Slavyanka ilə vidalaşma

"Slavyanka ilə vidalaşma" (rus. Прощание славянки) — bəstəkar Vasili Aqapkin tərəfindən Birinci Balkan müharibəsində ərlərini müşayiət edən slavyan qadınların şərəfinə yazılmış Rusiya vətənpərvərlik marşı.[1] Marş 1912-ci ilin sonunda Tambovda yazılmış və premyerası olmuşdur. 1915-ci ilin yayında Kiyevdə qrammofon sinqlı kimi buraxıldı. Slavyanka "slavyan qadını" deməkdir.

Slavyanka ilə vidalaşma
Bəstəkar Vasili Aqapkin
Təsdiqi 1912
Audio nümunəsi
Fayl haqqında məlumat
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Melodiya Rusiyada və ona daxil olan ölkələrdə Birinci Dünya müharibəsi illərində, rus əsgərləri evlərini tərk edərkən və marşın musiqisi ilə müşayiət olunanda populyarlıq qazandı. 1941-ci il noyabrın 7- də Qırmızı meydanda keçirilən parad zamanı da nümayiş edildi, bundan sonra əsgərlər birbaşa Moskva döyüşünə getdilər.[2] Bu marş həm də admiral Kolçakın Ağ Ordusunun qeyri-rəsmi himni kimi istifadə olunurdu.

Qərb mənbələri iddia edirdi ki, mahnı 1957-ci ildə mükafata layiq görülmüş "Durnalar uçur" filmində istifadə edilməzdən əvvəl senzuradan keçməyən mövzular ilə bağlı sözləri olduğu üçün qadağan edilib. Bununla belə, bundan əvvəl ifa olunan mahnının bir çox sənədləri var, bir çoxunu Aqapkinin özü idarə etdi. Sovet dövründə "Slavyanka ilə vidalaşma" əsərinin qeydə alınmış ən erkən nəşri 1929-cu ildə, kommunist qoşunları tərəfindən məlum olan ən erkən çıxışı isə 1918-ci ildə olmuşdur.[3] Ən məşhuru, 1941-ci ildə Qırmızı Meydanda ikonik Oktyabr İnqilabı paradında ifa olunan dörd marş melodiyasından biri idi.[4] Mahnı ilk olaraq 1912-ci ildə Zimmerman Production Association tərəfindən nəşr edilmişdir.[5] Marş Qırmızı Ordu orkestrləri üçün rəsmi musiqi toplusunda nəşr olundu[6] və o, 1940-cı illərin əvvəllərində dirijor İvan Petrov (1906–1975) altında hərbi orkestr tərəfindən lentə alınıb, lakin sonra fərqli sözlərdən istifadə edilib. Digər sözlər indi adətən Qırmızı Ordu xoru tərəfindən oxunur.

Sonradan bir neçə rus və polyak bəstəkarları musiqi üçün sözlər yazdılar. Almanların işğalı altında olan Polşada İkinci Dünya Müharibəsi zamanı mahnının uyğunlaşdırılmış "yeraltı" versiyası olan Rozszumiały się wierzby płaczące ("Ağlayan Söyüdlər zümzümə etməyə başladı") Polşa müqavimətində məşhurlaşdı və Roman Slęzakın sözləri əsasında hazırlanmışdı. 

1990-cı illərdə Yabloko siyasi partiyası marşın Rusiya himni kimi qəbul edilməsi ilə bağlı uğursuz lobbiçilik etdi.[7]

“Slavyanka ilə vidalaşma” “Durnalar uçur” və Sovet-Əfqan müharibəsindən bəhs edən “Çarli Uilsonun müharibəsi ” kimi filmlərdə və Rusiyanın “72 metr” (72 метр) və Qafqaz əsiri (Кавказский пленник, Kavkazskiy plennik) filmlərində istifadə olunub. Mahnının instrumental versiyası 1990-cı ildə Ukraynanın " Raspad " ("Çöküş") filmində də Pripyat evakuasiyası səhnəsində səslənmişdir.

İvrit versiyası 1945-ci ildə müğənni/bəstəkar Haim Hefer tərəfindən Palmaç üçün yazılmışdır. Mahnının öz versiyasında, (“Sərhədlər arasında”) ifadəsini Hefer dəyişdirmişdir (Biz burada müdafiə divarıyıq), 2002-ci ildə İsrail Müdafiə Qüvvələri tərəfindən Müdafiə Qalxanı Əməliyyatı (hərfi mənada "Müdafiə Divarı") adlandırmaq üçün istifadə edilmişdir.[8]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Василий Агапкин и его марш «Прощание славянки» Arxivləşdirilib 2022-11-25 at the Wayback Machine.
  2. ↑ Владимир Соколов. "Прощание славянки", Москва, изд. "Советский композитор", 1987
  3. ↑ "Разделитель Агапкин Василий Иванович 1884—1964 Композитор, дирижёр, карточка 7 из 12". 2016-06-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-01.
  4. ↑ "ЗДРАВСТВУЙ, ПРОЩАНИЕ СЛАВЯНКИ". 2010-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-01.
  5. ↑ "Василий Агапкин и его марш "Прощание славянки". Публикации. Литературный журнал Москва". 25 November 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 January 2018.
  6. ↑ Official ceremonial repertoire for orchestras of the Red Army (rus. Служебно-строевой репертуар для оркестров Красной Армии – Sluzhebno-stroevoy repertuar dlya orkestrov Krasnoy Armii), Moscow, Voenizdat, 1945. The editor of this collection was the great Soviet march composer Semyon Aleksandrovich Chernetskiy (1881–1950), who was from 1925 to 1949 the Head of Military Music Service of People's Commissariat of Defense, later Ministry of Armed Forces of the Soviet Union.
  7. ↑ "Прощание Славянки". www.stanford.edu. 21 March 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 January 2018.
  8. ↑ http://www.zemer.co.il/song.asp?id=119 Arxivləşdirilib 2015-04-21 at the Wayback Machine (Hebrew)