axının məcrasında yerləşən və üzərindən su axıb tökülən maneə (astana). Yalında (qurğunun yuxarı kənarında) xüsusi düzəldilmiş basqısız deşik və ya gö
yalı (bax. Suaşıran) üzərindən su axan bənd. Yerli hidrogeoloji şəraitdən asılı olaraq S.b. beton, daş və ağacdan tikilir
bir-birinə əks istiqamətlənən iki yamaca atmosfer yağıntılarını bölüşdürən xətt. İki axım hövzəsini ayıran dağ silsiləsi və ya səthin hündür sahəsi
sub... və lat. agua - su) dövri olaraq təmiz suyun basdığı (çaybasarda) şəraitdə inkişaf edən geokimyəvi landşaftın elementar tipi
sualtı təbii (fiz., kim., biol və s.) proseslər.
sualtı relyef (dənizin, okeanın, gölün, çayın dibi).
Dağlıq rayonlarda hündürlük qurşaqlarından biri olub, bilavasitə meşə qurşağından üstdə yerləşir. S.q
su anbarı yaranması ilə əlaqədar subasan ərazi, burada bir sıra suksessiyadan sonra spesifik dayazsulu litoral, adətən kövrək (zərif) ekosistem əmələ
savanna iqlimi subekvatorial enliklərin (Ekvatorial Afrika, Cənubi və Cənub-Şərqi Asiya, Şimali Avstraliya) iqlimi; yüksək hava temperaturu (orta temp
yerin iki coğrafi qurşağı. Şimal və Cənub yarım kürələrində, ekvatorial qurşaqla tropik qurşaqlar arasındadır
Yerin iki coğrafi qurşağı, Şimal və Cənub yarımkürələrində təqribən 300 ilə 400 en dairələri arasındadır
(lat.suffossio – altını oyma)-yeraltı sular vasitəsi ilə süxurdarın arasındakı yumşaq xırda hissəciklərin yuyulması və üstdə yerləşən qatın çökməsi nə
sugötürücü – hidroenergetika, su təchizatı, irriqasiya və s. məqsədlər üçün səthi və yeraltı mənbələrdən su götürən hidrotexniki qurğu
məsamələri xeyli geniş olub, üzərindəki suyun bir hissəsinin alt qatlara keçməsinə yol verən süxurlara deyilir
Suqoruyucu funksiyası daşıyan meşələr. Adətən çay, göl, su anbarı sahillərində qoruyucu zolaqlar şəklində ayırırlar
(O.A.Alyokinə görə) – bütün təbii sular anionların miqdarına görə üç - hidrokarbonatlı (HCO3, CO3), sulfatlı (SO4) və xloridli (Cl) sinifə bölünürlər
su kütləsində həll olmuş əsas ionların miqdarını xarakterizə edir. Bütün təbii sular minerallaşma dərəcəsinə görə 4 qrupa bölünürlər: 1
İstifadə olunma məqsədinə, istifadə edilmə müddətlərinə, konstruksiyalarına görə suölçmə məntəqələri müxtəlif qruplara və növlərə bölünür
yağıntı sularını toplayıb, çay yaxud gölə axıdan və suayrıcı xətlə hüdudlanmış sahə. Səthi və yeraltı S
meliorasiya növlərindən biri. S.-da məqsəd k.t. bitkilərindən yüksək məhsul almaq, torpağın su, hava, istilik rejimlərini təmin edib nizamlamaqdır
vegetasiya dövründə k.t. bitkilərinin tələbatını ödəmək üçün 1 ha torpaq sahəsinə verilən suyun miqdarı
səhra və yarımsəhra zonasında çay, artezian və ya qrunt suları vasitəsilə süni suvarma ilə əkinçilik aparılan massivlərin, həmçinin onunla təmasda ola
Kənd təsərrüfatı bitkilərinin suvarma normasını, suvarmaların sayını və müddətini təyin edir. S.r. bitkilərin inkişaf dövrü və fazalarında onların suy
Suyu suvarma mənbəyindən götürüb suvarılan sahəyə paylayan və bitkilərin suvarılmasını təmin edən qurğular
suyu suvarma mənbəyindən suvarılan sahəyə paylayan daimi və müvəqqəti suaparan (kanallar, boru kəmərləri) şəbəkə
özündən su keçrməyən süxurlara deyilir. Gil, yarıqları və məsamələri olmayan bərk süxurlar, məsamələri buz ilə dolmuş donmuş süxurlar suya daha artıq
suyun, o cümlədən suda həll olan maddələrin kimyəvi təsir göstərmək yolu ilə müxtəlif materiaları parçalaması (dağıtması)
Sənaye və məişət çirkab sularının suvarma sahələrində, aerotenklərdə, biofiltlərdə və s.-də üzvi maddələrin biokimyəvi parçalanmasına əsaslanan (aerob
suyun tərkibində kalsium (Ca) və maqnezium (Mg) duzlarının miqdarı ilə müəyyən edilən keyfiyyət göstəricisi
Təmiz su ekosistemlərinin üst biohorizontunda yaşıl və göy-yaşıl yosunların kütləvi inkişafı. S.”ç” bəzən hövzələrin biogen maddələrlə çirklənməsinə s
suyun çirklənmə dərəcəsini və xarakterini təyin edən göstəricilər: fiziki göstəricilər (bulanıqlıq dərəcəsi, qoxusu və suyun pH-i), kimyəvi (suda həll
orqanoleptik xassədir, təbii və antropogen mənşəli ola bilər. Əsasən içməli sular üçün təyin edilir. S
suyun sərbəst səthindən şaquli istiqamətdə onun dibinə qədər olan məsafəyə dərinlik deyildir. Axının dərinliyi həm onun ayrı-ayrı nöqtələrində, həm də
Günəş radiasiyası, canlı orqanizmlərin həyat fəaliyyəti, ağırlıq qüvvəsi və insanın təsərrüfat fəaliyyətinin təsiri nəticəsində suyun Yerdə arasıkəsil
suyun tərkibində olan duzların ümumi cəmi. Venesian sisteminə (1958) əsasən təbii sular bölünür: təmiz sular (0,5%0), miksoqalin və ya az duzlu (0,5-3
insanın fizioloji-gigiyena və təsərrüfat ehtiyaclarını ödəmək üçün nəzərdə tutulan suyun dövlət standartına uyğun keyfiyytinin təyini
bərk (buz), maye (su) və qaz halında (su buxarı) olur. Atmosferdə və yer səthində suya hər üç fazada rast gəlinir
Yüksək qida maddələrinin (normadan çox) daxil olması ilə əlaqədar suyun olduqca intensiv “çiçəkləməsi”
Suyun xlor və onun birləşmələri ilə emalı; içməli suyu zərərsizləşdirmək üçün ən çox yayılmış üsul. S
suda həll olan ionların məcmusu.
suda qoxu əmələ gətirən amillər 2 qrupa bölünür: 1. təbii mənşəli qoxular (məs. bataqlıq, çürüntü, torpaq, kif, balıq, hidrogen sulfid, «çiçək» və s
biosenozun üzvi maddələrin sintezinə, bitkinin transpirasiyasına və s. sərf etdiyi suyun miqdarı. S.m
suyun qeyri-üzvi (mineral) maddələrlə (ion və kalloid halında) doyması; Minerallaşma dərəcəsi adətən mq/l və ya q/l-lə (bəzən q/kq) ifadə olunur
hidrogen ionu konsentrasiyasının əks loqarifma göstəricisi olub, su kütləsində kimyəvi element və maddələrin miqrasiyasında mü-hüm əhəmiyyəti var
Suyun rəngini təyin etmək üçün rəngli məhlullar doldurumuş sınaq şüşələri dəsti. S.R.Ş.-ı tünd göy rəngdən (I) başlamış, yaşıl-sarı-boz və qəhvəyi rən
hidrofiziki xassə olub rəng şkalası və ağ diskin köməyi ilə təyin edilir.
suyun keyfiyyət xassəsi olub su kütləsindəki rəngli üzvi (humin) birləşmələrin bolluğundan formalaşır və platin – kobalt (Pt - Co) rəng şkalası ilə də
axını səciyyələndirən əsas göstəricilərdən biri sürətdir. Sərfin ölçülməsi, hidrotexniki qurğuların layihələşdirilməsi, böyük çaylarda və kanallarda g
suyun işıq buraxmaq qabiliyyətidir. Əsasən suda asılı halda həll olan üzvi və qeyri-üzvi maddələrin qatılığından asılıdır
İçməli (duzsuz) və təsərrüfat əhəmiyyətli su almaq üçün təbii suların tərkibindəki duzların miqdarının azaldılması (adətən 1q/l-dək) prosesi