kiber
kibercinayətkar
OBASTAN VİKİ
Kibercinayət
Kibercinayət — kompüteri və ya kompüter şəbəkəsini əhatə edən cinayət. Kompüter cinayətin törədilməsində istifadə edilmiş ola bilər və ya hədəf ola bilər. Kibercinayət kiminsə təhlükəsizliyinə və ya maliyyəsinə zərər verə bilər. Kibercinayətkarlıq rəqəmsal cihazlardan və/və ya şəbəkələrdən istifadə etməklə həyata keçirilən cinayətkar fəaliyyətlərin geniş spektrini əhatə edir. Bu cinayətlər fırıldaqçılıq, şəxsiyyət oğurluğu, məlumatların pozulması, kompüter virusları, dələduzluq və digər zərərli fəaliyyətləri genişləndirmək üçün texnologiyadan istifadəni əhatə edir. Kibercinayətkarlar icazəsiz giriş əldə etmək, həssas məlumatları oğurlamaq, xidmətləri pozmaq və fərdlərə, təşkilatlara və hökumətlərə maliyyə və ya nüfuz yönündən zərər vurmaq üçün kompüter sistemləri və şəbəkələrindəki boşluqlardan istifadə edir. 2000-ci ildə BMT-nin Cinayətin Qarşısının Alınması və Cinayətkarların Müalicəsi üzrə Onuncu Konqresi kibercinayətləri beş kateqoriyaya ayırdı: icazəsiz giriş, kompüter məlumatlarına və ya proqramlarına zərər vurma, kompüter sisteminin və ya şəbəkənin fəaliyyətinə mane olmaq üçün təxribat, icazəsiz sistem və ya şəbəkə daxilində məlumatların tutulması və kompüter casusluğu. Beynəlxalq səviyyədə həm dövlət, həm də qeyri-dövlət subyektləri kibercinayətlərlə, o cümlədən casusluq, maliyyə oğurluğu və digər transsərhəd cinayətlərlə məşğul olurlar. Beynəlxalq sərhədləri keçən və ən azı bir milli dövlətin hərəkətlərini əhatə edən kibercinayətlər bəzən kibermüharibə adlanır. Vorren Baffett kibercinayətkarlığın "bəşəriyyətin bir nömrəli problemi" olduğunu və bunun "bəşəriyyət üçün real risklər yaratdığını" söylədi.