Zəngəzur nahiyəsi

Zəngəzur nahiyəsi — XIV əsr-XIX əsrlər. İnzibati ərazi.

Qədim şəhər
Zəngəzur nahiyəsi
(mahalı)
Ölkə  Azərbaycan
Milli tərkibi Azərbaycan türkləri
Müasir yeri Gorus rayonu Laçın rayonu

Zəngəzur nahiyəsi[1] və yaxud Zəngəzur nahiyəsi1593-cü ildə Osmanlı İmperiyasının İrəvan əyalətinin Urud livası tərkibində nahiyə.[2]

  • 1. Xınzurək erm. kəndi (15 ailə)
  • 2. Goris erm. kəndi (20 ailə)
  • 3. Kiği. Başqa adı Əliquludur
  • 2 azər. ailəsi + 1 er. ailəsi
  • 4. Kərəhinç erm. kəndi (10 ailə)
  • 5. Daşkənd erm. kəndi (2 ailə)
  • 6. Dığ erm. kəndi (3 ailə)
  • 7. Həsənədərə erm. kəndi (3 ailə)
  • 8. Məlik Əhmədli azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 9. Korad məzrəəsi azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 10Yenicə məzrəəsi azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 11. Kürü azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 12. Şeyx Səbilli məzrəəsi azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 13. Həsənquşçu məzrəəsi azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 14 Yeməzli məzrəəsi. Boyacılı kəndi yaxınlığındadır azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 15. Keşiş məzrəəsi (dağıdılıb)
  • 16. Ağalı məzrəəsi azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 17Boyacılı azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 18 İzzəddinli azərb. kəndi (dağıdılıb)
  • 19 Şixav kəndi. ObadaĢ və Bacyol məzrəələri azərb. kəndi (dağıdılıb) [3]

1728-cü ildə Osmanlı İmperiyasının İrəvan əyalətinin Qapan livası tərkibində nahiyə[4]

1840 cı ildə Şuşa qəzası nın nahiyəsi olmuşdur. Zəngəzur nahiyəsi qəzanın Şimal-şərq hissəsini təşkil edir. Cənubdan və cənub qərbdən (Bazarçayın axarı boyunca) Qafan nahiyəsi ilə həmsərhəddir. Zəngəzur nahiyəsi İlizin (Lçen) çayının axarı, İşıqlı dağı və Mıxtökən yaylası boyunca Sisyan nahiyəsi ilə həmsərhəddir. Zəngəzur nahiyəsi dörd dairəyə (okruq) bölünmüşdü: Hacısamlı, Alyanlı, BərguşadHəkəri dairələri. Bu nahiyənin landşaftını orta hündürlüklü dağlar, sıx meşələr, bərəkətli qara və şabalıdı torpaqlar təşkil edir. Zəngəzurun qəza mərkəzi, Gorus şəhəri bu nahiyədə yerləşirdi 1867-ci il dekabr tarixli fərmana əsasən, Zəngəzur və Cavanşir sahələri Şuşa qəzasından ayrılıb müstəqil qəzalara çevrildilər. 1867-ci il dekabr tarixli fərmana əsasən, Zəngəzur nahiyəsi Zəngəzur qəzası nın nahiyəsi olmuşdur. Zəngəzur qəzasının eyni adlı nahiyəsinin ərazisi hesabına isə 1930-cu il sentyabrın 9-da Ermənistan SSRnin tərkibində sahəsi 752 km2 olan Gorus rayonu və 1930-cu il avqustun 8-də isə Azərbaycan SSR-nin tərkibində sahəsi 1883 kv.km olan Laçın rayonu təsis edilmiĢdir[5]

  1. «Defter-i mufassal liva-i Urut ve liva-i İskenderkalası». Ankara, Tapu ve Kadastro Kuyud-i Kadime Arşivi, №199, ss.l 1 1-191
  2. Musa Urud. «Zəngəzur»[ölü keçid] (PDF), Bakı, Nurlar nəşriyyatı, 2005. «VI hissə. Zəngəzur arxivlərin güzgüsündə» hissəsi, Əlavə 1, səh. 401. (az.)
  3. "Arxivlənmiş surət". 2020-11-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-03.
  4. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2011-11-12 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-26.
  5. "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2018-12-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-03.