Valorizasiya

Valorizasiya (fr. valorisation; valoir — "qiymətləndirmək, təqdir etmək") — malların, qiymətli kağızların, valyutanın, pensiyaların, sosial ödənişlərin və digər kapitalın yenidən qiymətləndirilməsi və ya dəyərinin artırılması üçün dövlət tərəfindən həyata keçirilən tədbirlər.

Marksizmdə terminin istifadəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Kapitalın valorizasiyası" anlayışını K. Marks "Kapital"ın birinci cildinin 7-ci fəslində təqdim etmişdir. Alman dilində orijinal termin "Verwertung" (və ya "Kapitalverwertung") kimi səslənir, bu da təxminən "kapitaldan istifadənin (istifadənin) artması" kimi tərcümə edilə bilər. Müasir iqtisadi cəmiyyət fransızca "valorizasiya" terminini qəbul etmişdir. Fransız termini "əsas kapitalın artırılması prosesi" kimi tərcümə olunur. Marksın və Engelsin əsərlərinin ikinci sovet nəşrində bu termin işlədilmir, söz "dəyərin/kapitalın (öz-özünə) artması prosesi" kimi tərcümə olunur.

Karl Marks kapitalist istehsal prosesini istifadə dəyərinin yaradılmasının əmək prosesi və verilmiş dəyər üçün yeni dəyər yaratmaqla dəyər yaratma prosesi kimi müəyyən etmişdir. Bununla belə, kapitalistin məqsəd kimi dəyərinin yaradılması deyil. Kapitalist öz kapitalını daim artırmaq istəyir. Bu o deməkdir ki, işçi əmək haqqı şəklində alacağı dəyərdən daha çox dəyər yaratmalıdır. Bu yolla işçi izafi dəyər yaradır. Dəyərin yaradılması prosesi fəhlənin öz işçi qüvvəsi hesabına dəyər yarada biləcəyi hüdudları aşdıqda, kapitalın dəyəri artmağa başlayır, bu, valorizasiya prosesidir.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Новый экономический словарь / Под ред. А. Н. Азрилияна. — М.: Институт новой экономики, 2006. — 1088 с. ISBN 5-89378-014-0