prototürk
protovitamin
OBASTAN VİKİ
Protoulduz
Protoulduz — ulduzlar arasında nəhəng molekulyar qazların sıxlaşması nəticəsində meydana gələn bir kütlədir. Protoulduz ulduz təkamül prosesində erkən mərhələdir. Günəş kütləsi ulduzu üçün bu formalaşma təxminən 10,000,000 il çəkir. Molekulyar bulud öz çəkisi qüvvəsi altında çökəndə proses başlayır. Yüksək səsli günəş külək forması - T Tauri küləyi, yüksələn ulduz kütləsinin radiasiya enerjisinə çevrilməsini göstərir, ulduzun meydana gələcəyini göstərir. Ulduz formasiyası nəhəng bir molekulyar buludda başlayır. Bu buludlar əvvəlcə kütləvi çəkisi qüvvələr və ulduzun çökməsi qarşısını alan təzyiq qüvvələri ilə balansdadırlar. Bu qüvvələrin tarazlığı pozulduqda, supernova şok dalğaları səbəbiylə ulduz çökməyə başlayır və tədricən kiçik parçalara bölünür. Bu parçaların ən kiçik hissəsi ulduzun azalması və formalaşmasında müvəffəq olur. Buludlar küçülməyə davam edərkən, temperatur yüksəlməyə başlayır.