Pensilvaniya almanları


Pensilvaniya almanları (alm. Pennsylvania Dutch‎) - Amerika Birləşmiş Ştatlarının Pensilvaniya ştatında yaşayan alman əsilli şəxslərin təşkil etdiyi etnik qrup.[1][2][3][4][5][6] Etnik qrupun əsası XVII, XVIII və XIX əsrlərdə Palatin və digər alman dilli ərazilər başda olmaqla, Almaniya, Hollandiya, İsveçrə və Fransa kimi ölkələrdən gəlmiş almanlar tərəfindən qoyulmuşdur. Pensilvaniya almanları arasında Baden-Vürtemberq, Hessen, Saksoniya, Reynland və Elzas-Lotaringiya bölgələrindən gəlmiş şəxslər üstünlük təşkil etmişdir.[7][8][9]

Pensilvaniya almanları
Özünüadlandırma
Pennsilfaanisch Deitsche
Ümumi sayı
301.483 (2016)
Yaşadığı ərazilər
Pensilvaniya, Ohayo, İndiana, Merilend, Virciniya, Şimali Karolina, Qərbi Virciniya, Kaliforniya, Ontario
Dili

Pensilvaniya almancası

Dini
Lüteranlıq, Roma-Katolik kilsəsi, Amiş, İudaizm
Mənşəyi
Alman

Etnik qrupun əcdadları palatin almancası və digər cənub alman ləhcələrində danışırdılar; Palatin, İngilis və digər alman dialektlərinin qarışması bu gün istifadə olunan kimi Pensilvaniya almancası dilini formalaşdırmışdır.[10] Bəzi mənbələrdə etnik qrupun adı Pensilvaniya hollandları formasında verilmişdir. Halbuki, Pensilvaniya almanlarının indiki Hollandiyaya və ya bu ərazidən Amerika Birləşmiş Ştatlarına köçmüş şəxslərlə heç bir əlaqəsi yoxdur.

Orta əsrlərdə ingilis dilindəki (ing. Dutch) sözü alman dilini və ya bu dilin müxtəlif dialektlərini danışan insanları adlandırmaq üçün istifadə olunurdu. XX əsrdən etibarən isə (ing. Dutch) Hollandiyanı və yaxud bu ölkədən olan insanları təsvir etmək üçün istifadə olunmağa başlandı. Bu baxımdan bu gün belə ingiliscə olan mənbələrdə Pensilvaniya almanları deyildikdə, hərdən Pensilvaniya hollandları başa düşülür və bu adlandırma müəyyən çaşqınlıq yaradır.[11]

Pensilvaniya ərazisində XIX əsrdən etibarən müəyyən holland immiqrantlar yaşasa, onlar heç vaxt ayrıca bir etnik qrup olaraq formalaşa bilməyiblər. Pensilvaniya almanları amişlərlə qurduqları sıx əlaqələlər diqqət çəkiblər.[12]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Oscar Kuhns. The German and Swiss Settlements of Colonial Pennsylvania A Study of the So-called Pennsylvania Dutch. Abigdon Press. 2009. 254.
  2. ↑ William J. Frawley. International Encyclopedia of Linguistics 2003. Oxford University Press, USA. 2003. 92.
  3. ↑ Joshua R. Brown; Simon J. Bronner. Pennsylvania Germans An Interpretive Encyclopedia · Volume 63. Johns Hopkins University Press. 2017. 3.
  4. ↑ University of Michigan. Americas (English Ed.) Volume 8. Organization of American States. 1956. 21.
  5. ↑ United States. Department of Agriculture. Weekly News Letter to Crop Correspondents. U.S. Government Printing Office. 1918. 5.
  6. ↑ Achim Kopp. The phonology of Pennsylvania German English as evidence of language maintenance and shift. Susquehanna University Press. 1999. 243.
  7. ↑ Janne Bondi Johannessen, Joseph C. Salmons. Germanic Heritage Languages in North America: Acquisition, attrition and change. John Benjamins Publishing Company. 2015. 11.
  8. ↑ Fred Lewis Pattee. The House of the Black Ring: A Romance of the Seven Mountains. Penn State Press. 2015. 218.
  9. ↑ Norm Cohen. Folk Music: A Regional Exploration. Greenwood Publishing Group. 2005. 105.
  10. ↑ E. H. Rauch. Rauch's Pennsylvania Dutch Hand-book: A Book for Instruction. 1879. V.
  11. ↑ Sir Richard Philips. A Geographical View of the World: Embracing the Manners, Cutstoms, and Pursuits of Every Nation: Founded on the Best Authorities. 182. 3.
  12. ↑ Steven M. Nolt. Foreigners in their own land: Pennsylvania Germans in the early republic. March 2008. səh. 13. ISBN 9780271034447.