Seqment
Seqment — dairənin qövsü ilə bu qövsə söykənən vətər ilə əhatə olunan hissəsinə deyilir.
1
0
.
{\displaystyle 1^{0}.}
Ədəd oxunun seqmenti-ədədi parçanın sinonimi.
2
0
.
{\displaystyle 2^{0}.}
Qabarıq müstəvi fiqurunun seqmenti- Əgər fiqur hər hansı əyri ilə məhdudlanıbsa, fiqurun hər hansı vətəri və əyrinin bu vətərə uyğun qövsü ilə məhdudlanmış hissəsi.
Radius
R
=
h
+
d
=
h
/
2
+
c
2
/
8
h
{\displaystyle R=h+d=h/2+c^{2}/8h}
Qövsün uzunluğu
s
=
θ
R
{\displaystyle s=\theta R}
(haradakı
θ
{\displaystyle \theta }
bucağı radianla ifadə olunmuşdur)
Vətərin uzunluğu
c
=
2
R
sin
θ
2
=
R
2
−
2
cos
θ
=
2
h
(
2
R
−
h
)
{\displaystyle c=2R\sin {\frac {\theta }{2}}=R{\sqrt {2-2\cos \theta }}=2{\sqrt {h(2R-h)}}}
Hündürlük, bəzən onu seqmentin oxu da adlandırırlar,
h
=
R
(
1
−
cos
θ
2
)
=
R
−
R
2
−
c
2
4
{\displaystyle h=R\left(1-\cos {\frac {\theta }{2}}\right)=R-{\sqrt {R^{2}-{\frac {c^{2}}{4}}}}}
Bucaq
θ
=
2
arccos
d
R
{\displaystyle \theta =2\arccos {\frac {d}{R}}}
Dairəvi seqmentin sahəsi aşağıdakı düsturla hesablanır:
S
=
1
2
R
2
(
θ
−
sin
θ
)
{\displaystyle S={\frac {1}{2}}R^{2}(\theta -\sin \theta )}
,
haradakı
θ
{\displaystyle \textstyle \theta }
— bucaq radianla ifadə olunub.
S
=
R
2
arccos
(
R
−
h
R
)
−
(
R
−
h
)
2
R
h
−
h
2
{\displaystyle S=R^{2}\arccos \left({\frac {R-h}{R}}\right)-(R-h){\sqrt {2Rh-h^{2}}}}
S
=
R
2
arccos
(
d
R
)
−
d
R
2
−
d
2
{\displaystyle S=R^{2}\arccos \left({\frac {d}{R}}\right)-d\,{\sqrt {R^{2}-d^{2}}}}
S
=
R
2
arcsin
(
c
2
R
)
−
c
4
4
R
2
−
c
2
{\displaystyle S=R^{2}\arcsin \left({\frac {c}{2R}}\right)-{\frac {c}{4}}\,{\sqrt {4R^{2}-c^{2}}}}
S
=
1
4
(
h
2
+
c
4
16
h
2
+
c
2
2
)
arccos
(
c
2
−
4
h
2
c
2
+
4
h
2
)
−
1
4
(
c
3
4
h
−
h
c
)
{\displaystyle S={\frac {1}{4}}\left(h^{2}+{\frac {c^{4}}{16h^{2}}}+{\frac {c^{2}}{2}}\right)\arccos \left({\frac {c^{2}-4h^{2}}{c^{2}+4h^{2}}}\right)-{\frac {1}{4}}\left({\frac {c^{3}}{4h}}-hc\right)}
3
0
.
{\displaystyle 3^{0}.}
Qabarıq fəza fiqurunun (cismin) seqmenti-Əgər cisim müəyyən səthlə hüdudlanıbsa, bu fiqurun kəsən müstəvi ilə müstəvinin səthdən ayırdığı hissənin arasında qalan hissəsi. Məsələn, kürə seqmenti kürənin , onu kəsən müstəvi ilə sferanın hissələrindən biri arasında qalan hissəsidir. Kürə seqmentinin həcmi
V
=
π
H
2
(
R
−
H
3
)
{\displaystyle V=\pi H^{2}\left(R-{\frac {H}{3}}\right)}
düsturu ilə hesablanır.
Yeddi seqmentli indikator
Yeddi seqmentli indikator(seven-segment,семисегментный индикатор,yedi segmentli gösterge)-0-dan 9-dək onluq rəqəmləri göstərə bilən işıq diodu, yaxud maye-kristal indikator. Yeddi seqment dedikdə düzbucaq formalı 8 rəqəmini əmələ gətirən üç üfüqi və dörd şaquli cizgi nəzərdə tutulur. Seqmentlər A-dan G-dək hərflərlə işarə olunur; onluq nöqtəni (decimal point, DP) göstərən səkkizinci seqment kəsr ədədləri əks etdirmək üçün nəzərdə tutulub. Bəzən yeddi seqmentli indikatorda hərflər də göstərilir.
İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 771 s.
