1) Azərbaycan Respublikası Milli Elmlər Akademiyası və bəzi sahə akademiyalarının həqiqi üzvlərinin elmi adı
1) ali məktəb müəssisələrində dərslərin başlanmasından qurtarmasınadək (payızdan o biri ilin yayına qədər) olan müddət (təqribən 8-10 ay); Akademik il
praktik əhəmiyyəti olmayan, sırf nəzəri mübahisə.
məktəbdə dərs, yaxud mühazirə üçün müəyyən edilmiş vaxt – 45-50 dəqiqə.
1) eramızdan əvvəl (miladdan qabaq) IV əsrdə qədim yunan filosofu Platon tərəfindən Afina şəhəri yaxınlığındakı bağlarda əsası qoyulmuş fəlsəfi məktəb
1) elm və tədris məşğələlərində sırf nəzəri cəhətə həddindən artıq fikir verilməsi, onların praktikadan, həyatın tələblərindən ayrılması; 2) təsviri i
beynəlxalq təşkilatlarda və konfranslarda qərarların əsas vermədən qəbul edilməsi metodu. Akklamasiya qərarların alqışlarla, replikalarla və i
uyğunlaşma, uyğunlaşdırma.
yığılma, toplanma.
"sənət sənət üçündür" prinsipinə əsaslanan yaradıcılıq cərəyanı.
yun. akros – kənar, phone – səs ilkin söz birləşməsinin sözlərinin baş hərflərindən əmələ gəlmiş sözlərdir
lat. accentus – vurğu 1) nitqin ayrı-ayrı fonetik və ya leksik ünsürlərini nəzərə çarpdırma, fərqləndirmə; 2) başqa dildə danışarkən ana dilinin tələf
yun. axioma – qəbul edilmiş müddəa, axioo – layiq bilirəm 1) riyaziyyatda sübutsuz qəbul edilən fikir; 2) ümumiyyətlə, məcazi mənada dəlillə, sübuta e
elmi nəzəriyyənin qurulma və tədqiqat üsulu. Əsasən, riyazi nəzəriyyələrə tətbiq olunur.
lat. actus – hərəkət, təsir, actum – sənəd 1) əməl, iş, hərəkət, hadisə; 2) rəsmi sənəd, qeyd, protokol; 3) hüquqi qüvvəyə malik olan, şahidlərin işti
əvvəlcədən hazırlanmış prosedurun həyata keçirilməsi.
lat. actualis – bacarıqlı 1) zamana görə vacib, yetişmiş, tələb olunan mövzu; 2) hazırki zaman üçün ən vacib, ən mühüm, zəruri – yetişmiş, həllini təl
1) Azərbaycan Respublikasında alimlik elmi dərəcələrinin və elmi rütbələrin verilməsini həyata keçirən və təsdiq edən ali icra hakimiyyəti orqanı; AAK
1) elm, texnika və mədəniyyətin müasir nailiyyətlərindən yaradıcı şəkildə istifadə etməklə hazırlıq yönümlü nəzəri və əməli məsələlərin həllinə imkan
1) ümumi təhsil və elmi-siyasi bilik verən ən yüksək təhsil müəssisəsi; 2) xalq təsərrüfatının, elm və mədəniyyətin müxtəlif sahələri üçün yüksək ixti
kadrların seçilmə-sində və yerləşdirilməsində, öz nizamnaməsinə uyğun olaraq elmi fəaliyyətin, tədris və maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin həyata keçir
ali məktəb bitirmiş.
1) hər hansı bir elm sahəsində mütəxəssis olan adam; 2) elmli, dərin bilikli, məlumatlı, çox oxumuş, adil
1) hər hansı bir elm sahəsində böyük bilik, dərin məlumat. Məsələn, onun alimliyinə şübhə yoxdur; 2) alimin, elm adamının işi
alim olmadığı halda özünü alim kimi göstərən, özünü alimə oxşadan adam, alim qiyafəsinə girən adam – yalancı alim
lat. Allgorithim – orta Asiya riyaziyyatçısı Əl-Xorezmin adının forması 1) "Alqoritm" termini IX əsrdə yaşamış və "Hesabi traktat" əsərində onluq say
1) hər hansı bir mücərrəd məfhumun, fikrin, ideyanın konkret bədii surətdə əyani ifadəsi (ədəbiyyatda, heykəltəraşlıqda, rəssamlıqda); 2) mücərrəd məf
fr. alternative, lat. alter – başqa, başqası, ikisindən biri, alternare – növbələşmək 1) iqtisadi davranışın ən yaxşı üsulunu seçmək məqsədilə mümkün
öz aralarında rəqabət aparan iki və ya daha çox namizədlər içərisindən hər hansı bir orqana vəzifəli şəxsin seçilməsi
bir şeyə aludə olmuş adamın halı; mübtəlalıq.
fr. alliance – ittifaq 1) bir neçə təşkilatın, müəssisənin, şəxsin müqavilə əsasında yaradılan ittifaqı, birliyi; 2) ittifaq (adətən dövlətlər və təşk
fr. ambition – düzgünlük sevən, öyünmək kəskin heysiyyat, təkəbbürlülük, lovğalıq, təşəxxüs, iddia etmə
bir prosesin, hadisənin hərəkətverici qüvvəsi, səbəbi.
yun. hərflərlə oyun eyni hərflərdən müxtəlif sözlərin düzəldilməsi (məsələn, rom və mor).
1) analizlərlə məşğul olan, analizləri tətbiq edən mütəxəssis; 2) elmin müxtəlif sahələrinə aid, məsələn: həndəsə; dillər və s
yun. analysis – dağılma, düzmək, parçalanma, sökülmə və syntesis – birləşmə 1) təhlil; 2) şərh; 3) elmin müxtəlif sahələrində tətbiq edilən ümumelmi i
yun. analogia – uyğunluq, oxşarlıq 1) fikir, məfhum və hadisələr arasında oxşarlıq və uyğunluq, bənzəyiş; 2) müxtəlif əşya və hadisələr arasında qismə
analogiyaya əsaslanan.
fr. enquete – təhqiqat 1) bir nəfərin tərcümeyi-halını bilmək üçün düzəldilmiş sual vərəqəsi; 2) müəyyən bir şəxs haqqında sorğulu məlumat vərəqəsi; 3
anketin köməyi ilə aparılan sosial-psixoloji tədqiqat metodu. Anket sorğusu müxtəlif formalarda aparıla bilər
1) konkret sosial tədqiqatın texniki vasitəsi – anketin tərtib edilməsi, yayılması və öyrənilməsi; 2) zəruri materialların anketin köməyi ilə toplanma
1) hadisə və əşyanın insan beynində inikası; 2) gerçəkliyin bütövlükdə və ya onun ayrı-ayrı hadisələrinin təfəkkürdə ümumiləşdirilmiş inikas formaları
lat. annotatio – qeyd 1) sənədlərin formasının, məzmununun və istifadəçi istiqamətinin qısa xarakteristikasını əks etdirən mətn: ilkin sənədlə birlikd
ümumi qanunauyğunluqdan, ümumi qəbul edilmişdən, normadan kənarlanma.
yun. anonymos – adsız, imzasız 1) müəllifin adı gizlədilmiş – adı məlum olmayan, yaxud göstərilməyən əsər və ya məktub; 2) məktub və ya əsərində öz ad
qeyri-normal, qeyri-təbii, ümumi qaydaya uyğun olmayan, ümumi qaydadan kənar.
yun, anti… – əks, zidd əkslik və zidlik bildirən önlük.
uşaqlara və yeniyetmələrə hər hansı tərbiyəvi təsiri qətiyyətlə inkar edən cərəyan; bu cərəyanın nümayəndələri gənc nəslin pedaqojı və tərbiyəvi prose
yun. antithesis – qarşı-qarşıya qoyma 1) tezisə qarşı irəli sürülən fikir, hökm; 2) fəlsəfədə əks görüş; məntiqdə: 3) tezisin ziddinə yürüdülən mühaki
yun. anthologia – rənglərin toplusu, anthos – çiçək, lego – yığıram ədəbiyyatda: müxtəlif müəlliflərin seçilmiş əsərlərindən toplu