Psixodelik rok


Psixodelik rok (ing. psychedelic rock) — 1960-cı illərin ortalarında Qərbi Avropa və Kaliforniyada (San-Fransisko və Los Anceles) yaranan musiqi janrı. Psixodelik rok "psixodeliya" və "psixodelik" (hallusinogen) anlayışları ilə əlaqələndirilir. Həm də hippi subkulturası və Şərq (hind) fəlsəfəsi ilə sıx əlaqələri var.

Psixodelik rok
Yarandığı dövr 1965
Ölkə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Psixodelik rok ümumiyyətlə anqlo-amerikan musiqi mədəniyyətinə əsaslanan eksperimental musiqidir, Şərq mistisizmindən, ənənəvi və spiritual hind musiqisindən çox təsirlənir. Bütövlükdə trendi formalaşdıran ilk qruplardan biri 1964-cü ildə ortaya çıxan The Charlatans[1][2] olmuşdur[3] . Psixodelik rokda mühüm fiqurlardan biri Britaniyanın The Beatles qrupudur: qrupun gitara ifaçısı Corc Harrisonun hind fəlsəfəsinə və qədim hind təlimlərinə olan ehtirası onun və bütün qrupun hind transsendental musiqisinə maraq göstərməsinə səbəb olmuşdur (məlumdur ki, Corc Harrison hətta hind sitarında ifa etməyi də öyrənmişdir[4]). Bitlzin eksperimentləri ("Tomorrow Never Knows"[5] yazısından başlayaraq) 1960-cı illərin qabaqcıl rok mədəniyyətində oxşar təcrübələrə maraq dalğasına səbəb oldu və Avropa və Amerikada bir çox oxşar qruplar meydana çıxdı.

Əvvəlcə psixodelik rok psixodeliklərin istifadəsi ilə əlaqəli deyildi - musiqiçilərin məqsədi LSD-ni reklam etmək deyil, transsendental şüur vəziyyətini musiqi obrazları vasitəsilə çatdırmaq idi. Bununla belə, jurnalistlər psixideliyanın mahiyyətini təhrif etdilər - The Beatles-in işi "psixoanalitiklər" tərəfindən dəfələrlə müxtəlif araşdırmalara məruz qaldı, "sarı qəzetlərin şərhləri", "gizli məna" axtarışları - nəticədə LSD işarələri "aşkar edildi" Bitlzin bir çox psixodelik kompozisiyalarında: məsələn, belə bir kompozisiyada, " Lucy in the Sky with Diamonds" kimi, tənqidçilər mahnının adının (LSD) və sözlərin [4] baş hərflərində bir növ narkotik təbliğatı gördülər.

Swinging London, 1966
Erik Klaptonun The Fool gitara nüsxəsi 1960-cı illərin psixodelik dövrünün simvoludur[6] .

Sonradan, psixodelik rok musiqiçiləri dəfələrlə mətbuata məlumat verdilər ki, onların işlərində LSD reklamı yoxdur, lakin musiqi təsiri ilə transsendental şüura nail olmaq formasıdır.

1966-cı ilin oktyabrında "Melody Maker" jurnalında çıxan “Psychedelia: The New Buzzword and What Means” adlı məqalədə əvvəllər ABŞ- da psixodelik seanslarda iştirak etmiş Hollies gitaraçısı Qraham Neş yazırdı: Dərman istifadə etmədən LSD seansı... bu, şüuru həddinə çatdırmaq cəhdidir. Onlar eyni şeyə nail olmağa çalışırlar, lakin musiqi və işıq effektlərinin kombinasiyası vasitəsilə”.

Psixedelik rokun xarakterik xüsusiyyəti aparıcı alətlərin uzun solo hissələri, müxtəlif akustik effektlər, qeyri-standart harmoniyalar idi ki, bu da dinləyicidə irrasional reallıq və təcrid vəziyyətlərini doğurur. Bu janrda qrupların canlı çıxışları adətən işıqlar, tüstü, video qurğular və digər effektlərdən istifadə etməklə canlı vizual şou ilə müşayiət olunur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Joel Selvin. "S.F.'s '60s rock scene started with a band you never heard of - SFChronicle.com". San Francisco Chronicle (ingilis). www.sfgate.com. 2015-06-16. 2019-05-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-23.
  2. ↑ "Somebody to Love?". www.goodreads.com. İstifadə tarixi: 2019-05-23.
  3. ↑ "The Amazing Charlatans". www.danhicks.net. 2019-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-23.
  4. ↑ 1 2 «Автобиография Битлз», Хантер Дэвис
  5. ↑ Campbell, Hernan M. "Review: The Beatles – Revolver". Sputnikmusic. 2012-02-27. İstifadə tarixi: 2017-04-16.
  6. ↑ Oxman, J. Craig. "Clapton's Fool: History's Greatest Guitar?". Vintage Guitar. December 2011. 62–66.