Səadət Əsgərzadə

Səadət Əskərzadə (tam adı: Səadət Məmməd-Emin qızı Əskərzadə; 14 oktyabr 1949, Bakı) — Azərbaycan alimi, AMEA akad. Yusif Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun "Neftin kompleks emalı və texniki-iqtisadi əsaslandırılması" laboratoriyasının müdiri, texnika elmləri doktoru.^[1][2]

Səadət Əskərzadə
Səadət Məmməd-Emin qızı Əskərzadə
Doğum tarixi	14 oktyabr 1949 (74 yaş)
Doğum yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı
Elm sahəsi	kimya
Elmi dərəcəsi	texnika elmləri doktoru
Elmi adı	böyük elmi işçi
İş yeri	AMEA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu
Təhsili	Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutu (indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası)
Mükafatları

Səadət Məmmədəmin qızı Əsgər-zadə 1949-cu il oktyabrın 14-də hərbi həkim ailəsində Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1966-cı ildə Bakıdakı 175 saylı orta məktəbi müvəffəqiyyətlə bitirmiş və həmin il M. Əzizbəyov adına Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) kimya-texnologiya fakultəsinə daxil olmuşdur. 1971-ci ildə həmin fakultəni “Neftin və qazın kimyəvi texnologiyası” ixtisası üzrə bitirmişdir. Təyinatla Azərbaycan EA Y.H. Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutuna (NKPİ) göndərilmiş və texnik vəzifəsindən işə başlamışdır. 1971-ci ildə EA NKPİ-nin “Neftin və qazın kimyəvi texnologiyası” ixtisası üzrə aspiranturaya daxil olmuş və M.İ. Rüstəmovun rəhbərlik etdiyi “Katalitik krekinq və piroliz” laboratoriyasında 1971-1974-cü illərdə aspirantura təhsili keçmişdir. 1974-1977-ci illərdə bu laboratoriyada mühəndis vəzifəsində yüksək keyfiyyətli benzinlərin istehsalı istiqamətində tədqiqatlar aparmışdır.

Azərbaycan neftlərinin xüsusiyyətləri neft-kimya və Enerji sənayelərinin infrastrukturu nəzərə alınmaqla, Müəssisələrin fəaliyyətinin və məhsulların ekoloji və iqtisadi tələblərinə, bazar strukturuna əsaslanaraq Respublikanın neft emalı sənayesinin səmərəli fəaliyyətinin təşkili üzrə əsaslı kompleks işlər aparılmışdır.

• neftçıxarma, qaz emalı və neft-kimya sahələri ilə uzlaşan və müəssisələrin mərhələli inkişafını təmin edən yanaca və yağ istiqamətində neftin kompleks emal sxemləri işlənib hazırlanmışdır.
• yüksək keyfiyyətli benzin istehsalını təmin edən katalitik krekinq prosesinin yeni modifikasiyası yaradılmış və sənayedə (H. Əliyev adına NEZ-da) tətbiq edilmişdir.
• təkrar emal proseslərinin (katalitik krekinq və piroliz) qazları, eləcədə kokslaşma benzinlərinin (q.b. - 85 ^оC) fraksiyaları əsasında biratomlu C₁ – C₂ spirtlərin iştirakı ilə reformullaşdırılmış benzinlərin və onlara yüksək oktanlı əlavələrin istehsalı prosesləri yaradılmışdır.
• perspektiv tələblərə müvafiq benzin ehtiyatlarının (8%) və neftin emal dərinliyinin (92%) artırılması məqsədilə kokslaşma benzinlərinin q.b.– 85^оC fraksiyalarının metanol ilə aşağı temperaturda zənginləşdirilməsi, 85 ^оC– q.b. fraksiyalarının isə katalitik zənginləşdirilməsi ilə destruksiya benzinlərinin kompleks emal sxemləri işlənib hazırlanmışdır.
• Sumqayıt NKK perspektiv inkişafının kompleks sxemi işlənib hazırlanmışdır.
• Neft emalının kompleksli istehsal proseslərində maya dəyərinin kalikulyasiyası haqqında metodik təlimat işlənib hazırlanıb və Nazirlik tərəfindən bütün NEZ-da əsas vəsait kimi qəbul edilib.
• vahid yanacaq-energetika kompleksi çərçivəsində neft emalı və neft-kimya sahələrinin perspektiv inkişaf konsepsiyası yaradılmışdır.

^[3]

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvüdür

1. Y.H.Məmmədəliyev Konfransı
2. D.İ.Mendeleyev Qurultayı
3. IV Bakı Beynəlxal Konqresi
4. 1-го Российский нефтяной Kонгресс
5. ARDNŞ Neft-Qaz Emalı və Neft-Kimya Kompleksi Forumu

• S.M. Əsgər-zadə ARDNŞ prezidenti yanında “Neft emalı üzrə elmi-texniki Şuranın” elmi katibi (1997-2000-ci il),
• AMEA nəznində “Neft-kimya və neft emalı” problemi üzrə koordinasiya şurasının üzvü (2009-2014-cü il),
• ARNDŞ prezidenti yanında “Yeni Neft-qaz emalı və Neft-kimya kompleksi” üzrə məsləhətçi qrupun üzvüdür,
• AMEA NKPİ-nin böyük Elmi Şurasının üzvü,
• NKPİ Dissertasiya Şurasının üzvü,
• “Neft-Kimyası və Neftemalı prosesləri” jurnalının redaksiya heyətinin üzvüdür.

• 1976-cı ildə Xalq Təsərrüfatı nailiyyətlərini Sərgisinin (Moskva ş.) – bürünc medalını
• 2006-cı ildə AMEA Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı
• 2009-cu ildə Azərbaycan Respubliksı «Tərəqqi» medalı ^{[4] [5]}

S.M. Əsgər-zadə 107 elmi əsərlərin, o cümlədən, 10 elmi ixtira və 1 Azərbaycan patentinin müəllifidir. S.M. Əsgər-zadənin rəhbərliyi ilə 2 namizədlik (texnika üzrə fəlsəfə doktoru) dissertasiyası yerinə yetirilmişdir və hal-hazırda O 2 dissertanta rəhbərlik edir.

S.M. Əsgər-zadə 107 elmi əsərlərin, o cümlədən, 10 elmi ixtira və 1 Azərbaycan patentinin müəllifidir.

Onun elmi məqalələri Azərbaycanın və xaricin tanınmış («Нефтепереработка и Нефтехимия», «Химия и технология топлив и масел», «Химическая промышленность», «Химическая техника» Hydrocarbon Processing, Australian journal of Chemistry Ekonomics World və s.) jurnallarında dərc edilmişdir. Onun bir çox elmi forumlarda (Qroznı, Yaroslavl, Bakı, Moskvanın I Neft konqresi, Neft kimyanın aktual problemləri, Elmi praktiki konfrans, Mendeleyev qurultayı), “Xəzər və Orta Asiya ticarət, loqistika, neftemalı-neftkimya” Socar beynəlxalq praktiki konfransda çıxışlarının tezisləri başqa ölkələrdə çap olunmuşdur. ^[6]

1. Рустамов М.И., Гусейнова А.Д., Аскер-заде С.М. и др. Освоение установки кат. крекинга типа 1-Б в режиме выработки неэтилированного бензина АИ-93 на НБНЗ им. Вл. Ильича «Химия и технология топлив и масел» № 4-1988 г.
2. М.И. Рустамов, С.М. Аскер-заде. Перспективы развития нефтеперерабатывающей промышленности Азербайджана. «Азербайджанское Нефтяное Хозяйство», 2008. № 4, с. 7-14.
3. М.И. Рустамов, С.М. Аскер-заде, О.Б. Урбан, М.Н. Джавадова, С.Г. Ельдарова, Г.Т. Исмаилова. Интеграция нефтеперерабатывающих предприятий. «Химическая техника» 2011 г. №7, с 16-19.