Xalkantit

Xalkantit (mis kuporosu) – Cu [SO4]· 5H2O - Triklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: nadir.

Xalkantit
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya Mineral
Formul
(təkrarlanan vahid)		 CuSO₄·5H₂O
Strunz təsnifatı VI/C.04[1]
Xüsusiyyətləri
Zolaq rəngi ağ
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Növ müxtəliflikləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Maqneziumlu sinkkupro- və ferroxalkantitlər.

Xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəng – tünd-mavi, göyümtül, yaşılımtıl; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə; Şəffaflıq – şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 2,12-2,30; Sərtlik – 2-2,5; Ayrılma – {110} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qabıqvari; Başqa xassələr – suda asan həll olur; Morfologiya – kristallar: nadir rast gəlir; lövhəvari, qısaprizmatik; Mineral aqreqatları: qabıqlar, stalaktitlər, dənəvər, böyrək- və tozvari kütlələr.

Xalkantit, Katsdağ yatağı, Balakən rayonu

Mənşəyi və yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ekzogen mənşəlidir. Mis minerallarının və misli mineralların oksidləşmə məhsuludur. Adətən yataqların oksidləşmə zonalarının üst hissəsində rast gəlir. Suda tez həll olduğundan yalnız quraqlıq şəraitlərdə yaxşı mühafizə olunub qalır. Xalkantitin sənaye əhəmiyyətli iri yığınları yalnız Çukikamata yatağında (Çili) qeyd edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: antlerit, broşantit, xalkopirit, melanterit və s. Mineralın tapıldığı yerlər: Çukikamata (Çili); Nevada ştatı (ABŞ); Rio-Tinto (İspaniya); Rammelsberq (Almaniya) və b. Azərbaycanda mineralın iri stalaktitləri Filizçay yatağının köhnə dağ-mədən qazımalarında tapılmışdır. Xalkantit Gədəbəy, Katsdağ, Daşkəsən və Çıraqdərə yataqlarının oksidləşmə zonalarında da qeyd edilmişdir.

Tətbiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İkinci dərəcəli Cu filizidir; başqa mis mineralları ilə birlikdə mis və onun birləşmələrini almaq üçün istifadə edilir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Ralph J., Nikischer T., Mineralogy H. I. o. Chalcanthite // Mindat.org (ing.): The Mineral and Locality Database. [Keswick, VA], Coulsdon, Surrey: 2000.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]