Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ОБЖАТЬ

    ОБЖАТЬ I сов. sıxmaq (hər tərəfdən); обжать мокрую одежду yaş paltarı sıxmaq. ОБЖАТЬ II сов. məh. biçmək, çalmaq; обжать траву у забора çəpərin dibind

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обжать

    I обожму, обожмёшь; обжатый; -жат, -а, -о; св. см. тж. обжимать, обжиматься, обжатие, обжимание, обжим, обжимка что 1) Сдавить, сжать со всех сторон (

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • objet

    m 1) obyekt, məqsəd; 2) əşya

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЕЖАТЬ

    сов. 1. qaçaraq dövrə vurmaq, qaçıb dolanmaq: обежать поляну qaçaraq talanı dövrə vurmaq; 2. yanından ötüb keçmək, yanından qaçıb keçmək; 3. ötmək, ke

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЖИТЬ

    сов. dan. məskən salmaq, məskun etmək, abad etmək, şənləşdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБИЖАТЬ

    несов. bax обидеть

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБКАТ

    м мн. нет bax обкатка 1-ci və 2-ci mənalarda

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБМЯТЬ

    сов. 1. əzmək, yumşaltmaq; 2. basmaq, sıxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБНЯТЬ

    ...обняло здание alov binanı bürüdü; 3. məc. dərk etmək, qavramaq; обнять все тонкости науки elmin bütün incəliklərini dərk etmək (qavramaq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБРАТ

    м k. t. üzsüz süd

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБУЯТЬ

    сов. köhn. bürümək, əhatə etmək, götürmək, almaq; его обуял страх onun canına qorxu düşdü, onu qorxu götürdü.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЖАТЬ

    ОТЖАТЬ I сов. 1. sıxmaq (yaş paltarı, saçını); 2. xüs. boşaltmaq, zəiflətmək; sıxıb aradan çıxartmaq. ОТЖАТЬ II сов. k. t. biçini qurtarmaq, biçib qur

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обдать

    -дам, -дашь, -даст, -дадим, -дадите, -дадут; обдай; обдал, -ла, -ло; обдавший; обданный; -дан, -а, -о; св. см. тж. обдавать, обдаваться кого-что 1) а)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТЖАТЬ₁

    гвена куьтягьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • обежать

    I см. обегать; см. о. 3 зн II -бегу, -бежишь, -бегут; св. см. тж. обегать, обегать кого-что 1) Бегом обойти вокруг чего-л. Обежать вокруг дома. Обежат

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обжить

    -живу, -живёшь; обжил, -ла, -ло; обжитый; -жит, -а, -о и, обжитый; -жит, -а, -о; св. см. тж. обживать, обживаться что разг. Поселившись на новом месте

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обижать

    см. обидеть; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обкат

    см. обкатать 3); -а; м.; спец. Обкат валиков, зубьев колёс.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обмять

    ...боков, придавая нужную форму, уплотняя и т.п. Обмять сено. Обмять снег. Обмять глину. Обмять подушку, укладываясь поудобнее. 2) разг. Сделать мягче,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обнять

    обниму, обнимешь, (разг.); обойму, обоймёшь; обнял, -ла, -ло; обнятый; -нят, -а, -о; св. см. тж. обнимать, обниматься, обнимание кого-что 1) а) Охвати

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обожать

    ...любви. Обожать любимую женщину. Обожать музыку. Обожать детей. Обожать своего внука. Мы обожали нашего учителя. 3) устар. Обожествлять. Многие древни

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обрат

    -а; м.; с.-х. Обезжиренное сепаратором молоко.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обуять

    ...Охватить, овладеть с неудержимой силой (о чувстве, состоянии) Меня обуял ужас. Ребёнка обуяло неудержимое желание спать. Тоска, грусть обуяла. Толпу

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отжать

    I отожму, отожмёшь; отжатый; -жат, -а, -о; св. см. тж. отжимать, отжиматься, отжимание, отжим, отжимка, отжимный, отжимочный 1) что сжимая, сдавливая

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБДАТЬ

    сов. 1. tökmək, axıtmaq, vermək (birdən, hər tərəfdən); обдать паром buğa vermək; 2. islatmaq (başdan-ayağa); волна обдала его с ног до головы dalğa o

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБОЖАТЬ

    несов. pərəstiş etmək, həddindən artıq sevmək, məftun olmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЖАТЬ₀

    1. шуткьунун, шуткьунна яд хкудун (партал); чуькьвена кьеж хкудун. 2. къерехдиз чуькьуьн, чуькьвена къакъудун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЕЖАТЬ

    1. виринра къекъуьн, чукурун. 2. элкъвена къерехдай (масанхъай) чукурун. 3. виридан патав чукурун, кьил зцягъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБУЯТЬ

    кьун; басмишун (хиялри, фикирри, кичIевили)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБДАТЬ

    1. Tökmək, axıtmaq, vermək (birdən, hər tərəfdən); 2. Islatmaq (başdan ayağa); 3. Məc. Bürümək, dəymək, vurmaq; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБУЯТЬ

    bürümək, əhatə etmək, götürmək, almaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБДАТЬ

    1. вири патарихъай ягъун (бугъ), вири патарихъай иличун (яд), ягъун. 2. кьун; басмишун; его обдало волной ам лепеди басмишна, вири патарихъай леп

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЖИТ

    мн. нет ккун (кирпичар ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБИЖАТЬ

    несов., см. обидеть

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБМЯТЬ

    чуькьвена шуьткьуьрун; тIушунун; тIуш гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБНЯТЬ

    1. гардан кьун; къужахда кьун. 2. пер. кьун; вири патарихъай кьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБОЖАТЬ

    несов. рикI хьун, гзаф кIан хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЖА

    О́БЖА, ОБЖА́ ж xış (kotan) dəstəyi.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЪЯТЬ

    1.əhatə etmək, bürümək, çulğalamaq, qaplamaq; 2.qavramaq, anlamaq, dərk etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЪЯТЬ

    ...(мес. цIу, фикирри). 2. пер. кьатIун, гьатун; мой ум не может объять этого зи акьулдивай им кьатIуз жезвач, зи кьиле им гьатзавач.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • объять

    обойму, обоймёшь; объял, -ла, -ло; св. см. тж. обнимать кого-что книжн. = обнять Пламя объяло весь дом. Сад объят сумерками. Меня объял ужас. Всё объя

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обжа

    I обжа = обжа; -и 1) Оглобля у сохи; рукоятка у сохи или плуга. 2) мн. род.: обжей, обжей и обеж В Новгородских землях 15 - 17 вв.: участок пахотной з

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБЪЯТЬ

    сов. köhn. 1. əhatə etmək, bürümək, çulğalamaq, qaplamaq; 2. qavramaq, anlamaq; dərk etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обнимать

    I см. обнять; -аю, -аешь; нсв. II см. объять; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BOBCAT

    n zool. vaşaq, yazıpişiyi

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ОБЕГАТЬ

    несов., см. обегать и обежать.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • обжатие

    см. обжать I; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБЪЕЗЖАТЬ

    ОБЪЕЗЖАТЬ I несов. bax объездить və объехать. ОБЪЕЗЖАТЬ II несов. bax объехать.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЖИМАТЬ

    несов. bax обжать I.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЖИНАТЬ

    несов. məh. bax обжать II.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обжимание

    см. обжать I; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обжимать

    см. обжать I; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обжинать

    см. обжать II; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обегать

    I обегать -аю, -аешь; св.; разг. см. тж. обежать кого-что Бегая, побывать всюду, во многих местах. Обегала всех друзей. II обегать -аю, -аешь; нсв. ко

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБЯЗАТЬ

    məcbur etmək, öhdəsinə qoymaq, minnətdar etmək, boynuna minnət qoymaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЪЕКТ

    1. Obyekt, hədəf

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЖАРИТЬ

    qızartmaq, qovurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • NƏCAT

    klas. bax nicat. Ey mənşəyi-cövhəri-həyatım; Xoşnudluğundadır mənim nəcatım! Füzuli. …Min il yuxuda olan camaat hökumətin əsarət zəncirini qırıb, özlə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • NİCAT

    ...növbəsində məhbusları gördüyü zaman onlara xeyir-dua verir və nicat tapmaları üçün Allaha yalvarırdı. M.S.Ordubadi. Nicat vermək – xilas etmək, azad

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • NİCAT

    спасение, избавление, освобождение

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АББАТ

    rahib(1. Katolik monastırının başçısı; 2. Katolik keşişi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БЕЖАТЬ

    1. Qaçmaq, yüyürmək, sürətlə getmək; 2. Gəlib keçmək, tez itmək; 3. Qaçıb gizlənmək, qaçıb qurtarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обжим

    см. обжать I 1); -а; м.; спец. Обжим стального слитка на блюминге.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обжиматься

    I см. обжать I, обжаться I II -аюсь, -аешься; нсв.; нар.-разг. обниматься, тискаться 3) III см. обжаться I; -аюсь, -аешься; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обжимка

    I см. обжать I II -и; мн. род. - -мок, дат. - -мкам; ж.; спец. 1) к обжимать I Пресс для обжимки металла. 2) Инструмент, применяемый при ковке для выт

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБЖАТИЕ

    ср sıxma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЖАТЫЙ

    ОБЖАТЫЙ I прич. sıxılmış (hər tərəfdən). ОБЖАТЫЙ II прич. məh. biçilmiş, çalınmış

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обжаться

    I обожмётся; св. см. тж. обжиматься Стать менее влажным, более плотным и т.п. от сжимания, уплотнения. II обожнусь, обожнёшься; св. см. тж. обжинаться, обжин, обжинка Окончить жатву.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБЖАТЬСЯ

    ОБЖАТЬСЯ I сов. sıxılmaq, sıxılıb suyu çıxmaq. ОБЖАТЬСЯ II сов. məh. biçini qurtarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Abbat
Abbat (lat. abbas, ivr. ‏אבּא‏‎ — ata) — VI əsrdən Qərbi Avropa xristian ənənəsində monastrın baş keşişi, abbatlığı idarə edən. Geniş mənada, katolik kilsəsində çalışan din xadimlərini bildirir. Şərqi xristian monastrlarında Abbat iqumen vəzifəsinə uyğun gəlir. Abbat ömürlük seçilir və ya təyin edilir. Kilsə iyerarxiyasında yepiskopdan sonra gəlir. Qadın ruhanilərinə analoji olaraq abbatisa adı verilirdi. Sonrakı dövrlərdə bütün gənc ruhanilərə nəzakət xatirinə bu adla müraciət edilməyə başlandı.
Abjit
Abjit — Azərbaycan Respublikasının Balakən rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Abjit Balakən rayonunun Qaysa inzibati ərazi vahidində kənd. Qoyuntəpə dağının ətəyindədir. Yaşayış məntəqəsi ikinci dünya müharibəsindən sonra yaradılmışdır. Kəndin adı eyni adlı çayın adından alınmışdır. 2014-cü il məlumatına görə bu kənddə heç kim yaşamır.
Boyat
Boyat (Ağcabədi) — Azərbaycanın Ağcabədi rayonunda kənd. Boyat (Neftçala) — Azərbaycanın Neftçala rayonunda kənd. Boyat (Ucar) — Azərbaycanın Ucar rayonunda kənd.
Obşak
Obşak (rus. Общак), oğru kassası və ya qazan — kriminal jarqonda kriminal cəmiyyət arasında qarşılıqlı yardım fondu. "Obşak"ın iki növü var – azadlıqdan məhrumetmə yerlərində və azadlıqdan məhrumetmə yerlərindən kənarda. Oğruların qanunlarına görə, "obşak"a töhfələr könüllü olmalıdır, baxmayaraq ki, praktikada bu tələb həmişə yerinə yetirilmir. "Obşak" cinayətkarların ("qanuni oğru" və ya "vəziyyətə baxan") etibarından istifadə edən nüfuzlu cinayətkar liderin nəzarəti altındadır. Ümumi fondun toplanması, saxlanması və istifadəsi qaydalarının pozulması ciddi şəkildə cəzalandırılır. "Obşak"ların formalaşması XX əsrin əvvəllərindən əvvəl başlamışdır. == Həbsxanalarda == Azadlıqdan məhrumetmə müəssisələrində pul, yemək, siqaret, çay və əşyalardan ibarətdir. Regional "obşak"lar pul köçürmələri və vəsaitləri hesabına doldurulur. "Obşak"ın vəsaitləri administrasiyaya rüşvət vermək və çətin vəziyyətdə olan məhbuslara və ya onların ailələrinə dəstək vermək üçün istifadə olunur.
BMAT
Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı və ya qısaca ICAO — BMT-nin agentliyi, qərargahı Monrealdadır (Kanada). 1947-ci ilin aprel ayında formalaşmışdır. 190 üzvü var, rəsmi dilləri ingilis, ərəb, çin, fransız, ispan və rus dilləridir. ICAO-nun məqsədi bütün dünyada Beynəlxalq Mülki aviasiyanın təhlükəsiz, nizamlı inkişafını və mülki aviasiyanın, o cümlədən beynəlxalq daşımaların bütün məsələləri üzrə beynəlxalq əməkdaşlığın təşkili və əlaqələndirilməsinin digər aspektlərini təmin etməkdir. ICAO-nun qaydalarına uyğun olaraq beynəlxalq hava məkanı uçuş informasiyasının rayonlarına və hava hərəkətinə nəzarət vasitələrinin imkanları nəzərə alınmaqla sərhədləri müəyyən edilən hava məkanına bölünmüşdür. ICAO-nun funksiyalarından biridə aeroportlara aeronaviqasiya və hava limanları üzrə meteoroloji məlumatların ötürülməsi üçün istifadə olunan dörd hərfli fərdi identifikator — kodların, uçuş planlarının (flight-plans), mülki aerodromların radionaviqasiya xəritələrində təyin olunması və s. təyin edilməsidir. 1992-ci ildə ICAO dekabrın 7-ni Mülki aviasiya günü elan edib. Gələcəkdə bu qərar BMT tərəfindən dəstəklənib. == ICAO nizamnaməsi == Hal-hazırda 190 deyil, 193 üzv vardır.(2022) Beynəlxalq Mülki Aviasiya Konvensiyası (həmçinin Çikaqo Konvensiyası adı ilə tanınır) zamanı təqdim olunan doqquzuncu redaksiya ICAO-nun rəsmi nizamnaməsi hesab olunur ki, bu da 1948-ci ildən 2006-cı ilə qədər olan dəyişiklikləri əhatə edir (ICAO Doc 7300/9).
Osat
Osat (serb. Osat / Осат) — Bosniya və Herseqovina ərazisində yerləşən coğrafi vilayət. Podrinenin mərkəzi hissəsində (Drina çayının sağ sahili boyunca), Vişeqrad və Srebrenisa şəhərləri arasında yerləşir. Osat vilayəti ərazisinə Bratunas və Srebrenisa icmaları bütünlüklə, Biraç regionunun isə bir hissəsi daxildir. Vasili Stefanovun yazdıqlarına görə Osat vilayətində 1860-cı ildə aşağıdakı kəndlər mövcud olmuşdur: Blajieviçi, Boleviçi, Bojiçi, Buyakoviçi, Srvisa, Yaketiçi, Karina, Kalimoniçi, Kosytolomsi, Krniçi, Mleçva, Moşiçi, Osatisa, Petrisa, Postole, Pribidol-Srpski, Pribidol-Turski, Radoçeviçi, Ratkoviçi, Stanatoviçi, Teqare, Toplisa, Vraneçeviçi, Vusare, Jakobnisa-Srpska, Jakobnisa-Turska, Kliebas. == Tarixi == Osat vilayəti orta əsrlərdə Jupaniya adı ilə tanınırdı. 1402–1459-cu illərdə Serb despotiyasının tərkib hissəsi olmuşdur. 1459-cu ildə Osmanlı imperiyası ərazisinə daxil edilmişdir. Bundan sonra vilayət Zvornik sancağının bir hissəsinə çevrilmişdir. 1804–1813-cü illər ərzində ilk serb üsyanı zamanı Kara-Marko Vasicin qoşunları bir müddətliyinə də olsa Osatı Srvisadan qoparıl ələ keçirə bilirlər.
Abjit çayı
Abjitçay — Azərbaycan Respublikasının Balakən rayonu ərazisində çay. == Toponimikası == Abjitçay Qanıxçayın qoludur. Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, çayın adı İran mənşəli ab (su, çay) və jət (qatran) sözlərindən ibarət olub "qatranlı çay" mənasındadır. Qədim türk yazılı abidələrində xristianların xeyir-dua mərasimi "abijik/abişik" adlanır. Ehtimal olunur ki, abjit sözü rayonun ərazisində tarixi məlum olmayan qədim məbəd və ibadətgahla bağlıdır.
Boyat (Ağcabədi)
Boyat — Azərbaycan Respublikasının Ağcabədi rayonunun Boyat kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Keçmiş Bayat nahiyəsinin mərkəzi. == Tarixi == Boyat (Bayat, Bəyat) – "Kitabi-Dədə — Qorqud"da hadisələrin başlanğıc və cəryan etdiyi coğrafi adlardan biridir. Boyat coğrafi adına Ağcabədi, Salyan, Neftçala, Ucar, Şamaxı, Şabran, eləcə də Şimali Azərbaycanda – Qədim Albaniyada – Arran – Şirvan ərazisində və digər yerlərdə təsadüf edilir. Boyat (Bayat, Bəyat) türkdilli qəbilələrdən birinin adı olub IX–X əsrlərdə qay tayfası ilə yanaşı Şimali Qazaxıstanın çöllərində oğuzlara başçılıq etmiş tayfalardandır. Şah İsmayıl Xətai yeni hökumətə dayaq olmaq və onu əldə saxlamaq üçün İranda yaşayan Boyat türklərindən bir dəstəsini siyahı uzrə köçürüb Dərbənddə və Şabranda yerləşdirmişdir. Həmin tayfanın üzvləri tərəfindən salınmış yaşayış məntəqələri onların adı ilə Boyat adlandırılmışdır. Toponim səlcuq oğuzlarının boyat/bayat tayfasının adını daşıyır. Etnotoponimdir. Bildiyimiz kimi Azərbaycan xalqının formalaşmasında əsas amilə malik olan tayfalardan biri də Bayat tayfası olmuşdur.
Boyat (Neftçala)
Boyat — Azərbaycan Respublikasının Neftçala rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Boyat (Bayat , Bəyat ) – "Kitabi-Dədə – Qorqud"da hadisələrin başlanğıc və cəryan etdiyi coğrafi adlardan biridir. Boyat coğrafi adına Ağcabədi, Salyan, Neftçala, Ucar, Şamaxı, Şabran, eləcə də Şimali Azərbaycanda – Qədim Albaniyada – Arran –Şirvan ərazisində və digər yerlərdə təsadüf edilir. Boyat (Bayat, Bəyat) türkdilli qəbilələrdən birinin adı olub IX-X əsrlərdə qay tayfası ilə yanaşı Şimali Qazaxıstanın çöllərində oğuzlara başçılıq etmiş tayfalardandır. Şah İsmayıl Xətai yeni hökumətə dayaq olmaq və onu əldə saxlamaq üçün İranda yaşayan Boyat türklərindən bir dəstəsini siyahı uzrə köçürüb Dərbənddə və Şabranda yerləşdirmişdir. Həmin tayfanın üzvləri tərəfindən salınmış yaşayış məntəqələri onların adı ilə Boyat adlandırılmışdır. Toponim səlcuq oğuzlarının boyat/bayat tayfasının adını daşıyır. Etnotoponimdir. Bildiyimiz kimi Azərbaycan xalqının formalaşmasında əsas amilə malik olan tayfalardan biri də Bayat tayfası olmuşdur. Həmin tayfanın söylədikləri nəğmələr isə Bayat tayfasının nəğmələri, yəni bayatı adı altında termin kimi formalaşmışdır.
Boyat (Ucar)
Boyat — Azərbaycan Respublikasının Ucar rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.Ucarın ən inkişaf etmiş kəndlərindəndir == Tarixi == Boyat (Bayat , Bəyat ) – "Kitabi-Dədə – Qorqud"da hadisələrin başlanğıc və cəryan etdiyi coğrafi adlardan biridir. Boyat coğrafi adına Ağcabədi, Salyan, Neftçala, Ucar, Şamaxı, Şabran, eləcə də Şimali Azərbaycanda – Qədim Albaniyada – Arran –Şirvan ərazisində və digər yerlərdə təsadüf edilir. Boyat (Bayat, Bəyat) türkdilli qəbilələrdən birinin adı olub IX-X əsrlərdə qay tayfası ilə yanaşı Şimali Qazaxıstanın çöllərində oğuzlara başçılıq etmiş tayfalardandır. Şah İsmayıl Xətai yeni hökumətə dayaq olmaq və onu əldə saxlamaq üçün İranda yaşayan Boyat türklərindən bir dəstəsini siyahı uzrə köçürüb Dərbənddə və Şabranda yerləşdirmişdir.Həmin tayfanın üzvləri tərəfindən salınmış yaşayış məntəqələri onların adı ilə Boyat adlandırılmışdır. Toponim səlcuq oğuzlarının boyat/bayat tayfasının adını daşıyır. Etnotoponimdir. Bildiyimiz kimi Azərbaycan xalqının formalaşmasında əsas amilə malik olan tayfalardan biri də Bayat tayfası olmuşdur. Həmin tayfanın söylədikləri nəğmələr isə Bayat tayfasının nəğmələri, yəni bayatı adı altında termin kimi formalaşmışdır. Deməli, Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatının ən geniş yayılan, ən kütləvi bir növü də bayatların adını yaşadan bayatılardır. == Etimologiyası == Ucar rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd.
Boyat bələdiyyəsi
Boyat bələdiyyəsi (Ağcabədi) — Azərbaycanın Ağcabədi rayonunda bələdiyyə. Boyat bələdiyyəsi (Neftçala) — Azərbaycanın Neftçala rayonunda bələdiyyə. Boyat bələdiyyəsi (Ucar) — Azərbaycanın Ucar rayonunda bələdiyyə.
Bədii obraz
Bədii obraz — gerçəkliyin yalnız incəsənətə məxsus spesifik inikas və idrak üsulunu səciyyələndirən estetik kateqoriya. Bədii əsərdə yaradıcılıqla təcəssüm etdirilən hər şey (insan surətləri, xalq, müharibə, təbiət obrazları və s.) bədii obraz adlandırılır. Bədiiliyin əsas meyarlarından biri, gerçəkliyi estetik ideal mövqeyindən əks etdirməyin forması olan bədii obraz bədii ümumiləşdirmənin nəticəsi kimi meydana çıxır. Bədii obraz fərdi, keçici, təsadüfi hallarda dəyişməz və əbədi mövcud olan ümumi mahiyyətin təzahürünü əks etdirən obrazlı təfəkkürün əsasında dayanır. Ədəbiyyat və incəsənətdə bədii obraz ümumiliyin fərdi, həm də konkret təzahür forması kimi reallaşır. Onun üçün fərdiləşdirmə, tipikləşdirmə mühüm şərtdir. Bədii obraz sənətin idraki funksiyası ilə bağlı olub, gerçəkliklə sənətkar arasında özünəməxsus dialoqdur, sənətkar fantaziyası, duyum, ilham və s. subyektiv amillərlə də bilavasitə əlaqədardır. Bədii obraz yaradılması üç mərhələni (sənətkar — əsər -oxucu; musiqidə dinləyici, teatrda və təsviri sənətdə tamaşaçı və s.) birləşdirir. Bədii obraz təcəssümün formasından asılı olaraq, təsviri, əyani və s.
Dördlər (Boyat)
Dördlər — Azərbaycan Respublikasının Neftçala rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Neftçala rayonunda bu adda iki kənd mövcuddur. Kür çayının sahilində yerləşən bu kənd Boyat bələdiyyəsinin tərkibindədir. == Tarixi == Dördlər kəndinin tarixi haqqında müxtəlif fikirlər olmuşdur. Rəhmətlik dünyagörmüş qoca Ağadadaş Süleymanovun dediyi bir fikrə görə Şah Abbasın zülmündən qaçıb gəlmiş dörd qardaşdan bu kənd yaranmışdır və elə ona görə də "Dördlər" adlanmışdır. Başqa bir fikirdə deyilənə görə, kəndin ilk sakinlərindən biri hazırda qəbiristanlıq da XIX əsrə aid olan qəbirdə dəfn olunmuş Mehdi kişi olub. Onun dörd oğlu olmuşdur: Əsəd, Zeynal, Cəfər Və Nəcəf. Kənddə hazırda beş əsas soyad daşıyıcıları yaşayır: ata: Mehdiyevlər, onun oğlanlarından olan: Əsədovlar, Nəcəfovlar, Cəfərovlar və Zeynalovlar. Deyilənə görə, vaxtilə bu tayfanın iki üzvündən olan törəmələr Xıllı qəsəbəsində Çərəzi adlandırılan yerdə məskunlaşıb. Hazırda Səxavət Əsədov, Arif Əsədov, Kamran Əsədov, Emin Dadaşov, Ələkbər Nəcəfov, Şamil Nəcəfov, Rahil Nəcəfov fəlsəfə doktorlarıdır.
Erno Oşvat
Erno Oşvat (mac. Osvát Ernő; 7 aprel 1877 – 28 oktyabr 1929, Budapeşt) — Macarıstan yazıçısı, redaktoru. == Həyatı == İlk əsəri 1897-ci ildə Esti Újság adlı macar qəzetində nəşr olundu. 1902-ci ildə Magyar Géniusz qəzetinin redaktoru oldu və onu bir milliyyətçi nəşrdən müasir macar ədəbiyyatının beşiyinə çevirdi. Daha sonra 20-ci əsrin əvvəllərində ən mühüm Macarıstan ədəbi jurnalının Nyuqat jurnalının təsisçi redaktoru oldu. 1929-cu ildə intihar etdi.
Herman Obert
Herman Yuli Obert (alm. Hermann Julius Oberth‎; 25 iyun 1894[…], Sibiu – 28 dekabr 1989, Nürnberq, Bavariya) — Almaniya mühəndisi və alimi. Raket texnikası pionerlərindən biridir. == Həyatı == Herman Yuli Obert 25 iyun 1894-cü ildə o vaxtlar Avstriya-Macarıstan imperiyasının bir parçası olan Rumıniyanın Sibiu şəhərində anadan olmuşdur. 1938–1940-cı illərdə Avstriyada, 1940–1945-ci illərdə Almaniyada raket texnikası sahəsində tədqiqatlar aparmışdır. 1950–1953-cü illərdə İtaliyada, 1955–1958-ci illərdə ABŞ-də raketlərin hazırlanması ilə bağlı işlərdə iştirak etmişdir. Raket mühərrikləri, raketlərin uçuş nəzəriyyəsi və atmosferin tədqiqi üçün raketlərdən istifadə sahəsində çalışmışdır. O, Raket Texnikası və Kosmik Uçuş üzrə Alman Cəmiyyətinin təşkilatçılarından biridir. Herman Yuli Obert 28 dekabr 1989-cu il tarixində, 95 yaşında Qərbi Almaniyanın Nürnberq şəhərində vəfat etmişdir. == İrsi == 1951-ci ildə Raket Texnikası və Kosmik Uçuş üzrə Alman Cəmiyyəti raket texnikası və kosmonavtika sahəsində əsaslı tədqiqatlar və görkəmli xidmətlər üçün Obert medalı təsis etmişdir.
Mina (obraz)
Object 279
Object 279 Kotin (Объект 279 Котин) 1959-cu ilin sonunda hazırlanmış Sovetlərin eksperiment məqsədli ağır tankı idi. Bu xüsusi təyinatlı tank, zəruri hallarda nüvə partlayışının şok dalğasına belə davam gətirmək üçün hazırlanmışdır. Ali Komandanlıq Ehtiyatının bir tankı kimi planlaşdırılmışdı. Bu tankın əməliyyat mənzili 300 km (190 mi), maksimum sürəti isə 55 km/sa (34 mph) idi. == Konstruksiyası == Tank Leninqraddakı Kirov zavodunda mühəndis L. Troyanovun rəhbərlik etdiyi bir qrup tərəfindən hazırlanmışdır. Tank üzərində iş 1956-cı ildə ağır tankın istismarı tələbləri ilə 1957-ci ildə başlamış və 1959-cu ilin sonunda kütləvi istehsaldan əvvəl hazırlanmış bir tankın istehsalı başa çatdırılmışdır. Bu unikal tank hərəkət qabiliyyətini artırmışdır. Yanacaq çəni kimi də istifadə edilən iki uzununa, düzbucaqlı içi boş vətərə quraşdırılmış dörd kanallı işləyən dişliyə sahib idi. Tank süspansiyonu kompleks hidrotransformator və üç sürətli planet dişli qutusu ilə hidro-pnevmatik idi. İz tənzimləyici qurd tipli idi.
Oljas Süleymanov
Oljas Ömər oğlu Süleymenov (18 may 1936, Almatı, Qazaxıstan SSR, SSRİ) — şair, yazıçı-ədəbiyyatşünas, Qazaxıstanın ictimai-siyasi xadimi, səfir. == Həyatı == Oljas Süleymenov 18 may 1936-cı ildə Qazaxıstanın Alma-Ata şəhərində anadan olub. Dünyanın 22 mütəfəkkiri sırasına daxil olub. 25 aprel 2016-cı ildə Bakıda AMEA Elmi Şurasının qərarı ilə xalqlar arasındakı dostluğun möhkəmləndirilməsində əvəzsiz xidmətlərinə görə, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Fəxri Doktoru adına layiq görülmüşdür. == Ordenləri == "Otan" ordeni Dostluq ordeni (Rusiya, 2007) V dərəcəli knyaz Müdrik Yaroslav ordeni (Ukrayna) "Şöhrət" ordeni (Azərbaycan, 21 iyun 2006) "Xidmətlərinə görə" ordeni (İnquşetiya, 7 avqust 2004) Qazaxıstanın Dövlət ödülü laureatı Ümumsovet Lenin komsomolu ödülü laureatı "Türk dünyasına qatqılarına görə" uluslararası ödülü (Türkiyə) "Şərəf" ordeni (Azərbaycan, 18 may 2020) == Əsərləri == === Tarix və etimologiyaya dair === "Köçərilər və Rusiya" ("Кочевники и Русь") adlı ilk məqalələri (1962) "Темные места "Слова о полку Игореве" ("İqor alayı haqqında dastan"-da qaranlıq yerlər) "Аз и Я" (Almatı, Jasuşı, 1975) Az-ya / rus dilindən tərc. ed. N. Səfərov; ön sözün müəllifi. C. Bəydili (Məmmədov).- B.: Şərq-Qərb, 2007.- 270, [2] s. Язык письма Arxivləşdirilib 2013-06-01 at the Wayback Machine(Yazı dili) / Roma, San Paolo, 1998) / Tatar elektron kitabxanasında Улыбка бога Arxivləşdirilib 2013-06-01 at the Wayback Machine (Tanrının gülümsəməsi) / Roma, San Paolo, 1998)/ Tatar elektron kitabxanasında "Пересекающиеся параллели" (введение в тюркославистику). Almatı, 2001.
Oljas Süleymenov
Oljas Ömər oğlu Süleymenov (18 may 1936, Almatı, Qazaxıstan SSR, SSRİ) — şair, yazıçı-ədəbiyyatşünas, Qazaxıstanın ictimai-siyasi xadimi, səfir. == Həyatı == Oljas Süleymenov 18 may 1936-cı ildə Qazaxıstanın Alma-Ata şəhərində anadan olub. Dünyanın 22 mütəfəkkiri sırasına daxil olub. 25 aprel 2016-cı ildə Bakıda AMEA Elmi Şurasının qərarı ilə xalqlar arasındakı dostluğun möhkəmləndirilməsində əvəzsiz xidmətlərinə görə, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Fəxri Doktoru adına layiq görülmüşdür. == Ordenləri == "Otan" ordeni Dostluq ordeni (Rusiya, 2007) V dərəcəli knyaz Müdrik Yaroslav ordeni (Ukrayna) "Şöhrət" ordeni (Azərbaycan, 21 iyun 2006) "Xidmətlərinə görə" ordeni (İnquşetiya, 7 avqust 2004) Qazaxıstanın Dövlət ödülü laureatı Ümumsovet Lenin komsomolu ödülü laureatı "Türk dünyasına qatqılarına görə" uluslararası ödülü (Türkiyə) "Şərəf" ordeni (Azərbaycan, 18 may 2020) == Əsərləri == === Tarix və etimologiyaya dair === "Köçərilər və Rusiya" ("Кочевники и Русь") adlı ilk məqalələri (1962) "Темные места "Слова о полку Игореве" ("İqor alayı haqqında dastan"-da qaranlıq yerlər) "Аз и Я" (Almatı, Jasuşı, 1975) Az-ya / rus dilindən tərc. ed. N. Səfərov; ön sözün müəllifi. C. Bəydili (Məmmədov).- B.: Şərq-Qərb, 2007.- 270, [2] s. Язык письма Arxivləşdirilib 2013-06-01 at the Wayback Machine(Yazı dili) / Roma, San Paolo, 1998) / Tatar elektron kitabxanasında Улыбка бога Arxivləşdirilib 2013-06-01 at the Wayback Machine (Tanrının gülümsəməsi) / Roma, San Paolo, 1998)/ Tatar elektron kitabxanasında "Пересекающиеся параллели" (введение в тюркославистику). Almatı, 2001.
Orlat oymağı
Orlat oymağı — Cəlayır elinin böyük qollarından biri. == Tarixi == Orlat oymağının bir qismi Şəki ətrafında məskunlaşmışdı. Bu oymağın sayılan əmirlərindən Seyid Əli Orlat Şəki hakimi olmuşdu. O Əlincə qalası ətrafında Əmir Teymurun ordusuna qarşı vuruşmuşdur. 1387-ci ildə Seyid Əli Orlat öldürüldü. Onun yerinə oğlu Seyid Əhməd Orlat Şəki hakimi oldu. Orlat oymağı hələ Monqolustanda olarkən Çingiz xanı dəstəkləyirdi. Şirə Domoqun oğlu Bala noyon Çingiz xanın sol qol minbaşısı idi. Onun oğlu Zəngi ağa Azərbaycana gəlmişdi. O, Əhməd Təkudar xanin əmiri idi.
Ovsat Abdinov
Övsət Abdinov (23 fevral 1944, Balakən – 29 oktyabr 2016) — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru (1986), Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (2014). == Həyatı == Ovsət Abdinov 23 fevral 1944-cü ildə Balakən şəhərində anadan olub. 1966-cı ildə Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsini bitirib. Namizədlik dissertasiyasını 1972-ci ildə, doktorluq dissertasiyasını isə 1986-cı ildə müdafiə etmişdir. 2014-cü ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilib. == Əmək fəaliyyəti == Ovsət Abdinov müxtəlif illərdə Bakı Dövlət Universiteti və Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub. Belə ki, o, 1973–1975-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Nəzəri fizika kafedrasında baş müəllim vəzifəsini icra edib. 1975-ci ildən AMEA Fizika İnstitutunun Yüksək enerjilər fizikası laboratoriyasının rəhbəri olub. 1993–2002-ci illərdə Birləşmiş Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda (BNTİ, Dubna şəh., Rusiya) baş elmi işçi vəzifələrində çalışıb. === Üzv olduğu şuralar === Ovsat Abdinov Birləşmiş Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda Azərbaycan Respublikasının tamhüquqlu nümayəndəsinin müavini, həmçinin Birləşmiş Nüvə Tədqiqatları İnstitutunun Elmi Şurasının üzvü olub.
Oyrat burnu
Oyrat burnu (ukr. Урет) və ya Uret burnu — Tərxan Qut yarımadasının cənub qutaracağında, Krım yarımadasının qərbində yerləşən burun. Burun Qara dənizə doğru uzanır. İnzibati cəhətdən Çernomorski rayonuna daxildir. Sahilləri əsasən sıldırımlıdır. Bəzi hissələrdə isə kiçik çimərliklər, su altı və üstü daşlar vardır. Sahil hissədə hündürlük 5–10 m arasında dəyişir. Burun ərazisi və ətrafı birillik ot bitkiləri ilə örtülür. Burada b.e.ə IV əsrdən b.e II əsri aralığında yaşayış yeri olmuşdur. Tərxan Qut yarımadasında əsas dayvinq ərazilərindən biridir.
Oyrat xanlığı
Oyrat xanlığı — Oyratların qurduğu dövlət. == Tarixi == 1399-cu ildə Monqol imperiyasının süqutundan sonra Oyratlar Dörbən-Oyrat dövlətini qurdular. XVI–XVII əsrlərdə dörbətlər, ələtlər, xoşutlar və turqutlar Oyrat ittifaqının aparıcı tayfaları idilər.
Takeşi Obata
Takeşi Obata (yap. 小畑 健 Obata Takeshi) — yapon manqaka. Əsasən digər məlliflərlə birgə işlərin üzərində işləyir. == Layihələri == "500 Kōnen no Shinwa" (500光年の神話) (1985) Cyborg Jii-chan G (CYBORGじいちゃんG(サイボーグじいちゃんジー)) (1989) Arabian Lamp Lamp (魔神冒険譚(アラビアン)ランプ・ランプ); Susumu Sendo ilə (1991–1992) Chikarabito Densetsu -Oni o Tsugu Mono- (力人伝説 -鬼を継ぐもの-); Masaru Miyazaki ilə (1992–1993) Karakurizoshi Ayatsuri Sakon (人形(からくり)草紙あやつり左近); Şarakumaro (1995–1996) Hikaru no Go (ヒカルの碁); Yumi Hotta ilə və bindan əlavə, Yukari Yoshihara tərəfindən müşahidə (5-dan) (1998–2003) "Hajime" (はじめ); Otsuiçi ilə (2003) Death Note; Tsuqumi Oba ilə (2003–2006) Blue Dragon Ral Grad (BLUE DRAGON ラルΩグラド); Tsuneo Takano ilə (2006–2007) "Hello Baby"; Masanori Morita ilə (2007) "Urōboe Uroboros!" (うろおぼえウロボロス!); Nisio İsin ilə (2008) Bakuman. (バクマン。); Tsuqumi Oba ilə (2008–2012) All You Need Is Kill; Ryosuke Takeuçi ilə (2014) "RKD-EK9"; Niso İsin ilə (2014) == Mükafatları və nəmizədləri == 1985 Tezuka mükafatı (500 Kōnen no Shinwa üçün) 1999 Shogakukan manqa mükafatı (Hikaru no Go üçün) 2003 Tezuka Osamu mədəniyyət mükafatı (Hikaru no Go üçün Yaradıcılıq müfkafatı) 2007 nəmizəd - Tezuka Osamu mədəniyyət mükafatı (Death Note üçün Qran pri) 2008 nəmizəd - Anqule Beynəlxalq Komiks Festivalı (Death Note üçün Rəsmi seçim) 2008 nəmizəd - Eisner mükafatı (Death Note üçün Ən yaxşı rəssam) 2008 Eagle mükafatı (Death Note üçün Ərkəsöyün manqa) 2010 nəmizəd - Manqa Taişo (Bakuman.
Toğanşahlu Boyat
Toğanşahlu Boyat — İrəvan xanlığının Sürməli mahalında kənd adı. XIX əsrə aid məlumatda Toxanşalu-Bayat kimidir.XIX əsrə aid mə’lumatda Toxanşalu-Bayat kimidir == Əhalisi == 1918-ci ildə əhalisi qovulduqdan sonra kənd dağılmışdır. Sonra ermənilər yerləşmişlər. == Toponimiyası == Kənd 1935-ci ildə ermənicə Masis adlandırılmışdır. 1728-ci ilə aid mənbədə İrəvan əyalətinin Sürməli nahiyəsində Tokanşalu Sufla ("aşağı") adlı iki kənd göstərilir. Sonralar bu iki kəndi bir-birindən fərqləndirmək üçün biri Tokanşalu Boyat (yəni "Boyat kəndi yaxınlığında Tokanşalu kəndi), dtgəri Tokanşalu Qacar (yəni "Qacar kəndi yaxınlığında Tokanşalu kəndi") adlandırılmışdır. Toponimin sonluğunu təşkil edən "şalu" sözü göstərir ki, Tokan tayfa adıdır. Tokan (əsli Toğan, yaxud Tuqan) mənşəyi və tarixi aydın olmayan qədim tayfa adıdır. Albaniyanın Arsak (Dağlıq Qarabağ) bölgəsində ("Alban tarixi", I kitab, 28-ci fəsil) hələ V əsrin əvvəllərində Dib-Toqan (ermənicə yazılışda Divtakan kimidir). (X əsr ərəb müəllifi İstəxrinin məlumatında Divdakan), XIII əsrdə yenə orada Taqan (ermənicə yazılışı Taqanans kimidir kənd adları məlumdur.