I
сущ. хим. силикат; silikatlar силикаты:
1. общее название минералов, в состав которых входит кремнезем. Təbii silikatlar природные силикаты, silikatlar kimyası химия силикатов
2. общее название многих строительных и промышленных материалов (стекла, керамики, огнеупоров, цемента, бетона, кирпича)
II
прил. силикатный:
1. относящийся к силикатам. Silikat zavodu силикатный завод, silikat laboratoriyası силикатная лаборатория
2. изготовленный из силикатов. Silikat boyaları силикатные краски, silikat yapışqanı силикатный клей, silikat kərpici силикатный кирпич, silikat materialları силикатные материалы
Silikat turşusu
Metasilikat və ya Silikat turşusu H2SiO3.
Silisium 4-oksid suda həll olmur və onunla reaksiyaya girmir. Ona görə də silikat turşusu H2SiO3 dolayı yolla- onun həll olan duzlarının məhlullarına turşu ilə təsir etməklə alınır:
Na2SiO3 + 2HCl = 2NaCl + H2SiO3 ↓
Silikat turşusunun tərkibini göstərən H2SiO3 formulu şərtidir. Əslində x SiO2 . y H2O və ya (H2SiO3)n tərkibli silikat turşuları qarışığı - polisilikat turşusu əmələ gəlir.
qızdırıldıqda polisilikat turşusu suyunu tədriclə itirib bərk silisium 4-oksidə çevrilir.
H2SiO3 = SiO2 + H2O
Silikat turşusu H2SiO3 zəif, ikiəsaslı turşudur. Suda həll olmur və indikatorun rəngini dəyişdirmir. qismən susuzlaşdırılmış H2SiO3 - bərk, ağ, məsaməli, yüksək adsorbsiya xassəli kütlə - silikagel adlanır.
Silikat turşusunun duzlarına silikatlar deyilir.
Silikatlar
Silikatlar böyük mineral qrupunu əhatə edir. Onlar üçün mürəkkəb kimyəvi tərkib və kompleks elementlərin digərləri ilə izomorf əvəzlənməsi səciyyəvidir. Silikatların tərkibinə daxil olan əsas kimyəvi elementlər bunlardır: Si, O, Al, Fe2+, Fe3+, Mg, Mn, Ca, Na, K, həmçinin Li, B, Be, Zr, Ti, F, H, (OH)− və ya H2O formasında.
Silikatların mineral formalarının ümumi miqdarı 800-dür. Litosfer minerallarının tərkibinin 90%-ində silikalara rast gəlinir. Dağ suxurlarının böyük hissəsi onlardan təşkil olunmuşdur: şpatlar, kvars, amfobol, qarğaduzu, piroksin, olivin və s. Ən geniş yayılmışları şpatlar və kvartslardır, ikincinin payına bütün mineralların 12 % -i düşür.
Hər bir silikatın struktur tərkibi siliumoksid və oksigen birləşməsindən ibarətdir. Bu birləşmə kristal-kimyəvi prinsipə söykənir, əsasən də Si (0.39Å) və O (1.32Å) ionlarının radiusu ilə bağlıdır. Beləliklə bütün silikatların əsasında [SiO4]3 qrupu durur.