PƏHLƏVİLƏR

Pəhləvi sülaləsi — 1925-ci ildən 1979-cu ilə qədər İranda hakim sülalə. 400 il davam edən Azərbaycan monarxiyasının devrilməsi və İran inqilabı nəticəsində ləğv olunmuşdur. Xanədan 1925-ci ildə Rza Şah Pəhləvi tərəfindən qurulmuşdur. Onun oğlu Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi İranın son şahı idi. Qacar sülaləsinin son hökmdarı Əhməd Şah Qacar ​​hakimiyyətdə olduğu, İran hökumətinə Britaniya və Sovet hücumlarını dayandırmaq iqtidarında olmadığı, hərbi zərbə ilə çox zəiflədiyi və parlamentdən hakimiyyətdən çıxarıldığı dövrdə Pəhləvilər hakimiyyətə gəldi. 12 dekabr 1925-ci ildə təsis yığıncağı olaraq çağırılan Məclis olaraq bilinən Milli Məclis gənc Əhməd Şah Qacarı hakimiyyətdən devirdi və Fars imperatorluğunun yeni hökmdarı Rza Şahı elan etdi. 1935-ci ildə Rza Şah xarici nümayəndələrdən endonim İrandan rəsmi yazışmalarda istifadə etməsini və İranın İmperatorluğunun rəsmi adı qəbul olunmasını istədi. 1953-cü ildə Birləşmiş Krallıq və ABŞ tərəfindən dəstəklənən dövlət çevrilişindən sonra Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi hakimiyyəti daha otokratik olub və Sovet İttifaqı dövründə Qərb bloku ilə bərabər olmuşdur. 1978-ci ildən etibarən artan ictimai narazılıq və xalq üsyanı ilə qarşı-qarşıya gələn Pəhləvi 1979-cu ilin yanvarında ailəsi ilə sürgün olundu və bir çox hadisələrə səbəb oldu və 11 fevral 1979-cu ildə dövlətin ləğvi ilə nəticələndi. 27 iyul 1980-ci ildə Məhəmməd Rza Şah Pəhləvinin ölümündən sonra oğlu Rza Pəhləvi Pəhləvi xanədanlığının rəhbəri oldu.

Karin-Pəhləvilər (pəhl. Kārēn-Pahlaw) və ya Karin sülaləsi (pəhl. Kārēn; parf 𐭊𐭓𐭍𐭉, Karen; fars. کارن‎, Karin) — Parfiya və Sasani imperiyalarının hakimiyyəti dövründə İranın Yeddi Böyük Evindən biri. Sülalənin iqamətgahı Ekbatandan (indiki Həmədan, İran) təxminən 65 km cənubda yerləşən Nəhavənddə idi. Karin-Pəhləvilərin üzvləri Sasani imperiyasının dörd əsrlik tarixinin müxtəlif dövrlərində onun inzibati strukturunda diqqətəlayiq rütbələrə malik idilər. == Mənşəyi == Karin-Pəhləvilər Karinvənd sülaləsi də adlanmışdır. Onlar özlərinin folklor fiquru və eyni dərəcədə mifik Dəmirçi Kavenin oğlu Karindən törədiyini iddia etmişdilər. Onların tarixi mənşəyi ola bilər ki, Arsakların nəslindəndirlər. == Spahbedləri == Suxra (525–550-ci illər) Karin (550–600-cü illər) Alanda (600–635-ci illər) Valaş (650–673-cü illər) Bir neçə Karen şahzadəsi (673–765) Vandad Hormozd (765–815-ci illər) Vəndad Səfan (765–800-cü illər) Karin ibn Vandad Hormozd (815–816) Məzyar (817-ci il) Vinda-Ümid (800–820-ci illər) Bəvənd hakimiyyəti (817-ci il) Quhyar (817–823-cü illər) Məzyar (h.