MƏFHUM Qəbir məfhumu ilə düzəlmək məfhumu arasındakı ziddiyyət, siyasi dildə desək, bir növ barışmaz səciyyə daşıyır (M.Hüseyn); ANLAYIŞ.
Tam oxu »...məntiqi cəhətdən formalaşmış ümumi fikir; anlayış. Dəyər məfhumu. Sinif məfhumu. – Yaxşı, yamanlıq, toxluq və aclıq məfhumlarına qarşı yenə yad və la
Tam oxu »...Dəyər məfhumu понятие стоимости, sinif məfhumu понятие класса, dil məfhumu понятие языка
Tam oxu »\ – obyektlərin yaxud da hadisələrin müştərək xüsusiyyətlərini ehtiva edən və bir müştərək adda cəm edən ümumi kəlmələr
Tam oxu »[ər.] сущ. мафгьум (са затӀунин логикадин жигьетдай умуми фикир; кьатӀунин, гъавурда гьатунин жуьре ).
Tam oxu »[ər.] прил. маргьум, мергьум (кьейи, регьметдиз фейи; // сущ. регьметлу(ди); mərhum olmaq регьметдиз фин, кьин).
Tam oxu »1) sif. feu, -e ; défunt, -e ; ~ babam və nənəm mes feus grands-parents ; ~ anası sa défunte mère ; 2) is
Tam oxu »I прил. покойный, покойная. Mərhum atam мой покойный отец II в знач. сущ. покойный, покойная. Mərhumu yad etmək почтить память покойного(ой), mərhum y
Tam oxu »MƏRHUM (ölmüş, rəhmətə getmiş) Qılıncımı tullayıb o andaca yerə mən; O mərhumun nəyini taxdım onun yerindən! (B.Vahabzadə); RƏHMƏTLİK Qütb nəzəriyyəsi
Tam oxu »...soruşuram ki, mərhum atanızın adı nədir? M.F.Axundzadə. [Süleyman:] Mərhum bəzzaz Mürsəli deyirəm ki, gözəl kişilərin birisi idi. Ü.Hacıbəyov. // İs.
Tam oxu »...məhkəmə tərəfindən hökm çıxarılmış, hər hansı bir cəzaya məhkum edilmiş. □ Məhkum etmək – haqqında hər hansı bir cəza hökmü çıxarmaq, cəza vermək. Ağ
Tam oxu »bax məlhəm. Onunla edin bu dərdə mərhəm. Füzuli. Mərhəm olurdu, sağalırdı yara; Əldə qalırdı yenə can sağbasağ. M.Ə.Sabir. Səqfə dəyən yağışın güclü,
Tam oxu »1. неизвестный, неведомый, неизведанный; 2. неизвестное, искомое; 3. грамм. страдательный;
Tam oxu »...nə isə çox məftun baxışlarla onu süzməyə başladı. M.Hüseyn. □ Məftun etmək – özünü sevdirmək, özünə bənd etmək, aşiq etmək. Məftun olmaq – özünü unud
Tam oxu »sif. [ər.] Nəzmə çəkilmiş, nəzmlə (şeirlə) yazılmış (mənsur əksi). Mənzum hekayə. – Teymur Mirzənin xahişinə görə Mirzə Əliqulu da öz mənzum əsərlərin
Tam oxu »is. [ər. mərhəm] 1. Yaraya və ya ağrıyan yerlərə sürtülən yağlı dərman. Yaraya məlhəm yaxmaq. – Hələ qədim Misirdə məlhəmlər, həblər, xardal yaxmaları
Tam oxu »sif. [ər.] Nəsibi, hissəsi, payı olmayan; nəsibsiz. İstedaddan məhrum bir adam. Bilikdən məhrum. – Ruhnəvaz gözəl deyil idi, nəşəli təbiətdən məhrumdu
Tam oxu »...Heyran-heyran, çaşmış halda, heyrət içində. …Qatar yola düşdü və mən də məbhut onun gözdən itənədək dalınca baxdım. Ə.Haqverdiyev. □ Məbhut qalmaq –
Tam oxu »sif. [ər.] 1. Bilinməyən, naməlum (məlum əksi). [Xədicə] hərəkətsiz gözlərini məchul bir nöqtəyə dirəyib baxırdı. S.Hüseyn. Çünki bəşər daima uçduqca
Tam oxu »...o mənhus dəqiqələri qoparıb atsın. Çəmənzəminli. [Qönçə:] Bu mənhus evdən, bu müdhiş zindandan qurtaracağam, – deyirdim. S.Hüseyn. // Pis, alçaq, rəz
Tam oxu »...(məzmunu başqa məfhum ilə tutuşdurulduqda bəlli olan əlaqədar məfhum); 2. корреляты мн. dilç. korrelyatlar (dil sisteminin əlamətlərindən biri ilə fə
Tam oxu »[lat. societas – cəmiyyət və yun. logos – məfhum, təlim] Sosiologiya mütəxəssisi.
Tam oxu »[lat. societas-cəmiyyət və yun. logos-məfhum, təlim] социолог (социологиядин специалист).
Tam oxu »прил. конкрет (müəyyən, qəti, açıq, aydın); конкретное понятие konkret məfhum; конкретный результат konkret nəticə.
Tam oxu »...yer; 2) torpaq, quru səthi; 3) toxunma parçanın və s. yerliyi; 4) məfhum, anlayış; 5) ilk şərt, ilkin şərait.
Tam oxu »...aləmin, varlığın ən ümumi və mühüm xassə və münasibətlərini əks etdirən məfhum. Səbəbiyyət kateqoriyası. Zəruriyyət kateqoriyası. Materiya fəlsəfi ka
Tam oxu »[fr. symbolon-dan] 1. Fikirləri, məfhum və ya hissləri şərti işarələr (simvollar) vasitəsilə ifadə etmə. 2. top. Simvollar; hər hansı simvolların məcm
Tam oxu »[yun. techne və loqos – məfhum, elm] İstehsal proseslərini həyata keçirmək üsul və vasitələri haqqında biliklərin məcmusu, habelə bu üsulların özü.
Tam oxu »[yun. techne və logos-məfhum, elm] технология (материалар кӀвалахрунин, хам-малдикай затӀар расунин къайдаяр, тегьерар чирдай илим; гьа кӀвалахрин вир
Tam oxu »[lat. terminus və yun. logos – məfhum, təlim] Elmin, texnikanın, incəsənətin, ictimai həyatın hər hansı bir sahəsində işlədilən terminlərin məcmusu. D
Tam oxu »[yun.] 1. Təzad, zidlik, əkslik. // ədəb. Bir-birinə zidd məfhum və surətlərin qarşılaşdırılmasından ibarət stilistik üsul. Antitezadan əsərin sərlövh
Tam oxu »ср 1. anlayış, məfhum; 2. təsəvvür, məlumat; иметь понятие (о чем-нибудь) bir şey haqqında təsəvvürü olmaq; 3. ağıl, anlaq, düşüncə, idrak; ◊ дать пон
Tam oxu »...haqqında məntiqi cəhətdən formalaşmış ümumi fikir, təsəvvür; məfhum. Bir-birinə zidd olan anlayışlar. İctimai sinif anlayışı.
Tam oxu »...существующий, вполне точный, предметно определенный). Konkret məfhum конкретное понятие, konkret nəticə конкретный результат, konkret misal конкретны
Tam oxu »...təfəkkürünün abstraktlaşma fəaliyyəti nəticəsində hasil olan mücərrəd məfhum, yaxud ümumi nəzəri nəticə. Elmi abstraksiya. Abstraksiya obyektiv aləmi
Tam oxu »...görə təsəvvür etdiyi və bəzən sövqi-təbii ilə dərk etdiyi bir məfhum [Veys] üçün konkretləşdi. Ə.Əbülhəsən.
Tam oxu »...kökü fəhimə \ -dir. Dilimizdə anlam mənasında çox işlətdiyimiz ―məfhum‖ ( يفهىوٌ ) sözü də bu kökdən törəmişdir. Ərəbcədə hərfi mənada ―başa düşü
Tam oxu »...məfhumunu insanın hissləri arasında zikr edən filosoflara görə, bu məfhum demək olar ki, bir anlıq hissləri ehtiva edirlər.
Tam oxu »...(obyektiv varlığın ən mühüm və ümumi hadisələrini ifadə edər, elmi məfhum); категория качества и количества keyfiyyət və kəmiyyət kateqoriyası); грам
Tam oxu »...(scorpion) və çayan (scolopendra) fərqləndirilsə də, bədii ədəbiyyatda eyni məfhum kimi qəbul olunur. O necə deyərlər, ilan vuran yatdı, çayan vuran
Tam oxu »correlate1 n korrelyat, nisbi məfhum; əlaqədar olan bir şey; Smoking and disease of the lungs are thought to be correlates Belə fikirləşirlər ki, ağ c
Tam oxu »...(M.S.Ordubadi); ƏDƏB Hərəkətdə olur ədəb məlum; Qövlü göftardan olur məfhum (S.Ə.Şirvani); NƏZAKƏT Qayğı və nəzakət içərisində böyümüş zərifbədən ağı
Tam oxu »...sözü bir-birinə bağlayaraq, onlara birləşdirici məna, yaxud ümumi məfhum verir. Mən və sən. “Qılınc və qələm”. Ar və namus. Dəftər və qələm. Böyüklər
Tam oxu »...tanımayan, müstəqil olaraq baş verən hal və hadisələri ifadə edən məfhum. Həqiqətdə olan mütləqlik öz ifadəsini insan düşüncəsində tapır.
Tam oxu »...adamdır? (A.Şaiq); XAHƏR (arx.) Məktəbi-nisvan lüzumu hər kəsə məfhum olar; Şeyxzadəm açmaz isə, xahərim Gövhər açar (M.Ə.Sabir).
Tam oxu »...субъективный фактор, subyektiv səbəblər субъективные причины, subyektiv məfhum субъективное понятие, пед., псих. subyektiv psixologiya субъективная п
Tam oxu »is. [ər.] 1. Sözün, cümlənin ifadə etdiyi məfhum, anlayış. Sözün hərfi mənası. Həqiqi məna. Məcazi məna. – Ləfz özü bir ləfzdir, amma ki, məna müxtəli
Tam oxu »...boyası) deyəndə ağıla ilk gələn imperator hakimiyyəti idi. Bu iki məfhum bir-birinə sıx bağlı idi. İndiyədək bu söz məcazi olaraq əsil-nəcabət mənası
Tam oxu »...xüusilə də iqtisadi və mədəni həyatın sistemindən üstün görən məfhum. Ümumiyyətlə dövləti ənənə, mədəniyyət, hüquq və digərlərinin qaynaq və daşı
Tam oxu »