Viktor Butanayev

Viktor Yakovleviç Butanayev və ya Astay Butanayev (12 mart 1946, Kamçatka, Kamçatka diyarı – 5 iyun 2023, Abakan) – xakas kökənli etnoqraf, türkoloq. Başqa öz etnosu olan xakaslar olmaqla, onların ataları olan Yenisey qırğızları və yaxın olduqları qırğızlarla bağlı fəaliyyəti ilə tanınır.[1]

Viktor Butanayev
Viktor Astay Butanayev
Doğum tarixi (78 yaş)
Doğum yeri Zaporojye, Moldova, SSRİ
Vəfat tarixi 5 iyun 2023(2023-06-05) (77 yaşında)
Vəfat yeri
Milliyyəti Xakas
Təhsili
  • Özbəkistan Milli Universiteti[d]
Fəaliyyəti türkoloq
Elmi dərəcəsi
Elmi adı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İrina Butayevna ilə birlikdə yazdıqları son əsərləri "Yenisey qırğızları"[2] (Bişkek, 2001) adlı əsəri ilə adını geniş kütlələrə duyurmuş və bu kitaba görə, 2002-ci ildə TÜRKSOY tərəfindən mükafata layiq görülmüşdür.[3]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

12 mart 1946-cı ildə Zaporojyedə anadan olmuşdur. Atası hərbçi olduğuna görə uşaqlığını Moldovada keçirmişdir. 1964-cü ildə Daşkənd Milli Universitetinin tarix fakültəsinə daxil olmuşdur.

Bir oğlu (Azarxan) və iki qızı (Dariqa və Alanqoa) vardır. Butanayevin müşavirliyi altında da magistr və doktorantura edənlər arasından xakas tarixi ilə bağlı çalışan 5 tarixçi yetişmişdir.

Əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Бутанаев В. Я. К вопросу о хакасских цифровых знаках.//Уч. зап. ХАКНИИЯЛИ. — Абакан, 1975
  • Бутанаев В. Я. Вооружение и военное дело хакасов в позднем средневековье (по материалам фольклора).//Военное дело древних племен Сибири и Центральной Азии. — Новосибирск, 1981
  • Бутанаев В. Я. Происхождение хакасов по данным этнонимики//Историческая этнография: традиции и современность. — Л., 1983
  • Бутанаев В. Я. Хакасские народные названия исторических памятников//Вопросы древней истории Южной Сибири. — Абакан, 1984
  • Бутанаев В. Я. Об этническом имени хакасов в эпоху позднего средневековья//Археология и Этнография Южной Сибири. — Барнаул, 1984.
  • Бутанаев В. Я. Народный календарь хакасов. Рериховские чтения 1984 : Материалы конференции.- Новосибирск, 1985.- С. 326–321
  • Бутанаев В. Я. Молдобаев И. Б. Киргизско-хакасские этнокультурные связи.//Историко-культурные связи народов Южной Сибири. — Абакан, 1988.
  • Бутанаев В. Я. Этническая история хакасов XVII–XIX вв.//Материалы к серии "Народы Советского Союза". — М., 1990,
  • Бутанаев В. Я. Вопрос о самоназвании хакасов. // Этнографическое обозрение. 1992. № 2. С. 63–69.
  • Бутанаев В. Я. Происхождение хакасских родов и фамилий.- Абакан, 1994.
  • Бутанаев В. Я. Хакасы. Этнографический очерк. 1995, ISBN: 5-85840-274-7.
  • Бутанаев В. Я. Топонимический словарь Хакасско-Минусинского края. Лаборатория этнографии НИС ХГУ, 1995
  • Бутанаев В. Я. К вопросу о Кыргызско-Хакасских этнографических связях. Кыргызы: этногенетические и этнокультурные процессы в древности и средневековье в Центральной Азии. (Материалы Международной научной конференции, посвященной 1000 летию эпоса "Манас" 22–24 сент. 1994 г.)- Бишкек: Кыргызстан, 1996. — С. 102–126.
  • Бутанаев В. Я. Хакасско-русский историко-этнографический словарь. Хакасия, 1999
  • Бутанаева И. И., Бутанаев В. Я. Актуальные проблемы истории тюрков Саяно-Алтая
  • Бутанаев В. Я. Кыргыс — хоорайские сказания и легенды
  • Бутанаев В. Я. Бурханизм тюрков Саяно-Алтая, ХГУ им. Н. Ф. Катанова, 2003
  • Бутанаев В. Я. Традиционный шаманизм Хонгорая. ХГУ им. Н. Ф. Катанова, 2006
  • Бутанаев В. Я. Хакасский шаман и его общественный статус / Мартьяновские краеведческие чтения (2005–2006 гг.) / [отв. за вып. Н. А. Голованенко; науч. ред. Л. Н. Ермолаева]. — Минусинск : [б. и.], 2007. — Вып. 4

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Самым цитируемым ученым ХГУ стал Виктор Бутанаев". 19rus.ru. 20 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib.
  2. ↑ Viktor Buntayev, İrina Butaneyeva. Yenisey qırğızları (PDF). səh. 214. ISBN 9754376128.
  3. ↑ "Профессор Виктор Бутанаев – самый цитируемый учёный ХГУ". khsu.ru. 20 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib.