Tiristor
Tiristor — əsasını üç p — n keçidi təşkil edən yarımkeçirici elementdir. Belə cihazlar üçün ümumi cəhət onların Volt-Amper xarakteristikasında mənfi müqavimətli hissənin olmasıdır. Bu isə onlardan açar rejimində işləyən çevirici cihazlar kimi istifadə etməyə imkan verir. Belə açar rejimində işləyən çoxkeçidli cihazlardan praktikada ən çox istifadə olunanı tiristorlardır. Bunlar p − n − p − n sturukturlu dörd təbəqədən təşkil olunmuşdur. Tiristorlar, əsasən, silisiumdan hazırlanır. Tiristorlar quruluş və iş prinsiplərinə görə müxtəlifdir: dinistorlar, trinistorlar və simistorlar. İdarə olunmayan tiristor dinistorlar adlanır.
Adi diodlardakı kimi, iki elektroda malik olduğundan, çox vaxt, bu cihaza diod tiristoru da deyilir.
Yarımkeçirici cihazlar müasir radioelektron qurğuların əsas element bazasını təşkil edir.
Dinistor
Dinistor — həm düz həm də tərs qütblərdə açıla bilən tam dalğa və ya cüt istiqamətli bir yarımkeçirici açardır.
Dinistor, diod Alternating Current sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır. Dinistor, AC açarlarından istifadə edildiyində bir simistorun impulslaş-masında (trigger) belə köməkçi olmaq üçün geniş istifadə olunur. Dinistorlar çox vaxt olaraq dimmer tətbiqlərində və floresan lampalar üçün işə salma dövrələrində istifadə edilir.
=== Dövrə Simvolu ===
Dinistorun dövrə simvolu, şəkildə göstərildiyi kimi iki xətt arasında tutulan iki üçbucaqdan yaradılmışdır. Bir baxışda, bu, iki qovşaq olaraq da düşünülən cihazın quruluşunu göstərir. Cihazın iki terminalı normalda Anod 1 və Anod 2 və ya Ana Terminal 1 və 2, yəni MT1 və MT2 olaraq göstərilir.
=== İş rejimi ===
Dinistor, əsasən, qırılma gərginliyindən artıq olan vaxtı açılan bir diod vəzifəsini yerinə yetirir. Cihaz bu pozulma gərginliyini aşdığında, mənfi dinamik müqavimət sahəsinə girər. Bu gərginliyin artımıyla diodda gərginliyin düşməsinin azaldılmasına gətirir.
Simistor
Simistor — dəyişən cərəyanla işləyən, AC kommutasiya tətbiqləri üçün ideal bir cihazdır. Yəni-dəyişən cərəyan siqnalının mənfi və müsbət amplitudlarını keçirməyə qadirdir.
Bir tiristor yalnız sabit cərəyanla işləyir və sabit cərəyanlı cihazı idarə edə bilər. Yəni dəyişən cərəyanın yarım periodunu yalnız üst müsbət amplitudu buraxa bilir. Dəyişən cərəyan dalğa formasının hər iki yarısında cərəyan komutasiyasını idarə etmək üçün simistorun istifadə istifadə edilməsi, çox daha yaxşı bir güc istifadəsinə icazə verir. Bununla birlikdə, simistor, komutasiyasının daha çətin olduğu bəzi yüksək güc tətbiqləri üçün hər zaman uyğun deyil. Tiristorun idarə edilmə siqnalı ilə simistorunidarə edilmə arasındakı fərqi şəkildə göstərilmişdir.
=== Simstorun simvolu ===
Dövrə simvolu simistor iş prinsip formasını verir. Çöldən baxıldığında geriyə dönmüş iki tiristor olaraq görülə bilər və dövrə simvolunun göstərdiyi şey budur.
Simistor simvolunda üç terminal var.
Termistor
Termistor, standart rezistorlardan daha çox müqaviməti temperaturdan çox asılı olan yarımkeçirici bir rezistor növüdür. Termistor sözü istilik və rezistorun birləməsidir .
Termistorlar keçiricilik modelinə görə bölünür. Mənfi Temperatur Əmsalı (NTC) olan termistorlar yüksək temperaturda daha az müqavimət göstərir, müsbət temperatur əmsalı (PTC) olanlar isə daha yüksək temperaturda daha çox müqavimət göstərir.
== Növləri ==
İstifadə olunan materiallardan asılı olaraq termistorlar iki növə bölünür:
NTC-mənfi tempratur əmsallı termistorlar ilə temperatur yüksəldikcə müqavimət azalır; adətən valentlik zolağından termal ajitasiya ilə çarpan keçirici elektronların artması ilə əlaqədardır. NTC adətən bir temperatur sensoru kimi və ya bir dövrə ilə ardıcıl olaraq başlanğıc cərəyan məhdudlaşdırıcısı kimi istifadə olunur.
PTC-müsbət tempratur əmsallı termistorlar ilə temperatur yüksəldikcə müqavimət artır; adətən artan termal qəfəs ajitasyonları, xüsusən də çirklər və qüsurlar səbəbindən. PTC termistorları adətən bir dövrə ilə ardıcıl quraşdırılır və yenidən qurulan qoruyucular kimi həddindən artıq cərəyan şəraitindən qorunmaq üçün istifadə olunur.