Ramiz Novruz

Ramiz Novruz (25 may 1955, Səmədabad, Puşkin rayonu – 21 fevral 2023, Bakı) — Azərbaycanın teatr və kino aktyoru, Azərbaycanın Respublikasının Xalq Artisti (1998), Prezident təqaüdçüsü (2018-ci ildən), Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının aparıcı səhnə ustası.

Ramiz Novruz
Doğum adı	Ramiz Qəvvam oğlu Novruzov
Doğum tarixi	25 may 1955(1955-05-25)
Doğum yeri	Səmədabad, Puşkin rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi	21 fevral 2023(2023-02-21) (67 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan
Vəfat səbəbi	mədə xərçəngi
Dəfn yeri	Ümumşəhər qəbiristanlığı[1]
Vətəndaşlığı	SSRİ  Azərbaycan
Uşağı	Cavidan Novruz
Fəaliyyəti	aktyor
Fəaliyyət illəri	1978–2023
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti
Mükafatları	1998 1993

Ramiz Novruzov (Ramiz Novruz) 25 may 1955-ci ildə Biləsuvar rayonunun Səmədabad kəndində doğulub. 1974-cü ildə M.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun Dram və kino aktyorluğu fakültəsinə daxil olub. Rejissor Adil İsgəndərovun rəhbərlik etdiyi kursda təhsil alaraq oranı 1978-ci ildə bitirib. Təyinatla H. Ərəblinski adına Sumqayıt Dövlət Dram Teatrına göndərilib. Burada Knyaz Zvezdiç ("Maskarad", M. Lermontov), Məsxərəçi ("Muradın kələkləri", T. Kazımov), General Şıxlinski ("Bütün Şərq bilsin", Nəriman Həsənzadə) rollarını ifa edib.

O, 1981-ci ildə Azərbaycan Akademik Milli Dram Teatrının truppasına daxil olub. Elə ilk günlərdən kollektivdə hazırlanan tamaşalarda ona irihəcimli və mürəkkəb xarakterli rollar tapşırılıb. O, Akademik Milli Dram Teatrında aşağıdakı rollarda oynayıb:

• Nəvvab və İran şahzadəsi ("Xurşidbanu Natəvan", İlyas Əfəndiyev),
• Mayor Edmund ("Şeyx Xiyabani", İlyas Əfəndiyev),
• Bahadur ("Mahnı dağlarda qaldı", İlyas Əfəndiyev),
• Məhəmməd Suvarlı ("Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı", İlyas Əfəndiyev),
• Cəmil ("Bizim qəribə taleyimiz", İlyas Əfəndiyev),
• Sisyanov və Kərbəlayi Xan ("Hökmdar və qızı", İlyas Əfəndiyev),
• Seyton ("Maqbet" Uilyam Şekspir),
• Edmund ("Kral Lir", Uilyam Şekspir),
• Kreon ("Medeya", J. Anuy),
• İbn Yəmin ("İblis", Hüseyn Cavid),
• Səlim bəy ("Lənkəran xanının vəziri", Mirzə Fətəli Axundzadə),
• Loğman ("Fəryad", Bəxtiyar Vahabzadə),
• Laçın ("Hara gedir bu dünya?", Bəxtiyar Vahabzadə),
• Toğrul ("Cəzasız günah", Bəxtiyar Vahabzadə),
• Fərhad ("Sənsiz", Şıxəli Qurbanov),
• Baş redaktor ("Mənim sevimli dəlim", Elçin),
• Andranik və Nostradamus ("Hələ "sevirəm"deməmişdilər…", Ramiz Novruz),
• Ələs bəy ("Dirilən adam", Mir Cəlal),
• Qaçaq Süleyman ("Ölüləri qəbiristanlıqda basdırın", İsmayıl Şıxlı),
• Murad ("Xəcalət", Hüseynbala Mirələmov),
• Cəbrayıl ("Teleskop", Elçin),
• Attillio ("Silindr", Eduardo de Filippo),
• Anton Antonoviç Skvoznik-Dmuxanovski ("Müfəttiş", Nikolay Qoqol).

R. Novruzun yaradıcılığının bir qolunu da kino fəaliyyəti təşkil edir. O, "Nizami" filmində Dərbənd elçisi, "Sizi dünyalar qədər sevirdim" filmində general Həzi Aslanov və s. rollara çəkilib.

H. Cavidin "Topal Teymur" (Divanbəy), L. Tolstoyun "Kreyser sonatası" (Musiqi müəllimi), V. Şekspirin "Antoni və Kleopatra" (Antonio), O. Kamalın "Dodaqdan qəlbə" (Kənan bəy), "Yad qızı" (Nihad) və s. maraqlı rollar oynayıb.

Ramiz Novruz həm də bir neçə pyes yazmış və bunlardan ikisi tamaşaya qoyulmuşdur. İlk pyesi olan "At ilinin birinci ayı" adlı 20 yanvar hadisələrindən bəhs edən pyes 1992-ci ildə Gəncə teatrında B. Osmanovun rejissorluğu ilə tamaşaya qoyulmuşdur. 1992-ci ilin sonunda həmin pyes AzTV-də rejissor B. Osmanovun quruluşunda çəkilmişdir. R. Novruz öz pyesində Murad rolunda oynamışdır.

1996-cı ildə yazdığı "Hələ sevirəm deməmişdilər" pyesi B. Osmanovun rejissorluğu ilə Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında 2002-ci ildə tamaşaya qoyulmuşdur. Bundan əlavə Eduardo de Filipponun "Silindr" əsərini rus dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə etmiş və rejissor kimi tamaşaya qoymuş, həmçinin bu əsərdə Attillio rolunu ifa etmişdir.^[2]

Beynəlxalq Teatr festivallarının mükafatçısıdır.

Teatr sənətindəki xidmətlərinə görə Ramiz Novruz 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti və 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb. 9 may 2012-ci ildə, 30 aprel 2014-cü ildə,^[3] 6 may 2015-ci ildə^[4], 6 may 2016-cı ildə^[5] və 1 may 2017-ci ildə^[6] Prezident Mükafatına layiq görülmüşdür. 9 may 2018-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdünə layiq görülmüşdür.^[7] 29 oktyabr 2019-cu ildə "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilib^[8]

Ramiz Novruz uzun müddət mədə xərçəngi xəstəliyindən əziyyət çəkirdi və 20 fevral 2023-cü il tarixində vəfat etmişdir.^[9] Ümumşəhər qəbiristanlığında dəfn edilib.^[10][11]

• Oğlu Cavidan Novruz aktyor və müğənnidir.
• Qızı Şəfəq Novruz stilistdir.

1. Alman klinikasına şəxsi səfər (film, 1988) – Baba Əliyev
2. At ilinin birinci ayı (film, 1993) – Murad
3. Azərbaycan xanlıqları. Naxçıvan və İrəvan xanlıqları. 5-ci film (film, 2003)
4. Bakı, məhəbbətim mənim... (film, 1993)
5. Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi (film, 1996) – Muxtar
6. Bəyaz həyat (film, 2003) – çapıq
7. Cavad xan (film, 2009) – Sisianov
8. Cavid ömrü (film, 2007) – Mircəfər Bağırov
9. Dəfn edilməmiş ölülər (film, 1988)
10. Ənvər Həsənov. Yeddi oğuldan biri (film, 2007)
11. Fatehlərin divanı – Attila
12. Kreyser Sonatası (Musiqi müəllimi)
13. Qız atası (teleserial, 2014) (27-ci bölüm)
14. Qorxma, mən səninləyəm – Cəfərin yaraqlısı
15. Qrinviç meridianından... kənarda (film, 2007) – polis rəisi
16. Məhkumlar (film, 2007) – mayor
17. Məriz (film, 2015)
18. Nizami (film, 1982) – Dərbənd elçisi
19. Pərvanələrin rəqsi (serial, 2012) – Hikmət Bədirli
20. Salur Qazanın evi talandığı boy (film, 2001) – Aruz Qoca
21. Sarı gəlin (film, 1998) – Rasim
22. Sizi dünyalar qədər sevirdim (film, 1985) – general Həzi Aslanov
23. Sonuncu dərviş (film, 2009) – Mircəfər Bağırov
24. Sonuncu fəsil (teleserial, 2013) – polkovnik Xanlar Əfəndiyev
25. Şər qarışanda (film, 2016)
26. Taleyin qisməti (film, 1996-1997)
27. Topal Teymur (film, 1983) – Divanbəyi
28. Ümid (film, 1995) – molla
29. Yad qızı (film, 1990)
30. Yurd yeri – Fəxrəddin
31. Yurd yeri 2 – Fəxrəddin
32. Vicdan haqqı (teleserial, 2016) – prokuror Mahir Kərimov

• İzlə (çarx)
• "Xəcalət" tamaşası Xaçmazda təqdim edilib  (az.)
• Ramiz Novruz