араб, сущ.; -уни, -уна; -ар, -ари, -ара 1) кхьинрин къайда, тегьер. Абурун къаншарда авай куьгьне кӀвалин ракӀарал алкӀурнавай лацу чарчел гъилин х
сущ,; -ди. -да; -яр, -йри, -йра къуллугъдал алай, вичи вичин къуват гьиссзавай кас. Гь. Алиеваз хъел къвезвай ксарикай сад са шумуд йисара КцӀа
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера хаха тир гьал. Зиди цавун агъавал я Дузлахдин къай пелеваз. ТипӀер вилик хахавал я Ирид цавун гьуьндуьр акваз
сущ.; -ди. -да; -ар, -ри, -ра 1) Украинадин чкадин миллет, абурукай сад. 2) кухар галай кӀвачин къапар
сущ.; -уни, -уна; -ар, -ари, -ара 1) металлдикай раснавай гъвечӀи, са тайин маналу шикил. [ХаназирикӀ]
фарс, сущ.; -ди, -да: -ар, -ри, -ра 1) балкӀан михьдай еке регъ хьтин алат. МукӀратӀди кьунвай адан рехи чуру балкӀан михьдай хашавдиз ухшар тир
араб, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра мекьивилелай, къайивилелай жими затӀарин винел кьадай перде.
фарс, сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра 1) хашуниз икрамзавайбурун дин. Дагъустанда пуд чехи диндиз ( ислам, хашпара ва иудей ) ибадат ийизвай инс
прил. хашуниз икрамзавайбурун диндин, дин гвай. Аквадай гьаларай, Урусат пачагъдиз гъич садазни муьтӀуьгъ тахьай, дагъвияр
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери. -илера хашпара тир гьал.
сущ.; -ди, -да; -ар, -ри,. -ра гзаф хашариз, гзаф аллагьриз икрамдай, къуллугъдай диндин терефдар кас
прил. Чаз~ лугьудай; «Урусри... Элкъуьрда куь мискӀинарни тевлейриз, И дуьньяда хашперес дин тун патал»
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера хашперес тир гьал. Хашпересвал хьиз кьабулиз инсанвал Гъизва, Шамил, жанабийри гиман вал; И
хун глаголдин формайрикай сад. Кил. ХУН.
нугъ., сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра инсандиз вич дуьньядиз акъудай дишегьли. Синоним: диде.
сущ.; хци, хце; рухваяр, рухвайри, рухвайра 1) диде-бубадиз чпин эркек аял. Къул ацӀай рухваяр хьуй, Рак ацӀай шаламар хьуй, Хадайбур рухваяр х
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера хва тир гьал. Вичихъ сивин авачиз, ада стхадин аял Нажмудин хвавиле кьабулна тербияламишзавай
шиир, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра цавун тагъдал марфадин стӀаларни ракъинин нур акахьна, арадиз къведай гьар жуьредин рангарин шикил
обр., нугъ. жуван тай касдив рахадайла, яркӀи нугъатда эркекри ишлемишдай гаф. Йоъ! Я хвайди, бес недачни! Цавай аватна, тум галатна, сиве гьатд
сущ.; -ула, -ула; -улар, -улари, -улара 1) яд фин патал са тӀимил дериндиз эгъуьннавай чил. Халкь лукӀариз элкъуьриз алахънавай
сущ. -ди, -да, - ар, -ри, -ра бахчайриз никӀериз яд гудайди. Хвал такур хваларбанди кака хайи вечрен къакъра яда
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера бахчайриз, никӀериз яд гудай пешекарвал. Хваларбанвал хъсан я, хуьре хвалар аваз хьайитӀа
сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра чпин арада мукьвавилин алакъаяр авай хьтин танишар. [Эфенди] - Чи хванахва Малла Ферзали атанавай, ада ана хьайи
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера хванхва(яр) тир гьал. Хванахвавал бубайрилай рухвайрал, яни несилдилай несилдал фидай
нар. хванахвавилин алакъаяр авай гьалда, хванахвавилин алакъаяр авайди хьиз. Хванахвавилелди эгечӀна, къайи къаяб хьиз хкечӀна
сущ,; -а, -а; -ар, -ари, -ара диши балкӀан. И пуд вацран къене вун гьуьлел алад. Анал са хвар экъечӀда, вуна адакай нек ацана хкваш
сущ.; -утуни, -утуна; -утар, -утари, -утара тарцел жедай ири цил авай цуру-ширин емиш. Руша таран хилелай са шумуд хват атӀана
- ухуни, -ухуна; -вахар, -вахари, -вахара тини ишинун, фу тун патал кӀарасдикай раснавай къен авай къаб
- ухуни, -ухуна; -вахар, -вахари, -вахара еке къван. ЧӀехи вацӀу, вири дере зурзурзавай, зурба къванер-хвахвар
рах., сущ.; -а, -а; -ар, -ари. -ара гъвечӀи эркек аял, хва (адакай кӀанивилелди рахадайла) Шулу хьана аялар
* хваш-беш авун гл.; ни мугьмандиз атанвайдаз вич хуш тирди къалурна, жузун-качузун авун. Ахпа хваш-беш, жузун-качузун авуна, аш-затӀ гъана фекьидин
межд " Вун атун заз (чаз) хуш я" манадин гаф. - Хвашгелди, мугьман! - лагьана; кьведани зи гъил кьуна
хуьн глаголдикай хьанвай причастидин форма. Кил. ХУЬН.
хуьн глаголдин алатай вахтунин Ӏ форма. Кил. ХУЬН.
сущ.; -уьни, -уьна; -ер, -ери, -ера кӀерецдин хъире алудайла, къене авай лацу затӀ. КицӀи сараривди кӀерец хана, хъиреяр гадриз хвехвер жакьвадайла
фарс, сущ.; кьадардин, падежрин формаяр авач шад тир гьал. И геренда кӀвализ мугьман атана. Хвеш хтана, чим хтана пелел зи
прил. хвеш ктканвай. Синоним: шад. Антоним: пашман. * хвеши хьун гл., вуж шад гьалдиз атун. Рушаз, сикӀ акурла, хвеши хьана
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера хвеши тир гьал. Надежда Михайловнадик са гьихьтин ятӀани хвешивал квай
нар. хвешивал хас яз. Хвешивилелди кӀвалахдайда шадвилелди уьмуьрни тухуда. Р. Синоним: шадвилелди, хвешидаказ, хвешиз
нар. хвешивал себеб яз. -... ам гьарамзада я, ам хвешивиляй шехьзавайди я. Ам абурун адет я. Гь. Гь
нар. хвеши гьисс кваз. Хвешидаказ башламишай кар хвешивал кваз ая. Р. Синонимар: шадвилелди, шаддаказ, хвешивилелди, хвешиз
нар. хвеши яз. Винелай хвешиз акваз къене шелар авайди я. Р. Синонимар: шадвилелди, шаддаказ, хвешивилелди, хвешидаказ
нар. хвеши гьалда аваз. ЦӀару куьрпе кӀелни къужахда кьуна, зун, гуьгъуьна хебни аваз, хвешила хуьруьз хквезвай, - ихнхилатазава Маневра
сущ.; -ди, -да; -ар. -ри. ~ра яру цуьк ахъайдай салан набатат ва адан тум. Министрди къейд авурвал, опийдин хвешвеш гьасилунал гъатта гьукуматдин
сущ.; -ипе, -ипе; -ипер, -ипери, -ипера майишатда герек йис, нек, як къачун патал хуьзвай гъвечӀи крчар алай кӀвалин гьайван
сущ.; -иве, -иве; -ивер, -ивери, -ивера гардандин кьам галай пад. Гамишдин хев акъатнавай. Р. 2) гардан кьазвай парталдин пай
( ХИВЕЛАНГ, ХИВЕЛГАН нугъ. ) сущ.; -ди, -да; -ар, -ри. -ра арабадик квай, цана авай гьайвандин хев акъат тавурай лагьана кутадай хъуьтуьл лит
нугъ., сущ. диде.
кил ХЕЙЛИН
|| ХЕЙЛИН фарс, нар. кьадардиз гзаф. Хейлах вахт алатайдалай кьулухъ дере ацӀанвай циф дагъдин ценеривай хкаж хьана