Toxmaq barmağı

Toxmaq barmağı və ya beysbol barmağı kimi də tanınır — barmağın ən kənar birləşməsindəki vətər zədəsi.[1] Bu, barmağın ucunu basmadan uzada bilməməsi ilə nəticələnir.[2] Ağrı və göyərmə adətən barmağın ən kənar vətərinin arxasında baş verir.

Toxmaq barmağı
XBT-10 M20.0
XBT-9 736.1
DiseasesDB 31230
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Səbəbi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Toxmaq barmağı adətən barmaq ucunun həddindən artıq əyilməsi nəticəsində yaranır.[2] Tipik olaraq, bu, bir top uzadılmış barmağa dəydikdə və onu sıxışdırdıqda baş verir.[2] Bu, ya vətərin parçalanması, ya da avulsiya sınığı ilə nəticələnir.[2]

Diaqnoz ümumiyyətlə simptomlara əsaslanır və rentgen şüaları ilə təsdiqlənir.[2]

Müalicə adətən barmağın ucunu 8 həftə ərzində daimi olaraq düz saxlayan şin[3] istifadəsini nəzərdə tutur.[2] Orta oynaq hərəkət edə bilər.[2] Bu, zədədən sonra 1 həftə ərzində başlamalıdır.[2] Bu həftələrdə barmaq əyilirsə, sağalma daha uzun çəkə bilər.[2]

Böyük bir sümük parçası qoparsa, əməliyyat tövsiyə oluna bilər.[2] Müvafiq müalicə olmadan barmaqların daimi deformasiyası baş verə bilər.[1]

Diaqnozu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Diaqnoz ümumiyyətlə simptomlara əsaslanır və rentgen şüaları ilə təsdiqlənir.[2] Yaralanma ödəm və zədə ilə müşayiət oluna bilər.[4]

  • Yığılma vətərinin daxil edilməsində sınığı göstərən rentgen.
    Yığılma vətərinin daxil edilməsində sınığı göstərən rentgen.
  • Əlaqəli sınığı olmayan toxmaq barmağı
    Əlaqəli sınığı olmayan toxmaq barmağı

Müalicəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Müalicənin məqsədi vətərin yığılıb açılmasını bərpa etməkdir.[5] Müalicə, ümumiyyətlə, barmağın birinci oynağını 8 həftə davamlı olaraq düz saxlayan şin istifadəsini nəzərdə tutur.[2] Müalicə zədədən sonra 1 həftə ərzində başlamalıdır.[2] Bundan sonra şin yalnız bir neçə həftə gecə taxıla bilər.[2] Şin oynağın əyilməsinin qabağını alır.

Cərrahiyyə adətən nəticələri yaxşılaşdırmır.[2] Baş barmağı təzyiqlə düzəltmək mümkün olmadıqda və ya sınıq oynaq səthinin 30%-dən çoxunu qopardıqda bu lazım ola bilər.[5] Əgər problem uzun müddət davam edirsə, əməliyyat da tələb oluna bilər.[6]

Başqa bir səbəbi açıq sınıq ola bilər.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Leggit, JC; Meko, CJ. "Acute finger injuries: part I. Tendons and ligaments". American Family Physician. 73 (5). 1 March 2006: 810–16. PMID 16529088.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 "Arxivlənmiş surət". 2017-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-02.
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-03.
  4. ↑ Buttaravoli, Philip. Extensor Tendon Avulsion—Distal Phalanx: (Baseball or Mallet Finger) // Minor Emergencies (Third). Saunders. 2012. 415–418. doi:10.1016/B978-0-323-07909-9.00108-2. ISBN 9780323245623.
  5. ↑ 1 2 S.Lin, James; Julie BalchSamora. "Outcomes of Splinting in Pediatric Mallet Finger". The Journal of Hand Surgery. 43 (11). November 2018: 1041.e1–1041.e9. doi:10.1016/j.jhsa.2018.03.037. PMID 29776724.
  6. ↑ Tuttle, HG; Olvey, SP; Stern, PJ. "Tendon avulsion injuries of the distal phalanx". Clinical Orthopaedics and Related Research. 445. April 2006: 157–68. doi:10.1097/01.blo.0000205903.51727.62. PMID 16601414.