Reproduktiv endokrinologiya və sonsuzluq

Reproduktiv endokrinologiya və sonsuzluq (RES) — mamalıq və ginekologiya üzrə cərrahi ixtisas. Reproduktiv tibbdə RES ixtisasçıları həkimlərə reproduktivlik və sonsuzluq problemi ilə bağlı hormonal fəaliyyətə dair təlimlər keçir. Əksər RES mütəxəssisləri ilk növbədə sonsuzluğun müalicəsinə diqqət yetirsələr də, reproduktiv endokrinoloqlar sonsuzluqla əlaqəli olmayan qadınlarda və kişilərdə hormonal disfunksiyaları sınamaq və müalicə etmək üçün hazırlanır.

Reproduktiv endokrinoloqlar mamalıq və ginekologiya (mama-ginekoloq) ixtisası üzrə xüsusi hazırlıq (rezidentura) keçirlər.

Reproduktiv cərrahiyyə əlaqəli ixtisasdır, burada mama-ginekoloq və ya uroloq əlavə olaraq inkişafa təsir edən anatomik pozuntuların müalicəsində ixtisaslaşır.[1]

Sertifikatlaşdırması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bir sıra ölkələrdə RES üzrə mütəxəssis olmaq yolu tənzimlənir. Məsələn, ABŞ-da Amerika Mamalıq və Ginekologiya Şurası və Amerika Osteopatik Mamalıq və Ginekologiya Şurası submütəxəssislərin sertifikat alması üçün standartları müəyyən edir. Mamalıq və Ginekologiya üzrə dörd illik təlimdən sonra üç illik təsdiq edilmiş təcrübə proqramı uğurla başa çatmalıdır. Daha sonra Reproduktiv Endokrinologiya və Sonsuzluq üzrə Şura tərəfindən sertifikatlaşdırılmaq üçün əvvəlcə Mamalıq və Ginekologiya üzrə Şura Sertifikatından (yazılı və şifahi imtahanlar) keçməli, daha sonra Reproduktiv Endokrinologiya və Sonsuzluq Sertifikatı imtahanlardan keçmək lazımdır.

ABŞ-da reproduktiv endokrinologiya və sonsuzluq üzrə təcrübə stajı adətən 3 il çəkir və 2013-cü ildən etibarən ölkə üzrə 40 mərkəzdə təklif olunur.[2]

Avropa İttifaqında Avropa Şurası və Mamalıq və Ginekologiya Kollecinin 2012-ci ildən etibarən Aİ üzrə 4 mərkəzdə reproduktiv tibb üzrə mütəxəssis təlim proqramı üçün akreditasiya mərkəzləri var.[3]

Avstraliya və Yeni Zelandiyada reproduktiv endokrinologiya və sonsuzluq üzrə təlim proqramı 3 il çəkir və iki ölkədəki 15 mərkəzdə təklif olunur.[4]

Cəmiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

ACOG (American College of Obstetricians and Gynecologists — Amerika Mamalıqlar və Ginekoloqlar Kolleci) tərəfindən sertifikatlaşdırılmış reproduktiv endokrinoloqlar çox vaxt Reproduktiv Endokrinologiya və Sonsuzluq Cəmiyyəti adlı xüsusi tibb cəmiyyətinə aiddir. Tam üzvlük şərti həkimlərin reproduktiv endokrinologiya və sonsuzluq ixtisası üzrə ACOG sertifikatına malik olmalarıdır.[5]

Jurnallar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "İnsan Reproduksiyası" adlı jurnal — Avropa İnsan Reproduksiyası və Embriologiya Cəmiyyəti adından nəşr olunur.[6]
  • "Reproduksiya" — Böyük Britaniyada Reproduksiya və Doğuş Cəmiyyəti adından nəşr olunur.
  • "Reproduktiv Biologiya və Endokrinologiya" (RB&E) — BioMed Central tərəfindən nəşr olunan açıq girişli onlayn jurnaldır.[7] O, həm baytarlıq, həm də insan reproduktiv təbabəti ilə məşğul olur.
  • "Fertility and Sterility" — Amerika Reproduktiv Tibb Cəmiyyətinin aylıq jurnalıdır.

Həmçinin, mamalıq və ginekologiya sahəsində bir çox akademik jurnallar reproduktiv endokrinologiya və sonsuzluğa aid bir çox məqalələr həsr edir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Glossary Arxivləşdirilib 2014-07-20 at the Wayback Machine The InterNational Council on Infertility Information Dissemination (INCIID). Last Updated: may 4, 2004
  2. ↑ DIRECTORY OF FELLOWSHIP PROGRAMS IN REPRODUCTIVE ENDOCRINOLOGY AND INFERTILITY — Fellowships Available in 2013 Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine at Society for Reproductive Endocrinology and Infertility
  3. ↑ Accredited centres Arxivləşdirilib 2012-01-09 at the Wayback Machine at ESHRE. Retrieved Mars 2012
  4. ↑ "Certification in Reproductive Endocrinology and Infertility, Training Program Handbook 2015". ranzcog.edu.au. Royal Australian and New Zealand College of Obstetricians and Gynaecologists. 2014. 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-04.
  5. ↑ Society for Reproductive Endocrinology Brochure Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine, Retrieved on Jan. 21, 2011.
  6. ↑ scimagojr.com > Obstetrics and gynecology Arxivləşdirilib 2018-02-17 at the Wayback Machine Retrieved on April 15, 2010
  7. ↑ Reproductive Biology and Endocrinology > about Arxivləşdirilib 2011-08-03 at the Wayback Machine Retrieved on may 29, 2010

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]