pozitron

Pozitron — elektronun antimaddəsidir. Pozitron e + {\displaystyle e^{+}} (ingiliscə - positron) elektronla eyni kütləyə və əks işarəli yükə malikdir. Başqa maddə və antimaddə hissəciklərində olduğu kimi elektron və pozitron bir biri ilə toqquşduqda annihilyasiya (latın: “nihil” – “heç nə” deməkdir), yəni yox olma hadisəsi baş verir. Bulud kamerası Bulud kamerası qaz və buxar qarışığı ilə doldurulmuş qabdan ibarətdir. Kosmik şüalarla Yer səthinə enən yüksək enerjili hissəciklər qaba daxil olur. Hissəciklər buxar mühitindən keçərkən yol boyu mühitin molekullarını ionlaşdırırlar. Buxarın soyuması həmin ionların üzərində çox kiçik damlalar yığışmasına səbəb olur və beləliklə hissəciyin keçdiyi yol aşkarlanır. İlk bulud kamerasını Şotlandiyalı fizik C.T.R. Wilson 19-cu əsrin sonlarında Kavendiş laboratoriyasında hazırlamışdır. Pozitronun kəşfiBritaniyalı fizik Pol Dirak (Paul Dirac) 1920-ci illərin sonunda elektronun davranışını tədqiq edərkən aşkar etdi ki, onun üzərində çalışdığı formulanın iki həlli var. Bu həllərdən biri mənfi yüklü hissəciyi təsvir etdiyi halda ikinci həll müsbət yüklü hissəciyə aid idi.

Pozitron emissiya tomoqrafiyası (qısaldılmış PET, həmçinin iki foton emissiya tomoqrafiyası kimi də tanınır) — insanın və ya heyvanların daxili orqanlarını öyrənmək üçün radionuklid tomoqrafiya üsulu. Metod pozitronların elektronlarla annihilyasiyası nəticəsində yaranan bir cüt qamma şüalarının qeydə alınmasına əsaslanır. Pozitronlar, tədqiqatdan əvvəl orqanizmə daxil olan bir radiofarmasevtik dərmanın bir hissəsi olan bir radionuklidin pozitron beta parçalanmasından yaranır. Maddədə (xüsusən də orqanizmin toxumasında) dayanmış pozitronun mühitin elektronlarından biri ilə məhv edilməsi eyni enerjiyə malik iki qamma kvant yaradır, bir düz xətt boyunca əks istiqamətlərə yayılır. Tədqiq olunan obyektin ətrafında yerləşən detektorların böyük dəsti və onlardan gələn siqnalların kompüterlə işlənməsi skan edilmiş obyektdə radionuklidin paylanmasının üçölçülü yenidən qurulmasını həyata keçirməyə imkan verir. Demək olar ki, həmişə PET tomoqrafı KT və ya MRT skaneri ilə birləşdirilir.