Yerfındığı dəliyi

Yerfındığı dəliyinin təxmini sahəsi və ölçüsü.

Yerfındığı dəliyi — 2014-cü ilə qədər Oxot dənizinin mərkəzində açıq okean sahəsi. 1991-ci ildən 2014-cü ilə qədər onun statusu beynəlxalq mübahisələrin predmeti idi. Buna baxmayaraq, 2014-cü ilin mart ayından etibarən Yerfındığı dəliyinin dəniz dibi və alt qatı qanuni olaraq Rusiyanın kontinental şelfinin bir hissəsidir.

Formasına görə adlandırılmış olan[fn 1] Yerfındığı dəliyi eni təqribən 55 kilometr (34 mil) və uzunluğu 480 kilometr (300 mil) olan[fn 1] sahə idi. Bu, Kamçatka yarımadasının, Kuril adalarının, Saxalin və materik Rusiyasının (Xabarovsk diyarı və Maqadan vilayəti) sahilləriindən uzanan Rusiyanın müstəsna iqtisadi zonası (MİZ) ilə əhatə olunmuşdu, lakin istənilən sahildən 200 nautical mile (370 km) uzunluqdan çox uzaqlıqda olduğu üçün Rusiyanın defolt MİZ-də deyildi.

MİZ-lər suverenlik sahələri deyil, müəyyən suveren hüquqların və funksional yurisdiksiyanın sahələridir. Yerfındığı dəliyi Rusiyanın MİZ-də olmadığı üçün istənilən ölkə orada balıq tuta bilərdi. Bəziləri bunu 1991-ci ildə ekstensiv şəkildə etməyə başlamış və 1992-ci ildə buradan təqribən bir milyon metrik tona qədər sayda çıxarmışdılar.[fn 2] Bu, Rusiya Federasiyası tərəfindən Rusiyanın balıq ehtiyatları üçün təhlükə kimi qiymətləndirilmişdi, çünki balıqlar Rusiyanın MİZ-dən Yerfındığı dəliyinə girib-çıxırdılar Bu vəziyyətə " qarışdırılan səhm " deyilir.[1]

Otuz doqquz Polşa supertrauleri Oxot dənizinin mərkəzi hissəsinə daxil oldu... ardınca doqquz böyük Cənubi Koreya trauleri və demək olar ki, bütün Çin balıqçılıq donanması gəldi. Bir qədər sonra Yaponiya, Panama, Bolqarıstan və Ukraynadan balıqçı gəmiləri peyda oldu. Vəhşi bir əyləncə başladı... Elementar beynəlxalq balıq ovu qaydalarına riayət etmək istəməyən əcnəbi balıqçılar şimal dənizinin sərvətlərini təmizləməyə başladılar.Yelena Matveyeva, On the Brink of a Military Conflict in the Sea of Okhotsk, Moscow News Weekly[fn 4]

1993-cü ildə Çin, Yaponiya, Polşa, Rusiya və Cənubi Koreya sayda ehtiyatları bərpa olunana qədər Yerfındığı dəliyində balıq tutmağı dayandırmağa razılaşmışdılar, lakin bundan sonra necə davam edəcəyinə dair razılaşma əldə etməmişdilər.[3] 2001-ci ildə qüvvəyə minən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Balıq Ehtiyatları Sazişi balıq ehtiyatlarının kooperativ idarə edilməsini həyata keçirməyə kömək etmək üçün bir çərçivə yaratmışdı.

Rusiya Federasiyası Birləşmiş Millətlər Təşkilatına Yerfındığı dəliyinin Rusiyanın kontinental şelfinin bir hissəsi olduğunu elan etməsi üçün müraciət etmişdir. 2013-cü ilin noyabrında Birləşmiş Millətlər Təşkilatının alt komitəsi Rusiyanın arqumentini qəbul etmiş və 2014-cü ilin martında Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Kontinental Şelfin Sərhədləri üzrə Komissiyası tam Rusiya Federasiyasının xeyrinə qərar vermişdir.[4]

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Goltz, p. 445.[2]
  2. ↑ FAO. Some high seas fisheries aspects relating to straddling fish stocks and highly migratory fish stocks. United Nations Conference On Straddling Fish Stocks And Highly Migratory Fish Stocks (ingilis). New York: UN. June 15, 1993. səh. 10. A/CONF.164/INF/4.[fn 1]
  3. ↑ Goltz, p. 446.[2]
  4. ↑ Matveyeva, Yelena. "On the Brink of a Military Conflict in the Sea of Okhotsk". Moscow News Weekly. August 20, 1993. səh. 15.[fn 1][fn 3]

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Goltz, Jon K. "The Sea of Okhotsk Peanut Hole: How the United Nations Draft Agreement on Straddling Stocks Might Preserve the Pollack Fishery" (PDF). Washington International Law Journal. Pacific Rim Law & Policy Association. 4 (2). January 5, 1995: 443−478. December 2, 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 24, 2013.
  2. ↑ 1 2 Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; Goltz adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  3. ↑ "Peanut Hole agreement". United Nations. 1993. November 24, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 24, 2013.
  4. ↑ United Nations Commission on the Limits of the Continental Shelf. "SUMMARY OF RECOMMENDATIONS OF THE COMMISSION ON THE LIMITS OF THE CONTINENTAL SHELF IN REGARD TO THE PARTIAL REVISED SUBMISSION MADE BY THE RUSSIAN FEDERATION IN RESPECT OF THE SEA OF OKHOTSK ON 28 FEBRUARY 2013" (PDF). United Nations. March 14, 2014. June 8, 2019 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 25, 2014.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]