Rubidium sulfat
Rubidium sulfat – kimyəvi formulu Rb2SO4 olan qeyri-üzvi birləşmədir
== Fiziki xassələri ==
Rubidium sulfat — ağ rəngsiz kristallardı. Rombik sinqoniya (a = 0,781 нм, b = 1,043 нм, c = 0,597 нм, Z = 4). 658 °C-dən yuxarı heksaqonal modifikasiyaya çevrilir. Maddənin suda həllolma qabiliyyəti temperaturun artması ilə artır, buna görə də 0 °C-də 364 q və 100 °C-də 826 q rubidium sulfat 1 l suda həll olunur.
== Alınması ==
Rubidium sulfatı, durulaşdırılmış sulfat turşusunun rubidium metalına, onun oksidinə, hidroksidinə və ya karbonatına təsiri ilə almaq olar:
8
R
b
+
6
H
2
S
O
4
→
4
R
b
2
S
O
4
+
S
O
2
+
S
↓
+
6
H
2
O
{\displaystyle {\mathsf {8\ Rb+6\ H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {\ }}\ 4\ Rb_{2}SO_{4}+SO_{2}+S\downarrow +6\ H_{2}O}}}
R
b
2
O
+
H
2
S
O
4
→
R
b
2
S
O
4
+
H
2
O
{\displaystyle {\mathsf {Rb_{2}O+H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {\ }}\ Rb_{2}SO_{4}+H_{2}O}}}
2
R
b
O
H
+
H
2
S
O
4
→
R
b
2
S
O
4
+
2
H
2
O
{\displaystyle {\mathsf {2\ RbOH+H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {\ }}\ Rb_{2}SO_{4}+2\ H_{2}O}}}
R
b
2
C
O
3
+
H
2
S
O
4
→
R
b
2
S
O
4
+
C
O
2
↑
+
2
H
2
O
{\displaystyle {\mathsf {Rb_{2}CO_{3}+H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {\ }}\ Rb_{2}SO_{4}+CO_{2}\uparrow +2\ H_{2}O}}}
Həmçinin rubidium sulfatı, mübadilə reaksiyayaları nəticəsində almaq olar :
2
R
b
C
l
+
H
2
S
O
4
→
100
o
C
R
b
2
S
O
4
+
2
H
C
l
↑
{\displaystyle {\mathsf {2\ RbCl+H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ Rb_{2}SO_{4}+2\ HCl\uparrow }}}
R
b
C
l
+
R
b
H
S
O
4
→
500
o
C
R
b
2
S
O
4
+
H
C
l
↑
{\displaystyle {\mathsf {RbCl+RbHSO_{4}\ {\xrightarrow {500^{o}C}}\ Rb_{2}SO_{4}+HCl\uparrow }}}
Rubidium sulfidin oksidləşməsi nəticəsində:
R
b
2
S
+
2
O
2
→
500
o
C
R
b
2
S
O
4
{\displaystyle {\mathsf {Rb_{2}S+2\ O_{2}\ {\xrightarrow {500^{o}C}}\ Rb_{2}SO_{4}}}}
== Kimyəvi xassələri ==
Rubidium sulfat ikiəsaslı turşunun duzu kimi turş duzlar əmələ gətirir:
R
b
2
S
O
4
+
H
2
S
O
4
⇄
2
R
b
H
S
O
4
{\displaystyle {\mathsf {Rb_{2}SO_{4}+H_{2}SO_{4}\ \rightleftarrows \ 2RbHSO_{4}}}}
Bütün sulfatlar kimi, həll olunan barium birləşmələri ilə reaksiyaya daxil olur:
R
b
2
S
O
4
+
B
a
C
l
2
→
2
R
b
C
l
+
B
a
S
O
4
↓
{\displaystyle {\mathsf {Rb_{2}SO_{4}+BaCl_{2}\ {\xrightarrow {\ }}\ 2RbCl+BaSO_{4}\downarrow }}}
Sulfidlərə qədər reduksiya olunur:
R
b
2
S
O
4
+
4
H
2
→
700
o
C
R
b
2
S
+
4
H
2
O
{\displaystyle {\mathsf {Rb_{2}SO_{4}+4\ H_{2}\ {\xrightarrow {700^{o}C}}\ Rb_{2}S+4\ H_{2}O}}}
3
R
b
2
S
O
4
+
8
N
H
3
→
700
o
C
3
R
b
2
S
+
4
N
2
+
12
H
2
O
{\displaystyle {\mathsf {3\ Rb_{2}SO_{4}+8\ NH_{3}\ \xrightarrow {700^{o}C} \ 3\ Rb_{2}S+4\ N_{2}+12\ H_{2}O}}}
== Tətbiqi ==
Rubidium sulfat qeyri-üzvi sintez üçün katalizatorların istehsalında istifadə olunur.
== İstinadlar ==
Рабинович В.А., Хавин З.Я. Краткий химический справочник. — Л.: Химия, 1977. — С. 94.
M. K. Bağıyeva. Ümumi və qeyri-üzvi kimya praktikumu.