Поиск по словарям.

Qazma baltası — yeraltı yataqlara yol açmaq prosesində dağ-mədən suxurlarının deşilməsi üçün tətbiq olunan deşmə alətinin əsas hissəsidir. Baltalar adətən deşmə ştanqının sonunda bərkidilir və ona deşmə avadanlığından fırlanma hərəkəti verilir. Zərbə ilə işləyən qurğularda balta başlığı metal məftilldən asılır və deşmə lazımi yerə zərbə ilə düşərək həyata keçirilir. == Təsnifatı == Qazma baltalarının sinifləşdirilməsi onun təyinatı və suxura təsirindən asılı olaraq aparılır. Təyinatından asılı olaraq 3 növ baltalar mövcuddur: bütöv qazma üçün (suxuru bütün qazma boyu dağıtmaqla), içlikli qazma (suxur silindrik divar boyu kəsilir, içi isə bütöv qalır) və xüsusi hallar üçün (sementin deşilməsi, quyunun genişləndirilməsi). Suxura təsir etmək xarakterinə görə isə baltalar 4 sinifə bölünürlər: qazma hərəkətli, qazma-ovma və sürtmə-kəsmə hərəkətli. Baltaların əsas elementi olan gövdəsi və işçi hissəsinə görə 3 növ baltalar vardır: diyirlənən, almazlı və kürəkli. Diyirlənən qazma baltası qaz və neft yataqlarının qaılmasımda tətbiq olunan baltaların 90%-ni təşkil edirlrər. Bu baltalar bir, iki, üç və çox saylı diyircəklərə malik ola bilir. Diyirlənən baltaların kəsən hissəinin parametrləri (dişin hündürlüyü və uzunluğu, ilişmə bucağı, itiləmə bucağı, yeyilməsi, dişlər arasındakı məsafə) onların tətbiq olunduğu şəraitdən asılı olaraq təyin olunur.

Şarlotka — Rusiyanın məşhur piroqlarından biridi. == Tarixi == Piroqun əsl kökü Fransaya gedib çıxır. Fransız aşbazlarının icad etdiyi Şarlotka sonralar Rusiya mətbəxi tərəfindən bəyənilib mənimsənmişdir. Fransız Şarkotkasında piroqun xəmiri isladılmış çörək dilimlərindən hazırlanır. Rusiya versiyasında isə çörək yerinə sadə biskvit xəmiri hazırlanaraq almaların üstünə tökülür. Piroqun sobada bişməsi hardasa 1 saat çəkməsinə baxmayaraq, hazırlanması 10 dəqiqə çəkir. == Tərkibi == 5 ədəd turşməzə alma (1 kg) 1 xörək qaşığı çörək qırıntısı (suxarik) bir-iki çimdik darçın (zəruri deyil) 4 ədəd yumurta, oda hərarətində (soyuducudan hardasa 30 dəqiqə əvvəldən çıxardın) 1 stəkan şəkər tozu 1 stəkan un bir çimdik vanil və ya bir neçə damcı vanil ekstraktı şəkər kirşanı (pudrası), üstü üçün == Hazırlanma qaydası == Əvvəlcə almaları soyun. Sonra 4 hissəyə bölüb, hər hissəni nə çox nazik, nə də çox qalın dilimlərə doğrayın. Kənarları çıxan tort formasının (23 cm diametri olan) dibini və kənarlarını yağlayın. Əgər belə formanız yoxdursa, onda adi formadan da istifadə edə bilərsiniz.

Çadırlı (keçmiş rusca adı Şatrovka (Шатровка)) — Azərbaycan Respublikasının Salyan rayonunun Qaraçala qəsəbə inzibati ərazi vahidində kənd. == Foto məlumatlar == Çadırlı kəndi 2012 Arxivləşdirilib 2016-08-29 at the Wayback Machine == Tədbirlər == Salyan rayonunun Çadırlı kəndinə mavi yanacaq verilmişdir. 2016-06-14 Dövlət başçısının tapşırığına əsasən Salyan rayonunun qazlaşdırılması davam etdirilir. Bu gün rayonda mavi yanacaq verilən yaşayış məntəqələri sırasına 1700 nəfərə yaxın əhalisi olan Çadırlı kəndi də əlavə olunmuşdur. 477 abonenti olan kəndin təbii qazla təmin olunması məqsədilə 64 min 193 metr müxtəlif diametrli polietilen və metal borularla daşıyıcı və məhəllədaxili qaz xətləri çəkilmiş, 477 ədəd sayğac və fərdi tənzimləyici quraşdırılmışdır. Açılış mərasimində rayon İcra hakimiyyətinin başçısı Sevindik Hətəmov çıxış etmiş, kənd və qəsəbələrin qazlaşdırılmasını möhtərəm prezident İlham Əliyevin tapşırığı ilə həyata keçirilən infrastruktur layihələrin davamı olduğunu vurğulamış, 15 İyun Milli Qurtuluş günü və kəndə təbii qazın verilməsi münasibətilə sakinləri təbrik etmişdir. Tədbirdə çıxış edənlər göstərilən qayğıya görə dövlət başçısına minnətdarlıq etmişlər. Sonda tədbir iştirakçıları evlərdə olmuş, mavi yanacağın verilməsinə baxış keçirmişlər. == Din == Kənddə "Həzrət Baba" məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.

Şarlotka — Rusiyanın məşhur piroqlarından biridi. == Tarixi == Piroqun əsl kökü Fransaya gedib çıxır. Fransız aşbazlarının icad etdiyi Şarlotka sonralar Rusiya mətbəxi tərəfindən bəyənilib mənimsənmişdir. Fransız Şarkotkasında piroqun xəmiri isladılmış çörək dilimlərindən hazırlanır. Rusiya versiyasında isə çörək yerinə sadə biskvit xəmiri hazırlanaraq almaların üstünə tökülür. Piroqun sobada bişməsi hardasa 1 saat çəkməsinə baxmayaraq, hazırlanması 10 dəqiqə çəkir. == Tərkibi == 5 ədəd turşməzə alma (1 kg) 1 xörək qaşığı çörək qırıntısı (suxarik) bir-iki çimdik darçın (zəruri deyil) 4 ədəd yumurta, oda hərarətində (soyuducudan hardasa 30 dəqiqə əvvəldən çıxardın) 1 stəkan şəkər tozu 1 stəkan un bir çimdik vanil və ya bir neçə damcı vanil ekstraktı şəkər kirşanı (pudrası), üstü üçün == Hazırlanma qaydası == Əvvəlcə almaları soyun. Sonra 4 hissəyə bölüb, hər hissəni nə çox nazik, nə də çox qalın dilimlərə doğrayın. Kənarları çıxan tort formasının (23 cm diametri olan) dibini və kənarlarını yağlayın. Əgər belə formanız yoxdursa, onda adi formadan da istifadə edə bilərsiniz.

Sarisa (yunan. cida, nizə, mizraq) — e.ə IV-III əsrlərdə Yunanıstanda, Makedoniyada və başqa qədim dövlətlərdə falanqanı təşkil edən sarisoforların əsas silahı. İlkin vaxtlarda uzunluğu 3 metr idi və sapan(atıcı) və deşici-dəlici silah kimi istifadə olunurdu, sonralar uzunluğu 6-7 metrəyə qədər uzadıldı və o ancaq dəlici-deşici silah kimi istifadə olunmağa başladı. == Mənbə == Советская военная энциклопедия Москва 1980 Военное издательство министерства обороны СССР T 7 səh.

Avoska — tor zənbil XIX əsrdə Çexiyada Vavrjin Krçil tərəfindən icad olunmuşdu. O saç üçün tor istehsalına başlayır. Lakin bunlara tələbat olmadığını gördükdə ona qulp əlavə edərək zənbil kimi satışa çıxarır. Tor zənbilin üstünlüyü onda idi ki, həm möhkəm olur, həm də cibdə rahat şəkildə yerləşirdi. 1935-ci ildən SSRİ-də geniş şəkildə istifadə olunmağa başlamışdır.

Sarisa (yunan. cida, nizə, mizraq) — e.ə IV-III əsrlərdə Yunanıstanda, Makedoniyada və başqa qədim dövlətlərdə falanqanı təşkil edən sarisoforların əsas silahı. İlkin vaxtlarda uzunluğu 3 metr idi və sapan(atıcı) və deşici-dəlici silah kimi istifadə olunurdu, sonralar uzunluğu 6-7 metrəyə qədər uzadıldı və o ancaq dəlici-deşici silah kimi istifadə olunmağa başladı. == Mənbə == Советская военная энциклопедия Москва 1980 Военное издательство министерства обороны СССР T 7 səh.

Aleksandr Şarovski (10 fevral 1948, Bakı) — Azərbaycan teatr rejissoru və aktyoru, Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının baş rejissoru, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (1998). Bakıdakı Avropa yəhudiləri icmasının rəhbəri == Həyatı == Aleksandr Yakovleviç Şarovski 1948-ci ildə Bakıda anadan olub. 1973-cü ildə Azərbaycan Dövlət Xarici Dillər İnstitutunu bitirmişdir. 1967-ci ildən Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktyoru olmuş, 1976-cı ildən isə S. Vurğun adına Azərbaycan Dövlət Akademik Rus Dram Teatrında fəaliyyətinə davam edərək əvvəlcə bu teatrda aktyor, 1978–1990-cı illərdə rejissor assistenti, 11 iyun 1991-ci ildən quruluşçu rejissoru olmuşdur. 3 fevral 1993-cü ildən teatrın baş rejissorudur. Bu illər ərzində səhnədə 50-dən çox rol oynamış, 4 kinofilmdə çəkilmiş, 54 tamaşa qurmuşdur. Onun aktyor rollarından: Don Quan (A. S. Puşkin "Kiçik traqediyalar"), Roland (D. Fletçer "Ukroşeniye ukrotitelya"), Rezo (L. Roseb "Premyera"), Eldar (R. İbrahimbəyov "Dom na peske"), Beriya (V. Korkiya "Moy bednıy Soso Cuqaşvili"), Şeyx Sənan (H. Javid "Şeyx Sənan"), Fərxad (S. Vurğun "Fərxad və Şirin"), Qenrix (U. Şekspir "Kral Lir"), Mehmandarov (M. İbrahimbəyov "Neft bumu") yaratdığı obrazları misal gətirmək olar. A. Şarovski bundan başqa 4 filmdə çəkilmişdir. "Struktura momenta", "Qorxma, mən səninləyəm", "Prervannaya serenada", "Anekdot" kimi filmlərdə aktyor maraqlı rollar yaratmışdır. Quruluşçu rejissor kimi fəaliyyəti yaradıcılığında "Leto i dım" T. Vilyams, "Xoçu kupit muca" M. Zadornov, "Lebedinaya pesnya" A. P. Çexov, "Kin IV" Q. Qorin, "Petlya" R. İbrahimbəyov, "Vtoroy vıstrel" R. Toma, "Çayka" A. P. Çexov, "Teatr" M. Freyn, "Ubiysa" Elçin, "Fərxad və Şirin" S. Vurğun kimi tamaşaları misal gətirmək olar.

Grevillea sarissa (lat. Grevillea sarissa) — bitkilər aləminin proteyaçiçəklilər dəstəsinin proteyakimilər fəsiləsinin qrevilleya cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Hakea sarissa (S.Moore) Christenh. & Byng == Yarımnövləri == Grevillea sarissa subsp. anfractifolia McGill. Grevillea sarissa subsp. bicolor McGill. Grevillea sarissa subsp. rectitepala McGill. Grevillea sarissa subsp.

Sarolta Zalatnay (tam adı: Sarolta Zalatnay, mac. Zalatnay Sarolta; 17 dekabr 1947 və ya 14 dekabr 1947, Budapeşt) — Macarıstan pop müğənnisi, yazıçı və aktrisa. == Diskoqrafiya == Ha fiú lehetnék (LP: 1970, CD: 2000) Zalatnay (LP: 1971, CD: 2000) Álmodj velem (LP: 1972, CD: 1994) Sarolta Zalatnay (Supraphon, (1973) Hadd mondjam el (1973) Szeretettel (1975) Színes trikó, kopott farmer (1976) Minden szó egy dal (1978) Tükörkép (1980) Nem vagyok én apáca (válogatás, 1985) Cini vagyok (1986) Privát levél (1988) Ave Maria (1989) Mindig kell egy barát (1995) Fák, virágok, fény (1998) Visszajöttem!

Macica Serbska (; a.sorb Maśica Serbska) — Sorbların elmi birliyidir. Bu Sorb tədqiqatlarını təşviq etmək və Sorblar və onların mədəniyyəti haqqında bilikləri yaymaq məqsədi daşıyır. 1847-ci ildən fəaliyyət göstərən Sorbların ən qədim mədəni və ictimai təşkilatıdı. Bu, hələ də fəaliyyət göstərən ən qədim Sorb birliyidir. == Tarixi == Macica Serbska 1847-ci ildə Bautzen şəhərində sorb ədəbiyyatının inkişafı klubu və sorb elminin inkişafı mərkəzi kimi təsis edilmişdir. Cəmiyyətin yaradıcıları arasında sorb yazıçıları Handrij Zejler, Yan Arnost Smoler və pedaqoq Korla Yan Smoler var idi. Tarixinin ilk dövründə Sorb Vətəninin üzvləri əsasən dil məsələləri, Sorb tarixi, ədəbiyyatının, folklorunun və demoqrafiyasının öyrənilməsi ilə maraqlanırdılar. 1847-1937-ci illərdə təşkilat ildə bir dəfə " Časopis Maćicy Serbskeje " jurnalını nəşr etdirirdi. 1867-ci ildə Pređenak adı altındaMacica Serbska nəşr olundu. Şərqi Prussiyadakı inqilabi hərəkatlardan sonra 1848-ci ildə Macica Serbska üzvləri Sakson məhkəməsinə müraciət edərək məktəb sistemində tədrisdə alman dili ilə yanaşı sorb dillərinə də bərabər hüquqlar verilməsini tələb etdilər.

Grevillea sarissa (lat. Grevillea sarissa) — bitkilər aləminin proteyaçiçəklilər dəstəsinin proteyakimilər fəsiləsinin qrevilleya cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Hakea sarissa (S.Moore) Christenh. & Byng == Yarımnövləri == Grevillea sarissa subsp. anfractifolia McGill. Grevillea sarissa subsp. bicolor McGill. Grevillea sarissa subsp. rectitepala McGill. Grevillea sarissa subsp.

Dudleya saxosa (lat. Dudleya saxosa) — dovşankələmikimilər fəsiləsinin dudleya cinsinə aid bitki növü.

Saros körfəzi (qədim zamanlardakı adı ilə Melas Kolpos) ― Egey dənizinin şimal hissəsində,cənubda Gelibolu yarımadası, şimalda Frakiya sahilləri arasındakı təxminən 60 km-lik üçbucaqlı girinti. Şimal və cənubda geomorfoloji cəhətdən ayrılan və tənzimlənən sahillərlə əhatə olunan körfəzin getdikcə daralan şərq ucunda Kavak dərəsində yatmış allüvium ilə örtülmüş bataqlıq bir düzənlik var (Kadıköy köhnə Evreşe düzənliyi). Tədqiqatlara görə, Şimali Anadolu çat xəttinin uzanması olan iki sınıq arasındakı çökmüş qraben sahəsi hesab edilən körfəz bəzi tədqiqatçıların fikrincə geriləmə və açılma nəticəsində yaranmışdır. Dərinlik şərtləri asimmetrikdir. Frakiya sahillərində, eni 10 km və dərinliyi 90 metrdən çox olmayan bir şelf sahəsi uzanır. Bu bölgənin şərqində bir neçə məskunlaşdırılmamış kiçik ada (Eşşək adaları) var. Gelibolu yarımadasının sahillərinin qarşısında bir şelf yoxdur və birdən 500 metrdən çox dərinliklərə keçilir. Düz bir çuxur formasında olan bu dərin hissə, Gökçeada və Semendirek adası arasında qərbə doğru uzanır və dərinliyi 1000 metrdən çoxdur. Egey dənizinin ən duzlu hissələrindən biri olan Saros körfəzində mürəkkəb burulğanlar formalaşdıran cərəyanların müşahidə olunur. Bu cərəyanlara görə Saros özünü təmizləyən bir körfəzdir.

Serafim Sarovski məbədi (rus. Храм преподобного Серафима Саровского) — Rus Pravoslav Kilsəsi Bakı yeparxiyası tabeliyində kilsə. Kilsənin keşişi Vadim Şelkovdur. Sumqayıt sakinləri tərəfindən Rus kilsəsi adıyla tanınan məbəd Sumqayıt şəhəri, 19-cu məhəllə, ev 24/5, mənzil 18 ünvanında yerləşir.

Srpska Respublikası (Serb kiril əlifbası: Република Српска) Bosniya müharibəsi illərində Srpska Respublikası Ordusunun nəzarəti altında olan cənub-şərqi Avropada proto dövlət idi. Özünü müstəqil elan etməsinə baxmayaraq, bu iddia Bosniya hökuməti (ərazisi Srpska-nın bir hissəsi kimi tanınan), Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və ya hər hansı digər tanınmış dövlət tərəfindən qəbul edilmədi. Yarandığı ilk aydalarda Serbiya Bosniya və Herseqovina Respublikası (Serb kiril əlifbası: Српска Република Босна и Герцеговина) kimi tanınırdı.

Srpska Respublikası (Serb kiril əlifbası: Република Српска) Bosniya müharibəsi illərində Srpska Respublikası Ordusunun nəzarəti altında olan cənub-şərqi Avropada proto dövlət idi. Özünü müstəqil elan etməsinə baxmayaraq, bu iddia Bosniya hökuməti (ərazisi Srpska-nın bir hissəsi kimi tanınan), Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və ya hər hansı digər tanınmış dövlət tərəfindən qəbul edilmədi. Yarandığı ilk aydalarda Serbiya Bosniya və Herseqovina Respublikası (Serb kiril əlifbası: Српска Република Босна и Герцеговина) kimi tanınırdı.