Sergey Şoyqu

Sergey Küjüget oğlu Şoyqu (rusca: Серге́й Кужуге́тович Шойгу́; tuva: Сергей Күжүгет оглу Шойгу; 21 may 1955[1], Çadan, Tuva Muxtar Vilayəti[d]) — rus dövlət və hərb xadimi, Rusiya Federasiyasının müdafiə naziri (2012-2024), ordu generalı (2003), Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı (1999).

Sergey Şoyqu
tıva Сергей Күжүгет оглу Шойгу
rus. Серге́й Кужуге́тович Шойгу́
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 21 may 1955(1955-05-21)[1] (69 yaş)
Doğum yeri
Vətəndaşlığı
Uşağı 2
Atası Kujuget Şoyqu
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti Rusiya
Qoşun növü Rusiya Silahlı Qüvvələri
Xidmət illəri 1991-ci ildən
Rütbəsi Ordu generalı (Rusiya)
Döyüşlər
Təltifləri Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı
Qılınclı "Müqəddəs apostol Andrey Pervozvannı" ordeni II dərəcəli "Vətən qarşısında xidmətlərinə görə" ordeni 3-cü dərəcəli "Vətən qarşısında xidmətlərinə görə" ordeni "Aleksandr Nevski" ordeni "Şərəf" ordeni "Şəxsi cəsarətə görə" ordeni "Azad Rusiyanın müdafiəçisi" medalı "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 60 illiyi" yubiley medalı "Moskvanın 850 illik xatirəsinə" medalı "Ümumrusiya siyahıyaalmasında xidmətlərinə görə" medalı "Sankt-Peterburqun 300 illik xatirəsinə" medalı Medal "In Commemoration of the 1000th Anniversary of Kazan" Order pro Merito Melitensi "Osetiyanın şöhrətinə" medalı "Hərbi əməkdaşlığın gücləndirilməsinə görə" medalı Medal «For diligence in performing engineering tasks» "Müdafiə nazirliyinin 200 illiyi" medalı "Krımın qaytarılmasına görə" medalı 1-ci dərəcəli "Dostluq" ordeni Order for bravery "Qırmızı bayraq" ordeni "Danaker" ordeni "Rusiya Daxili İşlər Nazirliyinin 200 illiyi" medalı Tıva Respublikasının Ordeni Order of Merit
Rusiya Federasiyası Hökumətinin fəxri fərmanı
"Dank" medalı "Serbiya bayrağı" ordeni
Rusiya Federasiyası Prezidentinin təşəkkürnaməsi Order of Friendship of Kyrgyzstan
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sergey Şoyqu, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və Baş Qərargah rəisi Valeri Gerasimov "Mərkəz-2019" hərbi təlimlərində. Orenburq vilayətində Donguz poliqonu. 20 sentyabr 2019-cu il.

Sergey Şoyqu 1955-ci il mayın 21-də Tuva Muxtar Vilayətinin Çadan qəsəbəsində dünyaya gəlib. Atası Tuva türklərindən — Kujuqet Seree oğlu Şoyqudur, anası isə milliyətcə rusdur.[3] Tuva Respublikasının Kızıl şəhərində yerləşən 1 nömrəli məktəbdə təhsil alıb.[4] Şoyqu soyadının da maraqlı tarixçəsi var. "Rusiyanın Səsi" radiosunun məlumatına görə, S. Şoyqunun atası Kuşaget dünyaya gələndə yerli hökumət məmuru onun adı ilə soyadını qarışdıraraq yanlışlıqla Şoyqu yazır və beləcə də qalır.[5]

Maraqlıdır ki, dünyanın ikinci ən böyük ordusunun rəhbərinin hərbi təhsili olmayıb. Sergey Şoyqu 1977-ci ildə Krasnoyarsk Politexnik İnstitutunu inşaat mühəndisliyi üzrə bitirib və Sibirin bir sıra şəhər və qəsəbələrində inşaat mühəndisi kimi çalışıb. 1988-ci ildə Kommunist Partiyasına üzv olub, 1990-cı ildə isə Rusiya Federasiyası Memarlıq və İnşaat Komitəsinin sədr müavini vəzifəsinə təyin olunub.

1994-cü ildə Rusiya Fövqəladə Hallar Nazirliyinə rəhbər təyin olunan Şoyqu bu vəzifədə dayanmadan 18 il çalışıb. Rusiyanın müasir tarixində ən çox vəzifədə qalan nazirdir. 2012-ci ildə bir müddət Moskva vilayətinin qubernatoru təyin olunan Şoyqu elə həmin il Putin tərəfindən müdafiə naziri vəzifəsinə gətirilib.[6][7]

1999-cu ildən hakim Vahid Rusiya Partiyasının üzvü olan Şoyqu Putinə ən yaxın şəxslərdən hesab olunur. Rusiya Federasiyası qəhrəmanı medalına layiq görülmüş S. Şoyqu eyni zamanda beynəlxalq yanğınsöndürənlər və xilasedicilər idman Federasiyasının sədridir.[8] Futbol oynamaq, at sürmək kimi idman növlərinə meyilli olduğu bilinən müdafiə nazirinin Rusiyada ən qiymətli hesab oluan 40 milyon dollar dəyərində qılınc kolleksiyasına sahib olduğu iddia edilir.

Hərbi parad zamanı, 9 may 2014-cü il.

Sergey Şoyqunun adı son illərdə Rusiya ordusunun modernləşdirilməsində müsbət mənada hallansa da, onun haqqında rüşvət və korrupsiya ittihamları da var. Bir qədər əvvəl Rusiya mətbuatı Şoyqunun Müdafiə Nazirliyinin obyektlərinin dəyərindən ucuz qiymətə satılmasında ittiham olunduğunu yazıb. Rusiyanın müdafiə naziri ruscadan başqa, 3 dildə — ingilis, türk və yapon – danışa bilir. Ailəlidir, iki qızı var.

14 aprel 2022-ci il tarixində Leonid Nevzli, Şoyqunun infarkt keçirdiyi və sağaldıqdan sonra əlil ola bilmə ehtimalı ilə əlaqədar "Tvitter"də paylaşım edib. [9]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Sergej Schojgu // Munzinger Personen (alm.).
  2. ↑ 1 2 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/FR/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2022:042I:FULL&from=FR. S. 7.
  3. ↑ Шойгу Сергей. "Эхо Москвы :: Без дураков: Сергей Шойгу". Эхо Москвы. 2008-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2017.
  4. ↑ "Первой школе Кызыла - 95 лет". 2022-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2017.
  5. ↑ "Государственный деятель Тувы Кужугет Шойгу похоронен в Москве". 2016-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2017.
  6. ↑ "Murmansk Governor Out, New Moscow Region Governor In - News". The Moscow Times. 2014-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2017.
  7. ↑ "Putin sacks Defense Minister amid embezzlement probe, replaces with ex-Emergencies Minister Shoigu". RT English. 2018-09-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2017.
  8. ↑ ""General information about Federation"". 2012-04-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-24.
  9. ↑ "14 апреля 2022. Шойгу выбыл из игры, возможно, он станет инвалидом, если выживет". 2022-04-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-15.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Sergey Şoyqu ilə əlaqəli mediafayllar var.