Поиск по словарям.

Prolin (Pro, P) — Protein formalaşdıran 20 aminturşulardan biri. Prolin və törəmələri üzvi reaksiyalarda assimmetrik katalizator kimi istifadə olunur.

Piroliz- (qədim yunan sözü olub, alov, istilik; parçalanma, dağılma deməkdir) – üzvi və bir çox qeyri-üzvi birləşmələrin termiki parçalanmasıdır. Dar mənada təbii üzvi maddələrin ağacın, neft məhsullarının və s. oksigen çatışmazlığı mühitində parçalanması, daha geniş mənada – yüksək temperatur təsirindən istənilən birləşmənin onu təşkil edən daha yüngül molekullara və ya kimyəvi elementlərə parçalanmasıdır. Məsələn, hidrogen tellur artıq OoC temperaturda hidrogenə və tellura parçalananır. == Giriş == Xammalın ( neft və onun fraksiyalarının) termiki piroliz prosesi – aşağı molekullu doymamış karbohidrogenlərin – olefinlərin (alkenlərin)-etilenin və propilenin əsas alınma üsuludur. Piroliz aparmaq üçün dünyada olan qurğuların güçü etilen istehsalı üzrə 113,0 mln. t/il və ya təxminən dünya istehsalının 100%-i və propilen üzrə 38,6 mln. t/il və ya dünya istehsalının 67%-i (propilen istehsalının qalan 30% katalitik krekinqin payına düşür. 3%-ə qədəri neft emalı zavodlarının qazlarından, əsasən zəif kokslaşdırma və visbrekinq prosesi zamanı çıxan qazlardan alınır) təşkil edir. Dünyada etilen və propilenin istifadəsinin orta illik artımı 4%-dən çoxdur.

Proloq yunanca πρόλογος — müqəddimə: Proloq — Hər hansı mətnin, yazılı mülahizənin girişi; Proloq — pravoslav kitab qiraəti, o Sinaksaridə adlanır; Proloq — çoxgünlük velosiped yarışmasıını kiçik start mərhələsi; Proloq dili — məntiqi proqramlaşdırma dili.

Dağların yamaclarında müvəqqəti su axınları vasitəsilə gətirilən və dağın ətəyi boyunda toplanan çöküntüdür.

Promil (lat. pro mille – hər minə) — hər hansı kəmiyyətin mində bir hissəsi. Promil faizin onda birinə bərabərdir və ‰ işarəsi ilə qeyd olunur. Bu işarənin üç ədəd sıfır rəqəmindən tərtib edilməsi Promilin tərifi ilə əlaqədardır. Bəzi kəmiyyətlər ənənəvi olaraq Promil ilə ölçülür; məsələn, dəniz suyunun şorluğu ‰ ilə göstərilir. Suyun şorluğunun 35 Promil olması onun kütləsinin 0,035 hissəsinin duzlardan ibarət olduğu deməkdir (hər litrə 35 qram). Dəmir yollarının meyilliliyi kiçik olduğundan onu da Promil ilə hesablayırlar.

Propin (CH3-C≡CH) — Alkinlər sinfindən doymamış karbohidrogen.

Prodik (yun. Πρόδικος, təxminən e. ə. 465 – 395) — qədim yunan filosofu, sofistlər məktəbinin təmsilçisi. Dilçilik elmi və əxlaq problemləri ilə məşğul olmuşdur. O həm də dinlərin yaranması nəzəriyyəsini irəli sürmüşdür. Onun fikrincə, insanlar onlara xeyir gətirən günəş, çaylar, dənizlər kimi təbiət obyektlərini tanrılaşdırmışlar. Buna o, Misirdə Nil çayının tanrılaşdırılmasını örnək gətirirdi. Prodikə görə, bundan sonra insanların fəaliyyətlərinə uyğun olaraq şərabçılıq, dəmirçilik, sənətkarlıq və s. tanrıları uydurulmuşdur.

Polis (fr. Police, q.yun. ἡ πολιτεία — dövlət, şəhər) — ictimai asayişi qorumaq üzrə dövlət xidməti sistemi. Müxtəlif ölkələrdə müxtəlif spektrdə vəzifələr yerinə yetirir. Əsas vəzifəsi cinayətkarlıqla mübarizə və yol hərəkətinin təşkilidir. Onun üzərinə obyektlərin qorunması, müəyyən sahələrdə inzibati nəzarət, dövlət orqanlarının qərarlarının yerinə yetirilməsi qoyula bilər. Həmçinin müəyyən ölkələrdə yanğın söndürmə və qəzalardan xilasetmə xidməti də polisin tabeliyindədir. Polis sistemi bəzi ölkələrdə mərkəzləşmiş (Azərbaycan, Rusiya, Türkiyə və s.), və ya qeyri-mərkəzləşmiş (Almaniya, ABŞ və s.) ola bilər. Polis orqanları bir nazirlikdə, və ya bir neçə nazirlikdə (İtaliya — «beş polis ölkəsi»).

Aphytis proclia (lat. Aphytis proclia) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pərdəqanadlılar dəstəsinin aphelinidae fəsiləsinin aphytis cinsinə aid heyvan növü. == Həyat tərzi == Oliqafaqdır. Əsasən Koliforniya çanaqlı yastıcasını daha çox yoluxdurur; amma başqa zərərvericiləri də yoluxdura bilir. Keçmiş SSRİ-də afitis, Koliforniya çanaqlı yastıcasının arealının şimal hissəsində - Şimali Qafqazda məskunlaşıb. Qara dəniz sahillərində də tapılır, amma orda yoluxdurması zəifdir. Afitis ekto parazitdir və ancaq dişi yastıcaları yoluxdurur. Yastıcanı yoluxdurmaq üçün afitisin dişisi yumurtaqoyanı ilə çanağı dəlir və yumurtalarını sahibin bədəninə yapışdırır. Sürfə sahibin bütün daxili möhtəviyyatını sorur. Afitisin bütün inkişafı sahibin çanağının altında keçir, elə burda da puplaşır və yetkin fərdə çevrilir.

Artemisia prolixa (lat. Artemisia prolixa) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.

Carex acuta (lat. Carex acuta) – cilkimilər fəsiləsinin cil cinsinə aid bitki növü. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Joint Nature Conservation Committee. "Observations of Slender Tufted-sedge Carex acuta". Wildlife Statistics Online. 1958 – 1998. İstifadə tarixi: 2011-04-06.

Denis Aleksandr oğlu Əliyev (doğum adı: Denis Aleksandroviç Pronin; (26 may 1989, Xətai rayonu – 6 oktyabr 2020, Cəbrayıl rayonu)) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Denis Əliyev 1989-cu il mayın 26-da Xətai rayonunda anadan olub. Milliyyətcə rus idi. 1995-2006-cı illərdə Xətai rayonunda T. Bağırov adına 59 nömrəli tam orta məktəbində təhsil alıb. Ailəli idi. 8 yaşlı bir qızı yadigar qaldı. == Hərbi xidməti == Azərbaycan Ordusunun əsgəri olan Denis Əliyev 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Cəbrayılın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. Denis Əliyev oktyabrın 6-da Cəbrayılın azad edilməsi zamanı şəhid olub. Xətai rayonunda dəfn olunub. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Denis Əliyev ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Denis Əliyev ölümündən sonra "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Denis Əliyev ölümündən sonra "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.

Erigeron paolii (lat. Erigeron paolii) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xırdaləçək cinsinə aid biki növü.

Konstantin Frolov (rus. Фролов, Константин Васильевич; d.22 iyul, 1932; Kirov, Kaluqa vilayəti - ö.18 noyabr 2007) — Mühəndislik sahəsində Sovet alimi. 1985-1996-cı illərdə. Rusiya Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, SSRİ Elmlər Akademiyasının (1984-cü ildən üzv), Rusiya Kənd Təsərrüfatı Elmlər Akademiyasının akademiki (1985), Rusiya Mühəndislik Akademiyasının fəxri prezidenti. Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1990). Lenin mükafatı laureatı. == Həyatı == Konstantin Frolov 1932-ci ildə 22 iyul tarixində anadan olub. Özü ilə bərabər əkiz bacısı vardı. 1937-ci ildə atası həbs edildi. 7-ci sinfi bitirdikdən sonra Lyudinovski Mühəndislik Kollecinə daxil oldu və burada fizika və elektrik mühəndisliyi laboratoriyasında laborant vəzifəsində çalışdı.

Frolov Mixail Fyodoroviç (5 yanvar 1910. Şamaxı rayonu, Hilmilli — 13 yanvar 1981, Bakı) — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (23.10.1943; 23.02.1961-ci ildə təqdim olunmuşdur), baş serjant. == Həyatı == Böyük Vətən müһaribəsinə qədər Şamaxı rayonunda mexanizator işləmişdir. 1941-ci ildə Sovet Ordusuna çağırılmışdır. 1941-43-cü illərdə tank qoşunları tərkibində Kursk və Ukrayna uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak etmişdir. Dnepr çayının keçilməsində qəһrəmanlıq göstərmişdir. 1944-cü ildə ordudan buraxılmışdır. == Mükafatları == Qırmızı Ulduz ordeni və medallarla təltif olunmuşdur.

Pietro Parolin (ing. Pietro Parolin; /ˈpjetro paroˈliŋ/ 17 yanvar 1955) — Müqəddəs Taxt-Tacın dövlət katibi kardinal. == Həyatı == 2015-ci ilin mart ayında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Vatikana rəsmi səfəri zamanı Müqəddəs Taxt-Tacın dövlət katibi kardinal Pietro Parolin ilə geniş tərkibdə görüşü olmuşdur.

Proloq dili-Proloq məntiqi proqramlaşdırma dilidir ki Süni intellekt və Hesablamalı dilçilik ilə əlaqədardır. Sadə proloq proqram faktlardan və qaydalardan təşkil olunmuşdur. Məsələn: pisik(qacir). Şəklində bir fakt təyin edək. İndi proloqla bu faktı çağırdıqda bizə doğru qiymət qaytaracaq. ?- pisik(qacir). Əgər "qacir" əvəzinə bir dəyişən daxil etsək, bizə bu dəyişənin qiymətini qaytaracaq. ?- pisik(X). X = qacir.

Salix prolixa (lat. Salix prolixa) — söyüdkimilər fəsiləsinin söyüd cinsinə aid bitki növü.

İvan Sergeyeviç Frolov (30 may 1890, Dmitrov qəzası[d], Moskva quberniyası[d] – 1969, Bakı) — sovet kinooperatoru, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1960). == Həyatı == 30 may 1890-cı ildə Moskva quberniyasının Dmitrov qəzasında anadan olub. 1906-cı ildən kino fəaliyyətinə başlayıb. XX əsrin əvvəllərində Moskva və Peterburqda müxtəlif şəxsi kinostudiyalarda, 1918–1927-ci illərdə "Lenfilm" kinostudiyasında, 1927-ci ildən "Azərbaycanfilm" kinooperator kimi fəaliyyət göstərib.24 may 1960-cı ildə "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adına layiq görülüb, "Şərəf nişanı" ordeni və medallarla təltif edilib. 1969-cu ildə Bakıda vəfat edib. == Filmoqrafiya == === Operatoru olduğu filmlər === Gilan qızı (film, 1928) (tammetrajlı bədii film) Sevil (film, 1929) (tammetrajlı bədii film) İlk komsomol buruğu (film, 1930) (tammetrajlı bədii film) Almaz (film, 1936) (tammetrajlı bədii film) — quruluşçu operator === Rejissoru olduğu filmlər === İlk komsomol buruğu (film, 1930) (tammetrajlı bədii film) == İstinadlar == == Mənbə == ФРОЛÓВ Иван Серҝејевич // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә ]. IX ҹилд: Спутник—Фронтон. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев . 1986.

Vitali Aleksandroviç Pronin (1 yanvar 1952, Neftçala rayonu – 7 yanvar 2020, Kürdili, Neftçala rayonu) — Azərbaycan münzəvisi, Kürdili adasının son sakini. O, yerli mediada "Neftçalanın Robinzon Kruzosu" ləqəbi almışdır. == Həyatı == 1952-ci ilin 1 yanvar tarixində Neftçala rayonunda anadan olmuşdur. Atası Vladimir fəhlə, anası Antonina klub müdiri olub. Orta məktəbi də Kürdili kəndində bitirib, əsgərliyə gedib, qayıdıb traktorçu işləməyə başlayıb. İki qardaşı, iki bacısı var idi. Qardaşları Valentin və İvan Moskvada, bacıları Nadejda və Qalina isə Rusiyanın Tolyatti şəhərində yaşayırlar. Xəzər dənizində suyun səviyyəsi yüksəlib kəndin rayon ilə əlaqəsi kəsilməyə başlayanda ailələr kənddən köçüb, lakin Vitalinin ailəsi və daha bir neçə ailə kənddə qalıb. Daha sonra adanın yeganə sakininə çevrilib. 7 yanvar 2020-ci il tarixində axşam saatlarında özü haqqında çəkilişlərdən bir qədər sonra evində vəfat edib.

Roli (ing. Raleigh) — Şimali Karolina ştatın paytaxtı.

Hərbi polis — polis vəzifəsini icra edən hərbi qurum. Bəzi ölkələrdə bu qrumun əməkdaşları hərbi qulluqçulara və hərbi maşınların hərəkətinə nəzarət edir. Beləki, Azərbaycana daxil olan bu ölkələrdə hərbi qulluqçuları və hərbi maşınları mülki polis və ya mülki yol polisi saxlaya bilməz lakin,əgər ictimai asayişə zərər vurarlarsa yalnız saxlayıb (ondan heç bir sənəd vəsiqə istəyə bilməz) hərbi polisə və ya hərbi yol polisinə təqdim edə bilər. Bundan əlavə həmçinin mülki polisin vəzifələrin icra edən və hərbi rejimi təyin edə bilən (müəyyən vəzifələri icra edən) Daxili Qoşunlar və ya Jandarma (Türkiyə) kimi hərbi birləşmələrdə fəaliyyət göstərir.

Medicago sativa (lat. Medicago sativa) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin medicago cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Medica sativa Lam. Medicago afganica (Bordere) Vassilcz. Medicago asiatica subsp. sinensis Sinskaya Medicago beipinensis Vassilcz. Medicago grandiflora (Grossh.) Vassilcz. Medicago ladak Vassilcz. Medicago mesopotamica Vassilcz. Medicago orientalis Vassilcz.

Filippo Antonio Paskal di Paoli (6 aprel 1725 – 5 fevral 1807, London)—- italyan dövlət xadimi və vətənpərvər. Korsikada Genuyamın hakimiyyətinə son qoymuş və mütərəqqi bir rəhbərlik yaradaraq, müxtəlif islahatlar həyata keçirmişdir. Korsikalıların Genuya qarşı müstəqillik uğrunda mübarizəsinin liderlərindən olan Giacinto Paolinin oğlu idi. 1739-cu ildə atası ilə Neapola sürgünə getmiş və orada hərbi akademiyada oxumuşdur. 1755-ci ildə Korsikaya qayıtdıqdan sonra Genuya tərəfdarlarını məğlub edərək hakimiyyəti ələ aldı. Avropa ölkələrindən daha demokratik bir konstitusiya tətbiq edərək, 9 il ərzində intellektual despotizm olaraq bilinən üsulla ölkəni idarə edərək əhəmiyyətli islahatlar həyata keçirmişdir. Hakimiyyəti dövründə qan ədavətini qadağan etdi, mədənçiliyi təşviq etdi, dəniz donanması və universitet qurdu. Bu vaxt Genuya ilə mübarizəni davam etdirdi və 1764-cü ildə Genuyanın müttəfiqi Fransa krallığına müharibə elan etdi. 1768-ci ildə Korsikanı satın alan Fransa adanı işğal edərək millətçiləri məğlub etdikdə (1769) İngiltərəyə qaçdı və 20 il III Georqdan aylıq götürərək Londonda yaşamışdır. Böyük Fransa inqilabı dövründə briqada generalı vəzifəsini icra edən Paoli 1790-cı ilin iyulunda Korsikaya qayıtdı.

Polis əhvalatı (çin. 警察 故事 系列) altı rəsmi Honkonq cinayət hadisələri filmindən ibarətdir, rejissor Ceki Çan, Stenli Tonq, Benni Çan və Dinq Şen tərəfindən çəkilmiş və Reymond Çou, Leonard Ho, Ceki Çan, Barbi Tunq, Villiye Çan, Solon So və Yanq Du tərəfindən prodürserlik edilmişdir. İlk film Polis əhvalatı 14 Dekabr 1985-ci ildə yayımlandı. Filmin müvəffəqiyyəti beş seriala, rəsmi spin-offa (Super polis 2) və qeyri-rəsmi spin-offa (Detektiv) səbəb oldu. Çan, Amerika film bazarına girməsi üçün nəzərdə tutulan Himəyadarda rejissor Ceyms Qlikenhausla işləməkdə məyus bir təcrübədən sonra filmə başladı. İlk Polis əhvalatı filmi pərəstişkarları tərəfindən Çanın ən yaxşı filmlərindən biri hesab olunur. Asiyada böyük bir vuruş idi. Tərcümeyi-halına görə, mən Ceki Çanam, Çan filmi hərəkət və tryuk baxımından ən yaxşı hesab edir. Time Out-in kino tənqidçiləri, rejissorları, aktyorları və boyuk aktyorlar arasında keçirdiyi sorğuda ilk üç Polis Hekayəsi filmi səsləndirildi, Polis əhvalatı 4-cü, Polis əhvalatı 2 61-ci, və Super polis 75-ci sırada yer aldı.