Varşava müqaviləsi (alm. Warschauer Vertrag) — AFR (Qərbi Almaniya) ilə Polşa Xalq Respublikası arasında müqavilə. Alman Kansleri Villi Brandt və Polşa Baş naziri Yozef Tsirakeviç tərəfindən 7 dekabr 1970-ci ildə Varşavadakı Prezident Sarayında imzalanmış və 17 may 1972-ci ildə Almaniya bundestaqı tərəfindən təsdiq edilmişdir.
Varşava müqaviləsi | |
---|---|
İmzalanma tarixi | 1970, 7 dekabr 1970 |
Tərəflər | Villi Brandt, Walter Scheel[d] |
Müqavilədə hər iki tərəf zorakılığa əl atmamağa və 1945-ci ilin avqust ayında Potsdam konfransında Müttəfiq güclər tərəfindən qurulan Oder-Neyse boyunca mövcud sərhədi tanımağı özlərinə borc bildilər. Almaniya ilə sərhəd Polşa üçün olduqca həssas bir mövzu idi, çünki Alman hökumətinin keçmiş şərq ərazilərinin bir hissəsini geri almağa çalışacağından narahat idi. Polşa nöqteyi-nəzərindən bu bölgələrin köçürülməsi 1939-cu ildə Sovet İttifaqına birləşdirilən Kerzon xəttinin şərqindəki keçmiş Polşa əraziləri üçün kompensasiya hesab olunurdu.
Almaniyada Brandt, siyasətini milli maraqlara xəyanət kimi xarakterizə edən müxalifətçi mühafizəkar blok XDİ / XSİ tərəfindən sərt bir şəkildə tənqid olundu. İmzalanarkən, müqavilə Polşanın FRG ilə sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsi məsələsində son nöqtə sayılmadı[1], çünki bu müqavilənin IV maddəsində bu razılaşmanın əvvəlki müqavilələrin müddəalarını ləğv etmədiyi xüsusən Potsdam müqaviləsi. Beləliklə, bu Müqavilənin müddəaları, Potsdam Sazişində göstərildiyi kimi, II Dünya Müharibəsində Almaniya ilə Müttəfiqlər arasındakı son sülh müqaviləsi əsasında dəyişdirilə bilər[1].
Varşava müqaviləsi, Brandtın yürütdüyü və hakim Alman Sosial Demokrat Partiyası tərəfindən dəstəklənən "Şərq siyasətində" mühüm bir element idi. 1990-cı ildə Almaniya ilə bağlı Son Həll müqaviləsinin və həmin il 14 noyabrda sərhəddə Alman-Polşa Müqaviləsinin imzalanmasından sonra yenidən birləşmiş Almaniya ilə Polşa arasındakı sərhədlərlə bağlı bütün suallar qaldırıldı.