Uva-ursi uva-ursi
Adi ayıqulağı (lat. Arctostaphylos uva-ursi) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin ayıqulağı cinsinə aid bitki növü.
Şimali Amerika və Avrasiyanın şimalında geniş yayılmışdır.
Seyrək quru şam və enliyarpaqlı meşələrdə, talalarda, sahilkənarı qumsallıqda, daş qırıntıları səpələnmiş yerlərdə bitir.
Açıq və günəşin işıqlandırdığı yerləri xoşlayır və digər bitkilərə rəqib deyildir.
Arbutus acerba Gilib.
Arbutus buxifolia Stokes
Arbutus officinalis Boiss.
Arbutus procumbens Salisb.
Arbutus uva-ursi L.
Arctostaphylos adenotricha (Fernald & J.F.Macbr.) Á.Löve, D.Löve & B.M.Kapoor
Arctostaphylos angustifolia Payot
Arctostaphylos officinalis Wimm. & Grab.
Arbutus uva-ursi
Adi ayıqulağı (lat. Arctostaphylos uva-ursi) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin ayıqulağı cinsinə aid bitki növü.
== Yayılması ==
Şimali Amerika və Avrasiyanın şimalında geniş yayılmışdır.
Seyrək quru şam və enliyarpaqlı meşələrdə, talalarda, sahilkənarı qumsallıqda, daş qırıntıları səpələnmiş yerlərdə bitir.
Açıq və günəşin işıqlandırdığı yerləri xoşlayır və digər bitkilərə rəqib deyildir.
== Sinonimləri ==
Arbutus acerba Gilib.
Arbutus buxifolia Stokes
Arbutus officinalis Boiss.
Arbutus procumbens Salisb.
Arbutus uva-ursi L.
Arctostaphylos adenotricha (Fernald & J.F.Macbr.) Á.Löve, D.Löve & B.M.Kapoor
Arctostaphylos angustifolia Payot
Arctostaphylos officinalis Wimm. & Grab.
Arctostaphylos uva-ursi
Adi ayıqulağı (lat. Arctostaphylos uva-ursi) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin ayıqulağı cinsinə aid bitki növü.
== Yayılması ==
Şimali Amerika və Avrasiyanın şimalında geniş yayılmışdır.
Seyrək quru şam və enliyarpaqlı meşələrdə, talalarda, sahilkənarı qumsallıqda, daş qırıntıları səpələnmiş yerlərdə bitir.
Açıq və günəşin işıqlandırdığı yerləri xoşlayır və digər bitkilərə rəqib deyildir.
== Sinonimləri ==
Arbutus acerba Gilib.
Arbutus buxifolia Stokes
Arbutus officinalis Boiss.
Arbutus procumbens Salisb.
Arbutus uva-ursi L.
Arctostaphylos adenotricha (Fernald & J.F.Macbr.) Á.Löve, D.Löve & B.M.Kapoor
Arctostaphylos angustifolia Payot
Arctostaphylos officinalis Wimm. & Grab.
Fritillaria uva-vulpis
Fritillaria uva-vulpis (lat. Fritillaria uva-vulpis) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin zanbaqkimilər fəsiləsinin zanbaqca cinsinə aid bitki növü.
Mairania uva-ursi
Adi ayıqulağı (lat. Arctostaphylos uva-ursi) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin ayıqulağı cinsinə aid bitki növü.
== Yayılması ==
Şimali Amerika və Avrasiyanın şimalında geniş yayılmışdır.
Seyrək quru şam və enliyarpaqlı meşələrdə, talalarda, sahilkənarı qumsallıqda, daş qırıntıları səpələnmiş yerlərdə bitir.
Açıq və günəşin işıqlandırdığı yerləri xoşlayır və digər bitkilərə rəqib deyildir.
== Sinonimləri ==
Arbutus acerba Gilib.
Arbutus buxifolia Stokes
Arbutus officinalis Boiss.
Arbutus procumbens Salisb.
Arbutus uva-ursi L.
Arctostaphylos adenotricha (Fernald & J.F.Macbr.) Á.Löve, D.Löve & B.M.Kapoor
Arctostaphylos angustifolia Payot
Arctostaphylos officinalis Wimm. & Grab.
Ribes uva-crispa
Adi qarağat (lat. Ribes uva-crispa) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinin motmotukimilər fəsiləsinin qarağat cinsinə aid bitki növü.
Orta və Cənubi Avropa, Şimali Amerikada geniş yayılmışdır.
Hündürlüyü 1 m olan koldur. Zoğları tikanlıdır. Tikanları 2,5 sm uzunluqda sadə və qısadır. Qaratikanları 3-5-7 bölümlü, nadir hallarda düyümlərdə və adətən düyümlər arasında yerləşir. Yarpaqları yumru, xırda, eni 3-5 sm, 3-5 dilimlidir. Çiçəkləri ikicinsli, oturaq, dəstə halında 3 çiçəklidir. Yumurtalığı çılpaq meyvə saplağına qədər uzanmış, meyvələrlə birlikdə qalır.
Uva-ursi buxifolia
Adi ayıqulağı (lat. Arctostaphylos uva-ursi) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin ayıqulağı cinsinə aid bitki növü.
Şimali Amerika və Avrasiyanın şimalında geniş yayılmışdır.
Seyrək quru şam və enliyarpaqlı meşələrdə, talalarda, sahilkənarı qumsallıqda, daş qırıntıları səpələnmiş yerlərdə bitir.
Açıq və günəşin işıqlandırdığı yerləri xoşlayır və digər bitkilərə rəqib deyildir.
Arbutus acerba Gilib.
Arbutus buxifolia Stokes
Arbutus officinalis Boiss.
Arbutus procumbens Salisb.
Arbutus uva-ursi L.
Arctostaphylos adenotricha (Fernald & J.F.Macbr.) Á.Löve, D.Löve & B.M.Kapoor
Arctostaphylos angustifolia Payot
Arctostaphylos officinalis Wimm. & Grab.
Uva-ursi cratericola
Adi ayıqulağı (lat. Arctostaphylos uva-ursi) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin ayıqulağı cinsinə aid bitki növü.
Şimali Amerika və Avrasiyanın şimalında geniş yayılmışdır.
Seyrək quru şam və enliyarpaqlı meşələrdə, talalarda, sahilkənarı qumsallıqda, daş qırıntıları səpələnmiş yerlərdə bitir.
Açıq və günəşin işıqlandırdığı yerləri xoşlayır və digər bitkilərə rəqib deyildir.
Arbutus acerba Gilib.
Arbutus buxifolia Stokes
Arbutus officinalis Boiss.
Arbutus procumbens Salisb.
Arbutus uva-ursi L.
Arctostaphylos adenotricha (Fernald & J.F.Macbr.) Á.Löve, D.Löve & B.M.Kapoor
Arctostaphylos angustifolia Payot
Arctostaphylos officinalis Wimm. & Grab.
Uva-ursi procumbens
Adi ayıqulağı (lat. Arctostaphylos uva-ursi) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin ayıqulağı cinsinə aid bitki növü.
Şimali Amerika və Avrasiyanın şimalında geniş yayılmışdır.
Seyrək quru şam və enliyarpaqlı meşələrdə, talalarda, sahilkənarı qumsallıqda, daş qırıntıları səpələnmiş yerlərdə bitir.
Açıq və günəşin işıqlandırdığı yerləri xoşlayır və digər bitkilərə rəqib deyildir.
Arbutus acerba Gilib.
Arbutus buxifolia Stokes
Arbutus officinalis Boiss.
Arbutus procumbens Salisb.
Arbutus uva-ursi L.
Arctostaphylos adenotricha (Fernald & J.F.Macbr.) Á.Löve, D.Löve & B.M.Kapoor
Arctostaphylos angustifolia Payot
Arctostaphylos officinalis Wimm. & Grab.
Eugenia uvalha
Eugenia uvalha (lat. Eugenia uvalha) — mərsinkimilər fəsiləsinin evgeniya cinsinə aid bitki növü.
Fred Yannik Uvase
Fred Yannik Uvase (16 may 1994) — Ruandalı cüdoçu. Fred Yannik Uvase Ruandanı 2012-ci ildə XXX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi.
== Karyerası ==
Fred Yannik Uvase birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2012-ci ildə qatıldı. O, Londonda baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında kişilər 73 kq çəkidə, 1/16 final mərhələsində Braziliyanın nümayəndəsi Bruno Mendonka ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Fred Yannik Uvase rəqibinə 0:100 hesabı ilə uduzdu.
Uval
Yamacları hamar və meylli, ətəkləri ətrafdakı sahələrdən kəskin seçilməyən, nisbi hündürlüyü 200 m-dən artıq olmayan uzunsov yüksəklikdir. Məsələn: Rusiya düzənliyində Şimal Uvalları.
Uvala
Uvala (rus. увала, ing. ouvala, uvala) — cənubi slavyan adətən layların uzanma istiqamətinə uyğun və ya çat boyu uzanan, hər iki qurtaracağı qapalı olan, muldaya oxşar çökək. Çox vaxt karst qıflarının böyüməsi və öz aralarında birləşməsi nəticəsində yaranır. Belə formalar karst çökəklikləri adlanır.
Uvaria triloba
Üçpər azimina (lat. Asimina triloba) — annonakimilər fəsiləsinin asimina cinsinə aid bitki növü.
Şimali Amerikadan Florida və Texasa qədər yayılmışdır.
15 m hündürlükdə koldur.Zoğları sıx tüklü,birillikləri çılpaq,qəhvəyi rəngdə,parıldayan,ikiillikləri isə boz,yaxşı gözə çarpan mərciməklərə malikdir.Tumurcuqlar qırmızımtıl-qəhvəyi rəngdə,tüklüdür.Yarpaqları tərs uzunsov-yumurtavari,uzunluğu 12-30 sm,eni 4,5-12 sm,uclardan qısa sivrləşmiş qaidəyə doğru getdikcə yastılaşmış,tamkənarlı,dərivari,xırda nöqtəvari vəzilərə malikdir.Çiçəkləri qəhvəyi və ya qırmızımtıl-qonurdur,1-3 sm uzunluqda,tüklərlə örtülü çiçək saplağı üzərində yerləşir.Çiçəkyanlığı 9 yarpaqcıqdan ibarətdir.Erkəkcikləri spiral şəklində düzülmüşdür.Dişicik 3-15 sərbəst,3-20 yumurtacığa malikdir.Kasa yarpaqları 3 ədəd,yumurtavarı iti,yaşılımtıl və tüklüdür.Ləçəklər enli yumurtavari,ucları dairəvi,arxaya əyilmiş olur.Aprel və may aylarında çiçəkləyir.Meyvəsi ellips formalı,5-7 sm uzunluqda,yaşılımtıl-sarı,sonradan qonurlaşandır.Toxumları 2-2,5 sm uzunluqdadır.Meyvələri sentyabr-oktyabr aylarında yetişir.
Şaxtayadavamlıdır,rütubət,işıqsevəndir.
Mərdəkan dendrarisində 2001-ci ildə introduksia olunmuşdur.Park və bağlarda çox az rast gəlinir.
Yaşıllaşdırmada,tək və qrup əkinlərində istifadə olunur.Tərkibində asitogen,toxumunda insan üçün lazım olan mikroelementlər vardır.
Tofiq Məmmədov, "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015.
Uvaxşatra
Kiaksar (yunanca: Κυαξάρης, qəd. fars:Uvaxşatra; e. ə. VII əsr, Ekbatan – e.ə. 585) – hökmdar Fraortanın oğlu, Midiyanın üçüncü və ən qüdrətli hökmdarı. Prof. Q. Qeybullayevin "ilk böyük türk" adlandırdığı Kiaksarın hakimiyyəti dövründə Midiya şərqin ən güclü dövlətinə çevrilmişdir.
O, Midiya ordusunu yenidən qurmuş və təkmilləşdirmiş, daha sonra öz hərbi gücünü Babil hökmdarı Nabopalasarla birləşdimişdir. Bu birlik həmçinin Kiaksarın qızı Amitisin Nabupalasarın oğlu II Navuxodonosora ərə verilməsi ilə də möhkəmləndirilmişdir. Navuxodonosor gözəl Midiya (Azərbayacan) dağları və təbiəti üçün darıxan xanımı Amitis üçün qədim dünyanın yeddi möcüzəsindən biri olan Babilin asma bağlarını inşa etdirmişdir.
Uvays Axtayev
Uvays Majidoviç Axtayev (rus. Ува́йс Мажи́дович Ахта́ев; 26 dekabr 1930 – 12 iyun 1978, Qroznı) — sovet basketbolçusu. Basketbol üzrə SSRİ millisinin üzvü. 1947–1957-ci illərdə Almatı şəhərinin "Burevestnik" komandasında çıxış edirdi.
26 dekabr 1930-cu ildə Çeçen-İnquş MSSR Şatoy rayonunun Vaşendaroy kəndində anadan olub. 23 fevral 1944-cü ildə Karaqandaya (Qazaxıstan SSR) deportasiya edildi. Uşaqlıqda həmyaşıdları arasında çox da fərqlənmirdi. Yeniyetməlik dövründə sürətlə böyüməyə başladı. Sürgün zamanı təxminən 2 metr boya sahib idi.
Sürgünün ilk illərində bir çox çeçen və inguş aclıq və çətinlik üzündən öldü.
Uvaç qoruğu
Uvaç (serb. Специјални резерват природы Увац ) - Serbiyada xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazisi. Qoruq ərazisi əsasən ağbaş kərkəzlərin qorunması layihəsi ilə tanınır.
Uvaç qoruğu Serbiyanın cənub-qərbində, Zlatibor dairəsinin Nova-Varoş və Seniçe rayonları ərazisində yerləşir. Mühafizə ərazisi Uvaç çay dərəsi boyu uzanır.
Coğrafi baxımdan Uvaç çay dərəsi Raşka yüksəkliyinə aiddir. Yüksəkli qərbdən Zlatar dağları ilə, şimaldan Murteniça və Çemerniça dağları ilə, şərqdən isə Yavrom dağları ilə əhatələnir. Qoruq ərazisinin ən yüksək zirvəsi dəniz səviyyəsindən 1322 metrdə yerləşir. Ən alçaq nöstəsi isə 760 m-dir. Geomorfoloji baxımdan çay dərəsi kanyona bənzər formadadır.