союз 1. ни, ва; мать и дочь дидени руш; он работает и учится ада кIвалахни ийизва кIелни; производство танков, самолѐтов и орудий танкар, самолѐта
зоол. ибис (гьажилеглегдиз ухшар, чими уьлквейра жедай са къуш)
союз вучиз лагьайтIа; мы победили, ибо наше дело правое чун гъалиб хьана, вучиз лагьайтIа чи кар гьахъ кар я
цIвелин ттар
1. цIвелин ттарарин кIапIал. 2. цIвелин ттарар
цIвелин; цIвелин ттаран
зоол. хъипи нуькI (макьамар ядай, хъипи ва чIулав рангунин цIакулар авай са нуькI)
1. раб; къийигъ, гуьндуьз. 2. раб (мес. къир храдай). 3. цаз хьтин пеш; еловые иглы ель ттаран цацар хьтин пешер
1. цацар алай; цаз-цаз хьайи. 2. цацар хътин пешер алай
рапуниз ухшар, раб хьтин, рапунин шикил авай; цацуниз ухшар, цацар хьтин
хамунал цацар алай, цаз-цаз хьайи хам алай (мес. кьуьгьуьр)
сов. и несов. саймиш тавун, гьисаба кьун тавун, фикир тагун
мн. нет зулум
раб. ♦ сидеть, как на иголках рапарал алай хьиз ацукьун (яни цеквер акатай хьиз, рикI секин тушиз, рикIик къалабулух кваз ацукьун); с иголочки цIий
рапарган, рапар твадай затI (кьвати ва я акIурдай бицIи хъуьцуьган)
рапар алай (авай), рапар хьтинбур алай (авай)
къумар (ва маса гьахьтин къугъунар) къугъвадай
1. см. играть. 2. машгъулат. 3. къугъун; уюн. ♦ раскрыть чью-нибудь игру садан уюн (гьилле, чинебан къастар) дуьздал акъудун; игра не стоит свеч алахъ
къугъвадай; игральные карты (къумар) къугъвадай картар (чарар)
несов. 1. къугъун. 2. муз. ягъун; играть на скрипке скрипка ягъун. 3. пер. къугъун; къугъурун; играть людьми инсанар къугъурун (яни абрун менфятриз, к
1. игрек (1. грек чIалан ва французрин алфавитдин гьарф у. 2. мат. гьа и гьарфуналди къалурзавай малум тушир жугъурна кIанзавай цифра)
ттумни фири лацу куьрен
шад; шад женжелвал квай; къугъваз кIандай; шад женжелвилин; игривое настроение къугъваз кIандай шад гуьгьуьл; игривая улыбка на губах пIузаррик шад
каф акьалтдай, цIерекIвар акъатдай (мес. чехир)
1. къугъвадайди, къугъунин иштиракчи. 2. къугъунал рикI алайди (мес. къумарбаз)
разг. къугъвадайди, къугъунал рикI алайди
1. къугъвадай затIарин, игрушкайрин. 2. къугъвадай, къугъун патал тир. 3. пер. къугъвадай игрушка хьтин, игрушка хьтин гъвечIи
1. къугъвадай затI, къугъварган, игрушка. 2. пер. (сада вичин) кефиниз кIандайвал къугъурдай кас; он был игрушкой в их руках ам абру чпиз кIандай
рел. игумен (итимрин монастырдин кьилел алай кешиш)
рел. игуменья (дишегьлийрин монастырдин кьилел алай кешиш паб)
идеал (1. са карда, яшайишда, женгина лап чIехи мурад, гзаф четиндиз арадал гъиз жедай еке дережа; идеал красоты гуьзелвилин лап акьалтIай мурад ти
см. идеализировать
сов. и несов. идеалламишун, вич гьакъикъатда акI тушиз идеалдай гьисабун (къалурун) гьакъикъатда тирдалай хъсан яз гьисабун (къалурун)
мн. нет идеализм (1. филос. дуьньядин, вири авай шейэрин ва вакъиайрин асул, диб, сифте кьил руьгь я, идея я лугьуз, идея материядин нетижа хьунухь
идеалист (1. философияда идеализмдин терефдар. 2. авай гьакъикъат идеалламишдай, буш хиялралди яшамиш жедай кас)
идеализмдин; идеалиствилин
нареч. гзаф хъсандиз, лап хъсандиз; гзаф еке дережада
1. идеальный, идеядин; идеяйрин. 2. пер. еке дережадин, лап хъсан, лап гуьзел
1. идеядин. 2. идеялу, идея квай. 3. идея гвай, са идеядиз вафалу яз къуллугъзавай
тамам ухшар тир, эйни тир, тамам барабар тир
идеолог (са классдин ва я группадин идеологиядин тереф хуьдай кас)
идеологиядин, идеологиядин жигьетдай (рекьяй) тир
идеология (дуьньядиз килигунин тегьер, идеяйрин ва фикиррин система)
идея (1. са затIунин ва я са гьалдин гьакъиндай акьулдивай кьатIуз жедай, фикирдиз гъиз жедай умуми мана шикил, фикир
1. лит. идиллиядин, идиллиядиз хас тир. 2. пер. асайиш бахтаварвилин
1. лит. идиллия (тIебиатдин инсанрин -чубанрин, лежберрин, балугьчийрин яшайишдин шикил лап чIагурна къалурдай шиир, произведение)
лингв. идиом (вич са чIалан хсусивилерикай яз маса чIалав вичин гьар са гаф тирвал гьарфба-гьарф перевод ийиз тежер са шумуд гаф, предложение, мес
лингв. идиоматика (1. идиомрин гьакъиндай илимдин фикирар. 2. са чIала авай идиомар)
идиома тир, идиомадикай ибарат тир
акьулдикай кимиди, кIамаш, сефигь, ахмакь