV, Vitae virorum illustrium (1549–57) və Elogia virorum bellica virtute illustrium (Florensiya, 1554) əsərlər Müharibədə cəsarətli insanlar üçün təriflər (1554) kimi tərcümə edilə bilər. O, ən yaxşı İtaliya müharibələrinin bir xronikaçısı kimi xatırlanır. Müharibələrin bir çoxunun şahidi olduğu üçün hesabatları dövrün ən əhəmiyyətli əsas qaynaqlarından biridir. Onun əsərlərinin bir çoxu Skanderbeqə^[4] həsr edilmişdir.

Məşhur əsərləri bunlar daxildir:

• De romanis piscibus (1524)
• De legatione Basilii Magni Principis Moschoviae (1525)
• Commentario de le cose de’ Turchi (1531)
• Elogia virorum litteris illustrium or Elogia doctorum virorum (1546)
  • Descriptio Britanniae, Scotiae, Hyberniae et Orchadum (1548)
• Vitae (1549)
• Pauli Jovii historiarum sui temporis (1550–52)
• Elogia virorum bellica virtute illustrium (1554)
• Dialogo dell'imprese militari et amorose (1555)

• Oman, Charles. A History of the Art of War in the Sixteenth Century. London: Methuen & Co. 1937.
• Zimmerman, T. C. Paolo Giovio: The Historian and the Crisis of Sixteenth-Century Italy. Princeton, NJ: Princeton University Press. 1995. ISBN 9781400821839.
• Giovio, Paolo. Gouwens, Kenneth (redaktor). Notable Men and Women of Our Time. The I Tatti Library. Cambridge, MA: Harvard University Press. 2013. ISBN 9780674055056.

• Article in the Catholic Encyclopedia
• Elogia Doctorum Virorum online (English translation, with life of Paulus Jovius)
• Vita de Leonis X (Latınca mətn)