xələc qatmag: (Quba) ara vurmaq, ara qarışdırmaq. – Unun xələc qatmağ adətidü, unsuz dayanammaz
Полностью »canişin; islamiyyətdə Məhəmməd peyğəmbərdən sonra xilafətin hökmdarı; mollaxanada mollanın köməkçisi
Полностью »n 1. iz, qalıq; ~s of early civilization erkən mədəniyyətin qalıqları; 2. suvenir, yadigar, əmanət; to keep smth
Полностью »нареч. мягко; нежно; легко. Xəfif-xəfif baxmaq смотреть нежно; xəfif-xəfif yerimək ходить легко (лёгкими шагами, лёгкой походкой)
Полностью »...gəlingəlin oynamaqla məşğuldur. H.Sarabski. Gəlin-gəlin oynayan Pərşan iyirmi bir yaşına çatıb orta məktəb qurtarmışdı. M.İbrahimov.
Полностью »sif. Deşik-deşik, çox deşikli. Dəlik-dəlik taxta. □ Dəlik-dəlik etmək – deşik-deşik etmək. Naxçıvanda naçalnik … müsəlmanların qarnını yumruq ilə dəli
Полностью »...тӀвек-тӀвек (хьайи), гзаф тӀеквенар авай (мес. кьул); dəlik-dəlik etmək тӀвек-тӀвек авун; dəlik-dəlik olmaq тӀвек-тӀвек хьун.
Полностью »...əməl; Düşməz idi bu qədər din ilə dünyayə xələl. S.Ə.Şirvani. □ Xələl dəymək (yetişmək) – ziyan dəymək, zərər çəkmək. Dostluğa xələl dəymək. – [Əbülh
Полностью »1. внешний, наружный; 2. внешность, наружность; 3. внешняя, наружная сторона; 4. посторонний;
Полностью »is. [ər.] Xəlq edən, yaradan (Allahın adlarından biri). Yaxşılıq et, at dəryaya, balıq bilməsə də, xaliq bilər. (Ata. sözü). Ol gün ki sənə xaliq edər
Полностью »...olmayan, saxta olmayan; saf, təmiz. Xalis gümüş. Xalis yun. Xalis spirt. – [Hacı Qara:] Əgər nəqd pulunuz yox isə, mən yağ ilə sövda edərəm, bəşərti
Полностью »...o, xaricdən gələn səslərə qulaq asmağa başlayır. S.Rəhman. □ Xaric etmək – qovmaq, kənar etmək, çıxarmaq. [Fərhad Mirzə Sadığa:] Baba, tez məni [sara
Полностью »...pisliyini istəyən, alçaq, əclaf, xain, murdar. Xəbis adam. Xəbis məqsəd. Xəbis ürək. – [Bəhram:] [Çiçəklər] zərifdirlər, xəbis əllərə davam etməyib s
Полностью »...Hansı lütfündən xəcilsən nazlı yarın, ey könül! S.Ə.Şirvani. □ Xəcil etmək (eyləmək) – xəcalətli etmək, utandırmaq, qızartmaq, başını aşağı etmək. [Y
Полностью »sif. [ər.] 1. Mülayim, yüngül, yumşaq. Xəfif yel. – İndi çöldə xəfif meh əsdiyi üçün hava bayaqkı qədər bürkü deyildi. İ.Əfəndiyev. Xəfif axşam küləyi
Полностью »...[Fərraş:] Ağa, sübhdən mən otağı süpürürdüm, mehtər Kərim əlində xəlbir bura gəldi, məlum olur xəlbiri burda qoyub gedibdir. M.F.Axundzadə. Mehtər əl
Полностью »...edən adam. M.F.Axundzadənin xələfləri. – Ya tələf olmalı, ya xələf. (Ata. sözü). [Səttarzadə] təklikdə, ya evdə nə qədər sakit, sönük görünürsə, adam
Полностью »...axta. [Hərəmağası:] Xədimləri hissdən məhrum zənn edirlər. Çəmənzəminli. □ Xədim eləmək – axtalamaq, xacə eləmək. 2. Xidmətçi, qulluqçu. [Ərən:] Arxa
Полностью »...pişvaz elədilər. “Koroğlu”. [Hacı Mehdi:] Sənə də bir yaxşı xələt verərəm. Ə.Haqverdiyev. [Bəşir:] Sona xala, oğlunu yola gətirmişəm. De görüm, mənə
Полностью »...həm də dövlətin yol göstərəni. N.Nərimanov. Xətib xəlifə və Ağabəy Məhəmmədə dua etdiyi zamanda da xalqın bu iki ada qarşı bəslədiyi mənfi münasibət
Полностью »is. [ər.] 1. bax külçə1. Maqmanı bir xəlitə kimi fərz etmək olar. M.Qaşqay. 2. Metaləridən sobalarda əridiləcək metalların müəyyən nisbətlərdə qatışığ
Полностью »sif. Xalqa məxsus, xalqa aid, xalqla bağlı; xalq ruhunda olan, xalqın arzu və əməllərini, əhval-ruhiyyəsini ifadə edən
Полностью »...hasil olan suvaşqan kütlə. Acıtmalı xəmir. Düşbərə xəmiri. – Xəmir yeyənin fağırı olmaz. (Ata. sözü). [Rəşid:] Xəmir gəldiyinə görə çörəyi yapmaq laz
Полностью »is. [ər.] tar. Vergi, bac. [Koroğlu dedi:] Verin yeddillik xəracı; Paşalar gətirsin bacı. “Koroğlu”. [Şah Abbas:] Həmədan vilayətinin üçillik xəracını
Полностью »...xəsilləri zəifləşdirir. – İl faraş gəlsə, yaylaqda ot, qışlaqda güzdək və xəsil bol olsa, qoyun saxlamaq asandır. Ə.Vəliyev.
Полностью »...bişirilib yağ və doşabla yeyilən xəmir xörəyi. Qarğa özünü quş bilir, xəşil özünü aş. (Ata. sözü). [Ağa Kərim xan:] Tez ürəktutan xörəklərdən … biri
Полностью »...edən şəxsə verilən ad. Son zamanlaradək Kəblə Nəsiri məhəllənin xeyir və şərində “xəlfə” görmək olardı. S.Hüseyn. Dərhal xəlfə ağ qalaylanmış mis sat
Полностью »sif. [ər.] 1. Qatı; duru olmayan. Qəliz mürəkkəb. – Siz arxayın olun, ağa, mən özüm bu qəliz xörəklərdən seçib bir yaxşı nahar hazır edərəm. N.Vəzirov
Полностью »...[ər.] İçərisində düyü və s. qaynadılması nəticəsində hasil olan qəliz su. Süzülmüş düyünün üstünə ilıq su gəzdirməklə onu yuyurlar ki, həlimi getsin.
Полностью »...qəlibi. 3. Qəlibdən çıxmış, qəlib vasitəsilə hazırlanmış şey. Bir qəlib sabun. ◊ Qəlibdən-qəlibə girmək yaxud min qəlibə girmək – öz şəkil və simasın
Полностью »is. Əl ağacı, əsa. [Müəllim] çəliyini əlinə alıb, yavaş-yavaş Qaçaygilə getdi. Ə.Vəliyev. Çəliyini yerə o döyə-döyə; Asta addımlarla qalxır kürsüyə
Полностью »sif. [ər.] 1. Xasiyyətcə, təbiətcə yumşaq (adam haqqında). Həlim adam. – Məkrli qadındı, gülçöhrə qızdı; Həlimdi, kövrəkdi, sərtdi, quduzdu… M.Araz. Ə
Полностью »...ədəb. köhn. Səhnə əsərlərində pərdənin bir hissəsi. Birinci gəliş. Pərdə iki gəlişdən ibarətdir. ◊ Gəliş gəlmək – qorxutmaq, təpinmək. [Narıngül:] O,
Полностью »is. Əldə edilən qazanc, mədaxil. [Zeynalın] ayda yüz manatdan artıq gəliri vardı. S.Hüseyn. [Hacı Əhməd:] Bəs o bağın gəliri kimə yetişəcək? C
Полностью »...gətirmək. – [Məşədi İbad:] Amma bu gəlin kişi çıxdı. Ü.Hacıbəyov. Gəlin aparmağa gələn dəstələr qapıda yığışıb intizar çəkər. M.S.Ordubadi. □ Gəlin k
Полностью »is. Artım, məhsul artımı, qazanc, gəlir. Gəlimi yoxdur. – [Manqanın qızları] pambığın builki gəlimindən, keçən il rayonda ən çox pambıq götürən adamla
Полностью »...[ər.] Hər hansı bir şeyi sübut etmək üçün əsas; sübut. Tutarlı dəlil. Dəlil gətirmək. Bunu sübut etmək üçün dəlil lazımdır. – [Hacı Kərim:] İksirin a
Полностью »bax deşik. Dəlik açmaq. – [Molla Xəlil] bir dəlik axtarırdı ki, içəridəki qadının kim olduğunu görüb tanısın. S.Hüseyn.
Полностью »...işləri elektrik dəliciləri vasitəsilə aparılır. // Sif. mənasında. Dəlici alət.
Полностью »1. sif. Dəli kimi, dəlisoy. Dəlicə hərəkət. 2. zərf , məc. Çox bərk, son dərəcə, hədsiz, dəlicəsinə. Dəlicə sevmək. 3. zool. Qoyun beynində əmələ gələ
Полностью »...abidənin özün oldun memarı. R.Rza. // məc. Polad kimi, dəmir. Bir çəlik yaysan, əyilməzsən sən; Qalalar çöksə, sökülməzsən sən. M.Müşfiq. Azəri yurdu
Полностью »...təzyiqlə işləmək üçün zərbvuran maşın. Buxar çəkici. Pnevmatik çəkic. 3. Atmaq, tullamaq üçün çəkicə oxşar idman aləti. Çəkic atmaq üzrə çempion adı
Полностью »