Поиск по словарям.

Eşitmə və ya duyma — canlıların ətraflarında meydana gələn səsləri eşitmə orqanları vasitəsilə qavramasıdır.

Ust-İlimsk (rus. Усть-Илимск) — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər. İrkutsk vilayətinə daxildir.

Ust-İlimsk su anbarı — Anqara çayındakı Ust-İlimsk Su Elektrik Stansiyasının su anbarı. Su anbarı 1974-1977-ci illərdə doldurulmuşdur. Su anbarı çay boyunca Bratsk Su Elektrik Stansiyasının bəndinə qədər uzanır və il ərzində suyun səviyyəsində əhəmiyyətsiz bir yarım metr dəyişmə ilə xarakterizə olunur. Su anbarının sahəsi 1833 km², həcmi - 59.4 km³, Anqara çayı boyunca 300 km-dən çox, İlim çayı ilə isə 299 km məsafədə uzanır. Ən eni hissəsi 12 km, orta dərinliyi 32 m, maksimal dərinliyi 91 metrə çatır. Anbarın faydalı həcmi 2.74 km³ təşkil edir. Bu Ust-İlimsk Su Elektrik Stansiyasının mövsümi axın tənzimlənməsi zamanı 1.5 m arasında su səviyyəsindəki dalğalanmalara uyğundur. Dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi 294,5 metrdir. Su tutarında orta temperatur −3 ° C, yanvarın orta temperaturu - 23 ° C, iyulda isə +18 ° C-dir. Donma oktyabrın sonundan dekabr ayına qədər baş verir.

Dilçilikdə qarşılıqlı aydınlıq, fərqli, lakin əlaqəli dil növlərini danışanların fikirləşmədən və ya xüsusi səy göstərmədən asanlıqla bir-birini başa düşə biləcəyi dillər və ya ləhcələr arasındakı əlaqədir. Bu, tez-tez dillərin ləhcələrdən fərqlənməsi üçün ən vacib meyar kimi istifadə olunur, lakin sosiolinqvistik amillər də nəzərə alınır. Dillər arasındakı aydınlıq asimmetrik ola bilər; Bu şəkildə X dilində danışan şəxs Y dilini, Y dilində danışan şəxsin X dilini başa düşməsindən faiz etibarilə daha çox başa düşür. İki dil arasındakı aydınlıq nisbətən simmetrikdirsə, buna “qarşılıqlı” aydınlıq deyilir.

İsitmə, ventilyasiya və havanın kondisiyalaşdırılması ( İVHK ) dedikdə, qapalı məkanda havanın temperaturu, rütubəti və təmizliyinə nəzarət etmək üçün müxtəlif texnologiyaların istifadəsi mənasını daşıyır. İVHK-nın əsas məqsədi, daxili mühitdə komfort və normalar üzeə qəbuledilən daxili hava keyfiyyətini təmin etməkdir. İVHK sisteminin layihələndirilməsi isə, termodinamika, mayelər mexanikası və istilik ötürülməsi prinsiplərinə əsaslanan mexanika mühəndisliyinin alt sahəsi hesab olunur. İVHK sistemləri, çoxmənzilli binalar, otellər və yaşayış kompleksləri kimi inşaat strukturlarının mühüm hissəsi hesab olunur; buraya göydələnlər və xəstəxanalar kimi orta və böyük sənaye və ofis binaları; avtomobillər, qatarlar, təyyarələr, gəmilər və sualtı qayıqlar kimi nəqliyyat vasitələrini də əlavə etmək mümkündür. Havalandırma və ya ventilyasiya (İVHK-də "V") dedikdə, yüksək daxili hava keyfiyyətini təmin etmək üçün hər hansı bir məkanda havanın dəyişdirilməsi prosesi nəzərdə tutulur. Bu prosesə, temperaturun idarə edilməsi, oksigenin içəriyə vurulması və nəm, qoxular, tüstü, istilik, toz, bakteriyalar, karbon qazı və digər qazlar və havanın daxili mühitdən çıxarılması daxildir. İçərinin havalandırılması, havadakı xoşagəlməz qoxuları və həddindən artıq nəmi aradan qaldırır, xarici havanı zonaya daxil edir, daxili bina havasını dövr etdirir və daxili zonada havanın durğunluğunun qarşısını alır. Binanın havalandırılması üsulları mexaniki/məcburi və təbii növlərə bölünür. == Ümumi baxış == İstilik, ventilyasiya və havanın kondisiyalaşdırılmasının üç əsas funksiyası bir-biri ilə əlaqəlidir və bunun əsas səbəbi, otağın daxilində məqbul quraşdırma, istismar və texniki xidmət xərcləri daxilində rahatlıq və məqbul daxili hava keyfiyyətini təmin etməkdir. İVHK sistemləri həm məişət, həm də kommersiya mühitində istifadə edilə bilər.

Alp İlitver (ya da İlteber). == Ümumi məlumat == Bu tarixi personaj ilk dəfə Musa Kalankatlının "Ağvan tarixi" əsərində 626-cı illə bağlı keçir. Bu ildə Cebu xaqan (Orxan) Ərməniyyəyə yürüş edir. Bu yürüşdə, knyaz mənşəyinə görə şad adlandırılan "qana susamış qartal balası" iştirak edir. Öz adı Bolu idi ki buna ’’şad’’(xaqanın oğlu, şahzadə) titulu əlavə edilirdi. Onun adı Bizans imperatoru İraklinin adı ilə, onun farslarla müharibələrində yan yana keçir. Şad titulunu Bolu/Bulan, bütün ehtimallara görə, 631-ci ildə atasının ölümünə və hunların Aşina nəslindən olan xəzər xaqanlarına tabe olmasına qədər daşımışdır. Bu vaxtdan hunlar xəzərlərin federatları olurlar, onların başçısı isə "elteber" titulunu daşımağa başladı. Amerikan türkoloqu D. B. Qoldenə görə, bu titulu xəzərlər vassal hun xanlarına verirdilər. , çinlilərdə onun analoqu "şe-li-fa" ya da "xsie-li-fa".