Reyksmuseum

Reyksmuseum — Amsterdam şəhərində yerləşən sənət muzeyi. Muzey Niderland incəsənətinə və tarixinə həsr olunub və dünyanın ən çox ziyarət edilən 20 incəsənət muzeylərindən biridir.^[4]

Reyksmuseum
Rijksmuseum
Əsası qoyulub	1800
Açılış tarixi	1885
Ölkə	Niderland[1]
Kolleksiyası	8.000[2], 1.200.000
Ziyarətçi sayı	625.000 nəf. (2021)[3]
Telefon	+31-20-674-7352
Bilet	20 €, 0 €, 0 €
52°21′36″ şm. e. 4°53′07″ ş. u.HGYO
www.rijksmuseum.nl
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Reyksmuseum 19 noyabr 1798-ci ildə Haaqada qurulmuşdu. 1808-ci ildə Amsterdama köçdü və burada əvvəlcə Kral Sarayında, daha sonra Trippenhuisdə yerləşdirildi. Hazırkı əsas bina ilk dəfə 1885-ci ildə açılmışdır.^[4]

Muzeydə 1200–2000-ci illərə aid 1 milyon sənət əsərindən ibarət ümumi kolleksiyalar nümayiş olunur. Onların arasında Rembrandt, Frans Hals və Yan Vermeerin şah əsərləri mühüm yer tutur. Burada Asiya pavilyonunda nümayiş etdirilən kiçik Asiya kolleksiyası da fəaliyyət göstərir.

1795-ci ildə Bataviya Respublikası^[5] elan edildi və 19 noyabr 1798-ci ildə yeni hökumət muzeyin yaradılması haqqında qərar qəbul etdi^[6]

31 may 1800-cü ildə Haaqada Hollandiya kral ailəsinin ənənəvi iqamətgahında Reyksmuseumun sələfi olan Milli İncəsənət Qalereyası (Holland. Nationale Kunst-Galerij) açıldı. Muzeydə Hollandiyalı rəssamların kolleksiyalarından ibarət 200-ə yaxın rəsm və tarixi eksponatlar sərgilənmişdir. 1805-ci ildə Milli İncəsənət Qalereyası Haaqa daxilində Buitenhofdakı Şahzadə Uilyam V Qalereyasına köçdü.^[4]

1806-cı ildə Ludovik Bonapart tərəfindən Hollandiya Krallığı quruldu. Napoleonun qardaşı kral Lui Bonapartın göstərişi ilə muzey 1808-ci ildə Amsterdama köçürüldü. Kolleksiyanın bir hissəsinə Rembrandtın "Gecə gözətçisi" kimi rəsmlər daxil idi. 1809-cu ildə muzey Amsterdamdakı Kral Sarayında açıldı.^[4]

1838-ci ildə XIX-cu əsrin "canlı ustalarının" rəsmləri Kral Ludovik Bonapartın keçmiş yay sarayına, Harlemdəki^[7] Velgelegen Pavilyonuna köçürüldü.^[4]

Yeni muzeyin tikintisi 1 oktyabr 1876-cı ildə başladı. 13 iyul 1885-ci ildə Reyksmuseum yeni yerində açıldı. Bina Hollandiya incəsənət tarixinə istinadlarla zəngin şəkildə bəzədilib.

1960-cı illərdə muzeyin həyətinə 2 sərgi salonları və bir neçə mərtəbə əlavə edildi. 1984, 1995–1996 və 2000-ci illərdə binada kiçik təmir və bərpa işləri aparılmışdır.

Muzeyin "Filips qanadı" kimi tanınan cənub qanadının yenidən qurulması 1996-cı ildə tamamlandı, elə həmin il muzey XIX-cu əsrə aid geniş fotoşəkillər kolleksiyasını özündə əks etdirən ilk böyük foto sərgisini keçirdi.

2003-cü ilin dekabrında muzeyin əsas binası əsaslı təmir üçün bağlandı. Təmir 375 milyon avroya başa gəldi.

Binanın yenidən qurulması 16 iyul 2012-ci ildə başa çatdırılmışdır. 13 aprel 2013-cü ildə Kraliça Beatriks əsas binanı ziyarət etdi.^[8] 1 noyabr 2014-cü ildə "Müasir Zaman: XX-ci Əsr Fotoqrafiyası" sərgisi ilə muzeyin rəsmi açılışı oldu.

Muzeyin binası 1885-ci ildə açılıb. Binada Niderlandın memarlıq tarixini əks etdirən tikinti fraqmentləri var. Reyksmuseum 1970-ci ildə Milli İrs siyahısına daxil edilmişdir.^[9] Binada kitabxana da var.

• 
  Reyksmuseum 1817-1885-ci illərdə Trippenhuisdə yerləşirdi.
• 
  Dizaynın 1876-cı ildə çəkilməsi.
• 
  Binasının fasadı, təqribən 1895-ci il.
• 
  Binanın gecə görünüşü.
• Reyksmuseumun videosu (2016).

Reyksmuseumun kolleksiyasında 1 milyon eksponat var və Niderlandın 1200–2000-ci ilə qədər incəsənət, sənətkarlıq və tarixinə həsr olunub. Hazırda muzeydə təxminən 8000 eksponat nümayiş etdirilir.^[4]

Kolleksiyada Yakob van Röysdal, Frans Hals, Yan Vermeer, Jan Sten, Rembrandt və Rembrandtın tələbələri olan məşhur rəssamların Niderlandın Qızıl dövrünə aid 2000-dən çox rəsm əsəri var.

Rəssamlıqla yanaşı, sənət kolleksiyasına heykəltəraşlıq və dekorativ sənət, Asiya incəsənəti, həmçinin tarixi kolleksiya (arxeoloji artefaktlar, rəsmlər, heykəllər, geyimlər) və rəsmlər, çap və fotoşəkillər kolleksiyası daxildir.

Muzeydə Asiya pavilyonunda nümayiş etdirilən kiçik Asiya kolleksiyası da var.

• 
  Rembrandt. "Gecə gözətçisi", 1642.
• 
  Rembrandt. “Sindiklar”, 1662.
• 
  Rembrandt. Yəhudi gəlini, 1665-1669.
• 
  Südçü qız, Vermer, 1660.
• 
  Mavi paltarlı qız, Johannes Kornelisz Verspronck 1641.
• 
  Vermeer "Sevgi məktubu", 1669-1670.
• 
  Frans Hals. İsaak Massa və Beatris van der Laenin evlilik portreti, 1622.
• 
  Piter de Hoh. Anbarda qanınla uşaq, 1658.
• 
  Yakob van Röysdal, "Dəyirman" 1668—1670.
• 
  Jan Steen. "Tutuquşu qəfəsi", 1665.
• 
  Qorxmuş qu quşu, Jan Asselin, 1650.
• 
  Şəlalə ilə mənzərə Yakob van Röysdal, 1660.

Reyksmuseum Araşdırma Kitabxanası Reyksmuseumun bir hissəsidir və Niderland incəsənət tarixi üzrə ən yaxşı və ən böyük ictimai tədqiqat kitabxanasıdır.

• Netherlandish Art in the Rijksmuseum, 1400–1600. W Books 2000. ISBN 978-90-400-9376-0
• Netherlandish Art in the Rijksmuseum, 1600–1700. New Haven: Yale University Press 2000. ISBN 978-0-300-08746-8
• Netherlandish Art in the Rijksmuseum, 1700–1800. Waanders 2006. ISBN 978-90-400-9018-9

• Multimedia Content of museum
• Virtual tour of the Rijksmuseum