ALƏTŞÜNAS

сущ. инструментовед
ALƏTQAYIRMA
ALƏTŞÜNASLIQ
OBASTAN VİKİ
Alətşünaslıq
Alətşünaslıq — musiqişünaslıqğın bir bölməsi olub, musiqi alətlərinin, onların konstruksiyasını, tembr və akustik xüsusiyyətlərini, o cümlədən növlərinin təsnifatının öyrənilməsi ilə məşğul olur. Qərbi Avropa tədqiqatlarının modelinə görə, bu elm sahəsi "orqanologiya" adlanır. Musiqi alətlərinin sistematik təsvirləri qədim dövrlərdən başlanmışdır (Qədim Yunanıstanda Platonun, Aristoksenin , latın ənənəsində Sevilyalı İsidorun və başqalarının risalələrində qeyd olunur. Ərəb Şərqində musiqi alətlərinin təsnifatı və təsviri ilə Əl-Fərabi (X əsr) və Əbdülqadir Marağayi (XIV əsr) məşğul olmuşlar. Musiqi alətlərinin ilk sistematik və müfəssəl təsvirləri XVI və XVII əsrlərin alman musiqi nəzəriyyəçiləri tərəfindən verilmişdir. Onlar Sebastian Virdunqun ("Musica getuscht und ausgezogen…"), Martin Aqrikolanın "Musica instrumentalis deudsch" və Mixael Pretoriusun "Syntagma musicum" risalələridir. Rusiyada musiqi alətlərinin (o cümlədən, xalq çalğı alətləri) öyrənilməsinə Vladimir Odoyevski, D. İ. Rezvoy, Dmitri Yazıkov diqqət ayırmışdır. Musiqi alətlərinin sistematik öyrənilməsinə əhəmiyyətli dərəcədə tövhələri həm də fransız usta Viktor-Şarl Maiyon vermişdir. Müasir dövrdə işlənən Hornbostel-Zaks sistemi (musiqi alətlərinin təsnifatı sistemi) XX əsrin əvvəllərində Erix Morits fon Hornbostel və Kurt Zaks tərəfindən araşdırılmış və tərtib edilmişdir.