İQLİMƏUYĞUNLAŞMA, İQLİMLƏŞDİRMƏ

orqanizmlərin yeni həyat şəraitinə uyğunlaşması. İki cür İ. ayırd edi-lir: 1) orqanizmlərin maddələr mübadiləsinin dəyişməsi ilə gedən uyğunlaşma; 2) növün genetik quruluşunun dəyişilməsi ilə gedən uyğunlaşma. İ. populyasiya genofondunun zənginliyi ilə müəyyən olunur. İ. mədəni bitkilər və heyvanlar arasında aparıldıqda süni İ., yabanı bitki və vəhşi heyvan növləri arasında (heyvanların miqrasiyası, bitkilərin insan, heyvan, külək və s. vasitəsilə təsadüfən başqa sahələrə aparılması) baş verdikdə isə təbii İ. hesab olunur. İ.-nın öyrənilməsi və inkişafında Ç.Darvinin böyük rolu olmuşdur. İ. təlimini İ.V.Miçurin və M.F.İvanov inkişaf etdirmişdir. Bitkilərdə İ. həmişə arealın genişlənməsinə səbəb olur. Azərbaycan Respublikasında amerika aqavası, palmanın bir neçə növü, Şimali Amerika ağ akasiyası, at şabaladı, yapon saforası və s. bitkilər iqlimə uyğunlaşdırılmışdır. Azərbaycan faunası İ. nəticəsində xeyli dəyişmişdir. (Bataqlıq qunduzu, yenot, xallı maral və s.). Kənd təsərrüfatı heyvanlarının iqlimə uyğunlaşdırılması uzun müddətli, mürəkkəb əhaliləşdirmə şəraitində keçir və bu prosesdə insan əməyinin rolu böyükdür.
İQLİM ZONALARI
İQLİMİN ANTROPOGEN DƏYİŞMƏSİ
OBASTAN VİKİ
İqliməuyğunlaşma
İqliməuyğunlaşma — orqanizmlərin yeni həyat şəraitinə uyğunlaşması. İki cür iqliməuyğunlaşma ayırd edilir: orqanizmlərin maddələr mübadiləsinin dəyişməsi ilə gedən uyğunlaşma; növün genetik quruluşunun dəyişilməsi ilə gedən uyğunlaşma. İqliməuyğunlaşma populyasiya genofondunun zənginliyi ilə müəyyən olunur. İqliməuyğunlaşma mədəni bitkilərin və heyvanların arasında aparıldıqda süni iqliməuyğunlaşma, yabanı bitkilərin və vəhşi heyvanların növləri arasında (heyvanların miqrasiyası, bitkilərin insan, heyvan, külək və s. vasitəsilə təsadüfən başqa sahələrə aparılması) baş verdikdə isə təbii iqliməuyğunlaşma hesab olunur. İqliməuyğunlaşmanın öyrənilməsi və inkişafında Ç.Darvinin böyük rolu olmuşdur. İqliməuyğunlaşma təlimini İ.V.Miçurin və M.F.İvanov inkişaf etdirmişdir. Bitkilərdə iqliməuyğunlaşma həmişə arealın genişlənməsinə səbəb olur. Azərbaycannda Amerika aqavası, palmanın bir neçə növü, Şimali Amerika ağ akasiyası, atşabalıdı, yapon stifnolobiumu və s. bitkilər iqlimə uyğunlaşdırılmışdır.